در قسمت اول بررسی بیانیه گام دوم و سیاست خارجی به موضوع استقلال پرداخته شد. در قسمت دوم به موضوع مرزبندی با دشمن و در قسمت سوم به مساله استکبارستیزی در بیانیه گام دوم انقلاب پرداختم. ادامه این مبحث را در زیر می خوانید:
در عین حال این اصلِ مهم، مانع جهاد تدافعی و دفاع از نظام اسلامی در برابر تهاجم دشمن نیز نمی گردد. حضرت آیت الله خامنه ای در بند ششم بیانیه گام دوم به این اصول مهم در سیاست خارجی اشاره کرده و می گویند:
" انقلاب اسلامی در هیچ معرکه‌ای حتّی با آمریکا و صدّام، گلوله‌ی اوّل را شلّیک نکرده و در همه‌ی موارد، پس از حمله‌ی دشمن از خود دفاع کرده و البتّه ضربت متقابل را محکم فرود آورده است"
این بیان، تاکیدی دیگر بر ارزش های اخلاقی و صلح جویانه انقلاب اسلامی در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل است. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر فعال در عرصه بین الملل، در عین اعتقاد به دفاع مقتدرانه از استقلال کشور و دستاوردهای انقلاب اسلامی، از بی رحمی و خونریزی و ظلم نسبت به دیگران پرهیز داشته و هرگز در جنگ پیشقدم نخواهد شد.
رهبر معظم انقلاب در تاریخ۲۲ /۰۵/ ۱۳۹۷ در دیدار با اقشار مختلف مردم بر این موضع صحه گذاشته و فرمودند:
" ما هیچ جنگی را شروع نکرده‌ایم. افتخار جمهوری اسلامی این است که هیچ جنگی را ما شروع نکرده‌ایم؛ جنگهایی داشته‌ایم، منتها شروع‌کننده طرف مقابل بوده. وقتی‌که طرف مقابل شروع کند، ما البتّه با قدرت وارد میدان میشویم، امّا ما جنگ را شروع نمیکنیم."
جمهوری اسلامی ایران در مسیر پیشرفت است و در این مسیر باید آمادگی های خود را در زمینه های اقتصادی و دفاعی تقویت کند. جنگ مانع اصلی پیشرفت کشورها بوده و بر مبنای این منطق، شروع به جنگ با دیگر کشورها در دستورکار سیاست خارجی ایران نبوده است. در عین حال دشمنان جمهوری اسلامی، اهتمام ایران برای دستیابی به تسلیحات دفاعی را نوعی تلاش برای آغاز جنگ و یک تهدید منطقه ای تبلیغ می کنند.
رهبر معظم انقلاب در واکنش به این قبیل القائات طی سخنانی در جمع بسیجیان نمونه در تاریخ 06/ 04/ 1368 خاطر نشان ساختند:
" کسانی که در دنیا منتظرند با هر بهانه و یا بدون بهانه علیه جمهوری اسلامی حرف بزنند، از اینکه ما مردم را به آمادگی بیشتر تشویق میکنیم، استنباط غلط می‌کنند که جمهوری اسلامی جنگطلب است و علاقهیی به صلح ندارد! خیر، اینگونه نیست. ما به دنیا ثابت کردهایم که جنگطلب نیستیم و نشان دادهایم که به وجود صلح در همه‌ی منطقه- بلکه همه‌ی عالم- از صمیم دل علاقهمندیم. ما معتقدیم که در صلح و آرامش میتوان به سازندگیهای درونی و بیرونی پرداخت. ما جنگطلب نیستیم- از اول هم نبودیم- آنها جنگ را بر ما تحمیل کردند. ما ملتی هستیم که از خودمان دفاع میکنیم؛ خوب هم دفاع میکنیم. ما مردمی نیستیم که عقب بنشینیم و به دشمن پشت کنیم؛ ما با خطر مواجه میشویم. در ده سال گذشته، این حقیقت را نشان دادهایم."
در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از ترفتدهای تبلیغاتی آمریکا و برخی از کشورهای اروپائی، معرفی ایران به عنوان محور ناامنی در منطقه و عامل احتمالی وقوع جنگ بوده است. در حالی که واقعیت های میدانی حاکی از این بود که آمریکا با حضور نظامی در خلیج فارس و دریای عمان و استقرار پایگاه های نظامی خود در کشورهائی همچون قطر،ترکیه و افغانستان و همچنین فروش سلاح به حکام سعودی و امارات، به دنبال ناامن کردن منطقه و مقابله با صلح و دوستی ملت های آن هستند.
رهبر انقلاب در بازدید از پایگاه دریایی نوشهر در تاریخ 18/ 02/ 1372 در این رابطه می فرمایند:
" تبلیغات می‌کنند که ایران درصدد نظامیگری است. یا گاهی میگویند ایران منطقه را ناامن میکند. حرفهایی که هر انسان عاقل و اندیشمندی به آن لبخند تمسخرآمیز میزند. منطقه را کسانی ناامن کردهاند و بازهم می‌کنند که سالهای متمادی مورد حمایت همین آمریکاییها و همپیمانانشان بودند. منطقه را آمریکاییها و متّفقینشان ناامن کردهاند. ما منطقهی خلیج فارس و خاورمیانه و همه‌ی دنیا را، امن و امان و برخوردار از صلح و دوستیِ ملتها با یکدیگر میخواهیم. ما منافعی در جنگافروزی نداریم. منفعت ما در آرامش است. این را خودِ آنها هم میدانند. در باطن میدانند، امّا در تبلیغاتشان، نعل وارونه میزنند. پس ما طرفدار صلحیم؛ ما در فکر درآویختن با این و آن نیستیم؛ اما یک ملت زنده، باید هر لحظه بتواند از خود و منافع مشروعش دفاع کند."
ایشان مشابه همین مواضع را در دیدار با مردم قم در تاریخ 18/ 10/ 1382 بیان کرده و خاطر نشان ساختند:
" ما هیچکس را به آتشافروزی و جنگ دعوت نمیکنیم؛ ما همه را به صلح و آرامش و رفتارهای عاقلانه دعوت میکنیم. ما کمکِ به آتشافروزیای که امروز در افغانستان وجود دارد، کمکِ به بشریّت نمیدانیم؛ آتشافروزی علیه مصالح بشریت است. هرگونه کمکی به این آتشافروزی، برخلاف و ضدّ مصالح بشریّت و بخصوص امروز برخلاف مصالح امّت اسلامی است"
نگاهی به آموزه های ادیان الهی نشان می دهد همه انبیای عظام و در سر سلسله آنها، پیامبر رحمت و مهربانی حضرت محمد(ص) پیروان خود و همه بشر را دعوت به صلح و عدالت کرده است. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در بیان نظرات خود، صلح تحمیلی و غیرعادلانه را مذموم و بی خاصیت دانسته و عدالت را اساس پایداری صلح دانسته اند. در واقع ایشان با طراحی گفتمان صلح عادلانه، ضمن اعلام مخالفت اسلام با جنگ و آتش افروزی، کشورهای جهان بخصوص در منطقه غرب آسیا را به صلح با محوریت عدالت دعوت کرده اند.
در بیانات رهبری به مناسبت عید مبعث در تاریخ۲۳/مهر/ ۱۳۸۰ به موضوع صلح عادلانه پرداخته شده است.
" امروز دنیا مثل همیشه به آرامش و صلح و امنیت احتیاج دارد. یکی از نیازهای اساسی بشر، صلح است. البته ما همواره گفته ایم که صلح باید با عدالت همراه باشد. برای یک ملت، صلح تحمیلی و غیرعادلانه، از جنگ هم بدتر است. بشر به امنیت و صلح احتیاج دارد. هرکس این را تهدید کند، بشریت را تهدید کرده است. امروز کسانی که صلح را تهدید می کنند، بشریت را تهدید می کنند."
وزارت امورخارجه به عنوان نهاد مسئول برای تنظیم سیاست خارجی، می بایست در چهل سال دوم انقلاب ، طی بازخوانی دیدگاه های مقام معظم رهبری در مورد منع شروع جنگ و در عین حال آمادگی کامل برای دفاع از کشور، قدم های موثری جهت معرفی و تقویت این گفتمان جدید در عرصه بین المللی بردارد. جمع آوری ساختارمند بیانات رهبر معظم انقلاب و تبیین و ترویج گفتمان صلح عادلانه به عنوان مصداق صلح پایدار، می تواند به یک رفتار یا کارکرد در سیاست خارجی مبدل گردد.
امروز در فلسطین، سوریه، عراق،یمن، افغانستان و بحرین می توان مصادیق صلح ظالمانه و نادیده گرفتن عدالت برای استقرار صلح را مشاهده کرد. زورگویان و مستکبران به رهبری آمریکا با طرح گفتمان های غیر عادلانه خود صلح و امنیت را به خطر انداخته و با نقاب صلح علیه صلح اقدام می‌کنند. ایران با تمسک به گفتمان صلح عادلانه می توان راهکارهای عدالت محور را برای حل بحران های جهان جستجو نماید.
بر این اساس در چهل سالگی دوم انقلاب، نقش دیپلماسی و سیاست خارجی برای تامین امنیت، ثبات و صلح در جهان و منطقه بسیار مهم خواهد بود.
نظر شما