پس از کودتای خونین کمونیستی در 27 آوریل 1978میلادی توسط افسران کمونیست ارتش افغانستان و قتل محمد داود خان اولین رئیس جمهور این کشور، نور محمد ترکی به عنوان نخستین رئیس جمهور کمونیست افغانستان زمام امور آن کشور را به دست گرفت. اما این حکومت دیری نپایید و طی کمتر از دو سال، دو کودتا در این کشور روی داد و حکومت را سرنگون کرد، تا اینکه نوبت به بَبرک کارمِل که مورد حمایت شوروی بود، رسید.
در این زمان ورود ارتش سرخ شوروی و دخالت نظامی شوروی در افغانستان با مخالفت شدید غرب و کشورهای مسلمان روبرو شد. از طرف دیگر، نیروهای مخالف رژیم دست نشانده افغانستان که با دریافت اسلحه و کمکهای مالی از خارج تقویت میشدند، در نقاط مختلف این کشور دست به شورش برداشتند.
در این میان، دولت شوروی پس از هشت سال جنگ بیحاصل در افغانستان، سرانجام درصدد تغییر سیاست خود در این کشور برآمد. از اینرو، در چهارم مه 1986میلادی، به عنوان نخستین گام در راه این تغییرسیاست، ببرک کارمل را از ریاست جمهوری افغانستان برکنار کرد و محمد نجیب اللَّه را به جانشینی وی برگزید. دومین مرحله این تغییر سیاست، تخلیه بیش از یکصد هزار سرباز ارتش سرخ شوروی از خاک افغانستان بود که از 16 مه سال 1988 آغاز و در 15 فوریه 1989 به پایان رسید.
نجیباللَّه از آغاز زمامداری و به ویژه پس از تخلیه افغانستان از نیروهای شوروی درصدد جلب همکاری مخالفین با دولت خود برآمد ولی رهبران اصلی مجاهدین افغان، تحت هیچ شرایطی حاضر به همکاری با وی نشدند. حکومت نجیباللَّه در سالهای 1990 و 1991میلادی، بیشتر در نتیجه اختلاف بین رهبران مجاهدین بر سر تقسیم قدرت دوام یافت، ولی از اوایل سال 1992 که رهبران مجاهدین به یک موافقت اصولی درباره جانشینی رژیم حاکم بر افغانستان دست یافتند، نجیباللَّه چارهای جز کنارهگیری از حکومت نیافت.
سرانجام در روز پانزدهم آوریل 1992، با استعفای وی از مقام ریاست جمهوری، دوران حکومت 14 ساله کمونیستی در افغانستان به پایان رسید و شورای موقت رهبری افغانستان در بیست و چهارم آوریل 1992 شکل گرفت.
با این حال، اختلاف نظر در تقسیم قدرت، نزاعها و کشمکشهای خونینی در این کشور به وجود آورد و دهه بعد از سقوط کمونیسم در افغانستان، به صحنههای درگیریهای قومی تبدیل شد.
/62
نظر شما