در معرفی «چندصد نام دریای خزر» عنوان شده است: کتاب «چندصد نام دریای خزر» دربردارنده صدها نامواژه از دریای خزر و گزارش هریک از آن‌ها بر پایه واژه‌شناسی و تاریخ و جغرافیای تاریخی و باورها و اسناد باستانی و مدارک موجود در فرهنگ ایران، شناسنامه‌ای است برای دریای خزر و ساکنان کناره و پیرامون این دریا از گذشته تاکنون که سهم ایران و فرهنگ ایرانی در آن از همه بیش‌تر و ریشه‌دارتر و نمایان‌تر نشان داده شده است.
عمادی در این کتاب مدعی است که بیش از 90درصد این نام‌ها ریشه ایرانی دارند. از نظر فرهنگی، سابقه ایرانی‌ها و حضور آن‌ها در کنار این دریا بسیار بیش‌تر از دیگر ملیت‌هاست، ضمن آن‌که هر کدام از این نام‌ها خودشان منشأ یک مقاله هستند. این در حالی است که تا به حال در منابعی مانند دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بیش‌تر از 50 یا 60 نام برای دریای خزر دیده نشده است.
این ایران‌شناس پیشکسوت در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این‌که نامواژه‌ها لغاتی هستند که اسم تلقی می‌شوند، اظهار کرد: رویه من در نوشتن کتاب، استفاده از نامواژه‌ها است. بر مبنای این رویه معتقدم اگر کسی معنی اسم‌ها را به خوبی بشناسد، خود اسم‌ها و نام‌ها سرگذشت‌شان را بیان می‌کنند.
او افزود: اما پژوهشگری که بخواهد این اسم‌ها را جمع‌آوری کند، باید از تاریخ، زبان، جغرافیا، آداب و رسوم و اسناد استفاده کند تا این‌که به درستی مطلب بیان شود و برای کسانی که در این رشته پژوهش می‌کنند، قابل قبول باشد.
عمادی درباره مستندات این کتاب توضیح داد: همه‌ی این اسامی دارای سند هستند و هرچقدر که توان من بوده است، بر آن‌ها شرح و گزارش نوشته‌ام. بخش وسیعی از آن‌ها از متون پهلوی گرفته شده است. این دریا از گذشته‌های دور نام‌های بسیاری داشته است و مردمانی که اطراف آن بوده‌اند، آن را به نام انتخابی خودشان می‌نامیدند؛ همچنان‌که برخی اوقات به نام‌هایی چون گیلان، طبرستان، آذربایجان، مازندران و غیره معروف بوده است.
او درباره‌ی ریشه کلمه خزر برای این دریاچه افزود: معتقدم کلمه خزر ترکی نیست. این کلمه در حقیقت کسر بوده که خزر تلفظ می‌شود و یادگار دوران کاستی‌ها است که قدیمی‌ترین مردمان ایران‌زمین هستند و در اصل، لغتی ایرانی است که در این کتاب بیان شده است.
این پژوهشگر پیشکسوت گفت: این کتاب تا حدودی برای کسانی که پیرامون دریای خزر هستند، شناسنامه آن‌ها در پیوستگی با فرهنگ ایران است.
عمادی همچنین عنوان کرد: دیدگاه کتاب «چندصد نام دریای خزر» جنبه تاریخی، جغرافیایی و واژه‌شناسی دارد و به هیچ وجه دلیلی برای مخالفت با نامواژه‌های این کتاب نیست. در برخورد اول فکر می‌کنیم که تلفظ نامواژه‌ها جنبه بیگانه دارد؛ اما اگر خوب آن‌ها را بشناسیم، متوجه می‌شویم که نامواژه‌ها با فرهنگ ایران وابستگی کامل دارد و در نوشتن این کتاب جنبه تبلیغاتی، سیاسی و اندیشه خاص مدنظرم نبوده است.
او در پاسخ به این پرسش که آیا «چندصد نام دریای خزر» مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد، گفت: کتاب «چندصد نام دریای خزر» کتابی پژوهشی است و برای کسانی نوشته شده که به موضوعات تاریخی و علمی علاقه‌مندند.
او در ادامه اظهار امیدواری کرد که کتاب «چندصد نام دریای خزر» با دقت خوانده شود؛ چرا که هر کدام از نامواژه‌های به کاررفته در این کتاب مطالب ناگفته فراوان دارند، و مورد قبول واقع شود.
عمادی درباره ترجمه این کتاب گفت: ترجمه‌ی کتاب مشتری و داوطلب می‌خواهد و این دست بنده نیست. باید پرسیده شود آیا همسایه‌های دریای خزر علاقه‌مند هستند که این کتاب به زبان آن‌ها ترجمه شود و آیا متولیان امور فرهنگی میل دارند این کتاب را ترجمه کنند. اما به طور کلی، مؤلف هر کتابی را که می‌نویسد، دوست دارد برای کشورهای دیگر هم ترجمه شود.
او با اشاره به این‌که بعضی‌ها معتقدند اطلاق نام دریای مازندران اشتباه است، افزود: نام دریای مازندران سابقه زیادی دارد و اعتقاد دارم این نام از تاریخ بشر هم طولانی‌تر است و به دوران غارنشینی برمی‌گردد؛ اما هر عقیده‌ای برای من محترم است. هر کس که در این زمینه تحقیق می‌کند، حتا اگر خلاف نظر من را داشته باشد، باید به نظرش احترام گذاشت.
این پژوهشگر در پایان بیان کرد: من در نهایت بی‌طرفی، حقوق ملی ایران را دنبال می‌کنم و معتقدم این وظیفه تک تک ما ایرانیان است.
کتاب «چندصد نام دریای خزر» در600 صفحه (گالینگور) با قیمت 15هزار تومان از سوی نشر آموت منتشر شده است.
پیش‌تر، پنج کتاب از عمادی در نشر آموت منتشر شده است: خوزستان در نامواژه های آن، آسمانکت (چند رسم مردمی)، لامداد (چند جستار از ایران)، دوازده گل بهاری (نگاهی به ادبیات دیلمی و طبری) و حمزه آذرک و هرون الرشید (در آیینه دو نامه).
به زودی نیز کتاب‌های دوبیتی‌های پهلوی دیلمی و هون اوستا (ابزار و آلات موسیقی در ایران باستان) از این ایران‌شناس پیشکسوت در نشر یادشده منتشر می‌شود.
عبدالرحمن عمادی، حقوقدان، متولد بهمن 1304 خورشیدی در روستای «ای نی» اشکور در خانواده‌ای از طایفه سادات دیلمانی از نوادگان مشاهیر دیلمی به دنیا آمد. پس از تحصیل در مکتب‌خانه روستا، روانه رودسر، رشت و قزوین شد و تحصیلات متوسطه را در این شهرها گذراند. او در زمان حکومت مصدق (1331) موفق به دریافت لیسانس قضایی از دانشگاه تهران شد.
عمادی هم‌زمان با وکالت به پژوهش در مباحث ایران‌شناسی روی آورد و بخشی از مقالاتش طی نیم قرن گذشته در مجلات معتبر منتشر شده‌اند.
60
نظر شما