آمریکایی‌ها در تحریم نیستند که‌ عجله‌ کنند؛ آنها از همین شیوه‌ علیه‌ ایران استفاده‌ می‌کنند

مهسا مژدهی: برخلاف آنچه تیم بایدن در ابتدای کار نشان می داد، آنها حالا موضوع بازگشت به توافق هسته ای را پشت گوش انداخته اند. و حتی بایدن اعلام کرده است که تحریم ها را لغو نخواهد کرد تا اینکه ایران قدمی بردارد! برخلاف آتش تندی که بایدن پیش از رسیدن به کاخ سفید برای بازگشت به برجام داشت، حالا او و تیمش از سرعت خود کاسته و سرشان را با امور دیگری گرم می کنند و حتی گاهی به نظر می رسد که تعمدا از اشاره به ایران و توافق هسته ای امتناع می کنند. با این حال هنوز این رابرت مالی است که برخلاف کسانی که برای بازگشت به توافق هسته ای اما و اگر دارند، می گوید ایالات متحده ابتدا باید به توافق با ایران برگردد و گفتگوهای بیشتر باید به بعد از احیای برجام موکول شود.

اما چرا با گذشت نزدیک به یک ماه از حضور جو بایدن در کاخ سفی، هنوز خبری از بازگشت دولت دموکرات امریکا به توافق هسته ای نیست؟

در خبرآنلاین با فریدون مجلسی کارشناس مسائل بین الملل به گفتگو نشسته ایم:

پیش از این که بایدن به کاخ سفید بیاید، زمزمه هایی وجود داشت که او حداقل با یک فرمان می تواند با لغو تحریم ها حسن نیتش را نشان داده و مسیر را برای بازگشت به توافق هسته ای هموار کند. اما این اتفاق نیافتاد. چرا اوضاع آنطور که انتظارش می رفت پیش نرفت؟

به نظر من یکی از علت هایی که بایدن ناگهان از آن شور اولیه ای که داشت عقب نشینی کرد،‌تصویب آن قانون در مجلس شورای اسلامی است که دو ماه فرصت داده که اگر طی این مدت تحریم ها برداشته نشود، ایران از برجام به نوعی خارج می شود. این چون در استانه به اصطلاح آغاز کار بایدن هم بود یا نوعی مخالفت با بازگشت به توافق و... تلقی شد یا یک نوع اتمام حجت به آمریکا. اما همانطور که ایران اتمام حجت ها را نمی پذیرد و مقابل آن می ایستد، آنها هم دیده اند که آسیبی از طولانی شدن تحریم ها نمی بینند پس وقت دارند تا سر فرصت به چگونگی بازگشت به برجام فکر کنند.

آنها منتظر هستند که ببینند بعد از دو ماه که مجلس شورای اسلامی معین کرده بود، چه اقدامی صورت می گیرد تا خودشان را با آن هماهنگ کنند.

 یکی از ایده هایی که وجود دارد این است که اروپایی ها هرچه سریع تر واسطه شوند تا ایالات متحده قدمی اساسی برای بازگشت بردارد. چنین چیزی شدنی است؟

من فکر نمی کنم که چنین اتفاقی بیفتد که اروپایی ها بخواهند میانجیگری کنند. فرانسه که حالا پیشنهاد میانجیگری داده همین هفته پیش موضع شدیدتری را اتخاذ کرده بود. روی هم رفته ایران هم عدم تمایلش را به مذاکره با آمریکا بیان کرده. آنها منتظرند که ببینند ایا ایران قرار است با همین شیوه جلو برود یا تمایلی از خود برای حل برخی از مسائل نشان دهد.  در چنین شرایطی بعید نیست که این رویکرد آنها تا زمانی که خطر ساخت بمب هسته ای نباشد ادامه پیدا کند.

برخی معتقدند که این تاخیر ایالات متحده ممکن است برای این باشد که سرنوشت انتخابات آینده ایران مشخص شود تا بدانند که ایران با وجود دولت جدید چه موضعی خواهد گرفت. این ایده تاچه اندازه می تواند به واقعیت نزدیک باشد؟

من با این ایده موافق نیستم . واشنگتن می داند که در ایران نوعی وحدت حاکمیتی وجود دارد که ربطی به انتخابات ندارد. می دانند که فرقی نمی کند که رییس جمهور آینده چه کسی باشد. البته حدس می زنند که ممکن است از جناح مخالف انتخاب شود اما می دانند انها اقدامی خودسرانه از خود نشان نخواهند داد. 

برگردیم به تاخیری که در حال اتفاق افتادن است. بایدن روز پنجشنبه به عنوان اولین اقدام مهم خود در حوزه سیاست خارجی تکلیف امریکا با عربستان در مورد یمن را روشن کرد. او این سخنرانی را در وزارت خارجه انجام داد اما اشاره ای به موضوع ایران نکرد. این در حالیست که بایدن پیش از آنکه وارد کاخ سفید شود برای حل مساله بازگشت به برجام مسر به نظر می رسید. اما حالا به نظر می رسد که او حتی عامیانه در حال خریدن زمان است. چرا شور اولیه به این شکل پیش رفت؟

به نظر می آمد که برآورد اولیه دولت بایدن اینگونه بود که مشکل ایران شخص ترامپ است و بعد از اینکه ما عدم تمایل به هرگونه مذاکره ای اعلام کردیم و بحث فرصت دو ماهه برای بازگشت به پیش از توافق مطرح شد، این رفتار بایدن به نوعی هم واکنشی به رفتار ایران بود. بایدن عمل متقابل یا گرو کشی را انتخاب کرده است.

بخشی از این مسیر به ایران هم بر میگردد. ایران برای جلو افتادن این مساله چه رفتاری می تواند نشان دهد؟ چرا که بالاخره ما تحریم هستیم و ایران می خواهد که همزمان با احیای برجام تحریم هایی که توسط دولت ترامپ ایجاد شده اند به کلی برداشته شود.

ایران اعلام کرده امادگی گفتکو و مذاکره با بایدن نیست. انتظار ایران این است که بایدن امریکا را بدون پیش شرط دوباره به توافق هسته ای بازگرداند. به هر حال امکان یافتن راه حلی که از مسیر مذاکره بگذرد، منتفی است و دیگر بستگی به خود واشنگتن دارد که با چراغ سبزها و نشانه ها چطور بخواهد آنطور که قول داده به توافق با ایران بازگردد.

برخی از روزنامه های امریکایی نوشته اند که دولت بایدن از هفته اینده ممکن است دست به ایجاد کانال هایی در رابطه با ایران بزنند. تیمی که بایدن در وزارت خارجه انتخاب کرده همگی به مساله ایران اگاهی دارند. امریکا اعلام کرده بود که عمل ترامپ در خروج از برجام را بد و باطل می داند. بنابراین هر موقع که بخواهد برگردد این نیازی به عملکرد خاصی ندارد و پیش زمینه چندانی هم نمی خواهد. منتها اقداماتی که در ایران صورت گرفت آنها را به این فکر انداخت که بازگشت و اقدام را به تاخیر بیندازد. چرا که فکر می کند راه حلی که مدنظر ایالات متحده با وضعیت فعلی کارایی ندارد. تیمی که بایدن انتخاب کرده بود برای مذاکره اماده بودند چرا که ایران را میشناختند و فکر می کرد که می توانند برای نوعی از مذاکره کاری کنند.

مساله این است که امریکایی ها در تحریم نیستند که عجله و شتاب کنند و دلشان هم نسوخته و صبر می کنند و مدعی می شوند که ایران خودش مایل نیست و وضعیت فعلی را ترجیح می دهد و از همین شیوه برای قانع کردن متحدانشان هم استفاده می کنند. 

>>> این مطالب را بخوانید:
زکریا:یک خبر مهم از سوی رهبر ایران داریم/فصل‌الخطاب ظریف:ما یک اسب را دو بار نمی‌خریم
فاجعه بالقوه در کمین است؛آیا تهران باید نگران باشد؟
بایدن: تحریم‌های ایران را لغو نمی‌کنیم
خطیب‌زاده: برجام نیاز به میانجی ندارد/جلوی عاقل شدن آمریکا را نمی‌گیریم

312 310