بهنوش خرم‌روز: دانشمندان شیلات و بوم‌شناسان حفاظت از محیط زیست، اختلافاتشان را کنار گذاشته‌اند تا با همکاری هم بر روی بهره‌برداری بیش از حد در شیلات تجاری مطالعه‌ای انجام دهند. به گفته آن‌ها، می‌توان این اکوسیستم‌ها را احیا کرد و آن‌ها را با فناوری‌های موجود به طور مناسب مدیریت کرد؛ اما این گونه اقدامات در جهان به صورت بسیار پراکنده به کار می‌روند.
بر اساس این مطالعه، بین این دو حوزه به ندرت اتفاق نظر دیده می‌شود. هر دو تشخیص می‌دهند که ماهیگیری بی‌رویه مشکلی جدی است، اما در مورد میزان بدی موقعیت و این که بهترین راه چاره چه می‌تواند باشد، با هم اختلاف نظر دارند.
به گزارش نیچر، حالا پژوهشگران هر دو طرف مباحثه، گرد هم آمده‌اند تا تحت سرپرستی بوریس وورم، بوم‌شناس دانشگاه دال‌هاوس کانادا و ری هیلبورن، دانشمند شیلات دانشگاه واشنگتن، با هم همکاری کنند. آن‌ها دریافته‌اند که تلاش‌هایی که در جهت کنترل ماهیگیری بی‌رویه در برخی اکوسیستم‌ها صورت گرفته، علی‌رغم موفقیت‌آمیز بودن نتوانسته است سیر کاهش منابع طبیعی را در منابع ماهی خصوصی کنترل نمایند.
وورم می‌گوید: « خیلی جالب است که میزان بهره‌برداری از برخی اکوسیستم‌ها پایین آمده است. این نشان می‌دهد که نیازی به صبر کردن برای معجزه‌ای که بتواند این مشکل را حل کند، نداریم. ما ابزار کافی را در اختیار داریم.»
دانیل پولی از دانشگاه بریتیش کلمبیا واقع در ونکوور کانادا می‌گوید: « همکاری هیلبورن و وورم بسیار جسورانه است. بسیاری، از جمله خود من، هرگز فکر نمی‌کردیم به دلیل اختلاف بین این دو، این همکاری به نتیجه‌ای برسد. البته از اول هم نباید بین آن‌ها تعارضی پیش می‌آمد. وقتی منبعی این چنین بی‌رویه مورد بهره‌کشی قرار می‌گیرد، برای بوم‌شناسی به همان اندازه بد است که برای شیلات.»
توافق
وقتی در سال 2006/ 1385 وورم گفت صنایع شیلات تا سال 2048/ 1425 به کلی نابود خواهد شد، این تعارض به اوج خود رسید. در آن زمان هیلبورن و سایرین با طرح داستان‌های موفقیت‌های شیلات، به شدت علیه این پیشگویی آخر‌الزمانی جبهه گرفتند. وورم می‌گوید: « این مجادله نشان داد که ما دو دیدگاه کاملا متفاوت از یکدیگر داشتیم. اما حالا هر دو می‌خواهیم در وضعیت شیلات بهبود ایجاد کنیم و بنابراین می‌خواهیم در مورد جایی که هستیم و راهی که می‌خواهیم برویم به توافق نظر برسیم.»
21 نویسنده مقاله جدیدی که در نشریه ساینس چاپ شد، در گروهی با حمایت مرکز ملی سنتز و تحلیل بوم‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا گرد هم آمدند و داده‌های جامعی در مورد سه نوع ارزیابی ماهی ارائه دادند: صید در شیلات، مطالعات پژوهشی و ارزیابی‌های مربوط به منابع خصوصی. سپس این داده‌ها را در مدل‌های اکوسیستم‌ها اجرا کردند تا بتوانند میزان ماهی را که می‌توان تا رسیدن به بهترین بازدهی گونه‌ها در اکوسیستم(که با نام بالاترین بازده تاب‌آورنده چندگونه‌ایMMSY شناخته می‌شود) گرفت، محاسبه کنند.
سپس این نویسندگان بر 10 اکوسیستم با ویژگی‌های مناسب متمرکز شدند. آن‌ها دریافتند که در پنج اکوسیستمی که بیش از اندازه ماهیگیری شده بود، میزان ماهیگیری از دهه 1990 به اندازه یا کم‌تر از MMSY کاهش یافته است که به برخی منابع به پایان‌رسیده امکان احیا می‌دهد. پنج اکوسیستمی که به جای اولیه خود بازگشتند (شامل: ایسلند، لابرادور در فنلاند نو، شمال شرقی قاره آمریکا، شمال شرقی قاره استرالیا و کالیفرنیا) همگی از ترکیب‌های مختلف روش‌های مدیریت سنتی مثل محدودیت انتقال، مناطق بسته و کاهش سهمیه استفاده نمودند.
جایی برای خوشحالی نیست
هیلبورن می‌گوید: « آن چه بیشتر از همه باعث شگفتی بود، پیشرفتی بود که مناطقی که از نظر شیلات خیلی بد عمل می‌کردند، نشان دادند. این مسئله نشان می‌دهد که ما ابزارهای لازم را برای مدیریت شیلات در دست داریم و این ابزارها خیلی خوب هستند.»
اما اوضاع آن‌قدرها هم خوب نیست: در دو سوم از منابع جهان، صید ماهی فراتر از بالاترین بازده تاب‌آورنده آن‌ها است. به اعتقاد هیلبورن، این کاهش نه به دلیل فقدان فهم علمی، که نتیجه فشارهای مالی و مدیریت اجرائی ضعیف است.
پولی می‌گوید: « نتایج حاکی از آنند که در بیشتر جاهای دنیا فاصله بین آن‌چه می‌توانیم انجام بدهیم و آن‌چه در واقع انجام می‌دهیم، بسیار زیاد است. ما در اینجا شیلاتی داریم که به خوبی جواب می‌دهد، چرا سایر مناطق چنین نیستند؟ خصوصا در اروپا و ژاپن که تمامی شرایط برای داشتن شیلات قابل قبول مهیا است.»
وورم به نسبت سال 2006/ 1385 خود را امیدوارتر می‌داند، اما می‌گوید: «هنوز مشکلات فراوانی در سراسر دنیا وجود دارد، بخصوص جاهایی که مدیریت و پاداش کمی وجود دارد. ما نمی‌توانیم خشنود باشیم.»
نظر شما