برنامه​های ناکام برای فیلمسازان منتظر / طرح‌های مقطعی اکران فیلم‌های فرهنگی چه سرنوشتی پیدا کردند؟

سمیه علیپور:  تعداد زیادی از فیلم​هایی که استاندارد مورد نیاز برای اکران عمومی را دارند، در صف اکران سینمای ایران می​مانند و اغلب به بهانه نداشتن مخاطب کافی از رفتن روی پرده نمایش بازمی​مانند. گاه مدیری و مسئولی برای رفع مشکل وارد میدان می​شود و تلاش می​کند برنامه‌ای برای نمایش آن‌‌ها ارائه دهد که همه این طرح‌ها تاکنون ناموفق از آب درآمده‌اند و نیجه‌ای غیر از نمایش دو سه فیلم در این قالب نداشته​اند.

این روزها در شرایطی که برنامه‌‌ریزی در مورد اکران فیلم‌‌های سینمایی در مجموعه‌ای خارج از خانه سینما صورت می‌گیرد، طرح تازه‌ای در مورد اکران فیلم‌های فرهنگی مطرح شده است؛‌ طرح چرخشی اکران فیلم‌های فرهنگی که جزئیات آن در آئین‌نامه شورای صنفی نمایش نیز مورد توجه قرار گرفته است.

آسمان باز
سال 1383 در روزهایی  مشابه امروز، تعدادی از فیلم‌های فرهنگی مدت‌‌ها در انتظار نمایش مانده بودند و راه به اکران نمی‌بردند، خانه سینما پیش‌قدم شد تا زمینه اکران آثار فرهنگی را فراهم کند و اتفاقا آن سال  طرح موفقی در زمینه اکران فیلم‌‌های فرهنگی به مرحله اجرا رسید.

گروه سینمایی آسمان باز با بودجه 50 میلیونی کار خود را آغاز کرد و به واسطه شروع به کار این گروه سه سالن سینما در اختیار فیلم‌های فرهنگی قرار گرفت. البته کمترین تعداد سالن‌های نمایش آثار سه سالن بود و برخی فیلم‌ها که قابلیت جذب سالن بیشتر داشتند، فرصت بیشتری برای اکران به دست می‌آورند. فروش خوب فیلم‌ها در این گروه و اعلام برنامه آتی و تبلیغات در مورد آثار همه امیدهای رو به افول را جان داد تا اینکه تغییر مدیران سینما و نرسیدن بودجه، «آسمان باز» را در نیمه راه متوقف و فیلمسازان را ناامید کرد.

طرح اکران حمایتی ویژه
ماجرای راه‌اندازی طرح اکران حمایتی ویژه که عنوان آن برای به کار نبردن کلمه فرهنگی برای فیلم‌ها چنین انتخاب شد، از سوی محمود اربابی مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی مطرح شد و در ابتدای راه به مشکل برخورد.

زمان اجرای این طرح از مهر ماه سال 1387 به آذر ماه موکول شد و دلیل آن هم نبود بودجه کافی برای راه‌اندازی آن عنوان شد. گویا بودجه 20 میلیاردی سینما در آن سال چندان برای به نمایش درآوردن فیلم‌های فرهنگی کافی نبود تا اینکه بالاخره برای زمین نماندن وعده مدیرکل اداره نظارت این طرح با اکران «آتش سبز» به کارگردانی محمدرضا اصلانی آغاز شد و در ادامه «خواب زمستانی» سیامک شایقی هم در جریان این طرح روی پرده رفت، اما انتخاب نادرست سالن‌های سینما برای این طرح و گزینش سالن‌‌هایی از مناطق مرکزی و نبود سینماهای مناطق شمال شهر سرنوشت ناخوشایندی برای این طرح رقم زد  و در ادامه همه چیز به فراموشی سپرده شد.

نوعی نگاه
انبوه فیلم‌های فرهنگی اکران نشده باز هم زمینه‌ساز راه‌اندازی طرحی دیگر برای اکران این فیلم‌‌ها در سال 1388 شد. شورای صنفی نمایش پیش‌قدم شد و جزئیات طرح را تعیین کرد و تعدادی فیلم‌ هم در جریان آن روی پرده رفت، اما باز هم این بار تامین نشدن بودجه لازم برای حمایت از چنین طرحی نوعی نگاه را هم بی سرانجام گذاشت.

هنر و تجربه
همزمان با نگارش آئین‌نامه اکران سال 1390 هم دست‌اندکاران خانه سینما و هم افرادی که از سوی اتحادیه تهیه‌کنندگان مسئول این کار شده بودند،‌ طرحی در مورد اکران فیلم‌های فرهنگی با عنوان هنر و تجربه مطرح کردند.

براساس این طرح سینماهای فرهنگ 2، سالن کوچک آزادی، سالن کوچک پردیس ملت، سالن کوچک فلسطین و سالن اصلی موزه سینما برای اکران آثار فرهنگی انتخاب و علیرضا سجادپور مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی هم وعده داد فیلم‌های عباس کیارستمی آغازگر این طرح باشد که البته دیگر این روزها یادی از آن وعده نمی‌شود.

حبیب کاوش سخنگوی شورای صنفی نمایش در تازه‌ترین سخنان خود درباره اکران فیلم‌ها در قالب هنر و تجربه اظهار داشت این طرح کار خود را از چهارم خرداد ماه آغاز می‌کند. هنوز فهرست فیلم‌هایی که قرار است در این طرح اکران شوند مشخص نشده است. برگزاری نشست‌هایی برای فیلم‌های اکران شده در این طرح و همچنین تبلیغات برای آنان از مزایای این طرح است.

به نظر می‌رسد همواره دلیل توقف اجرای طرح‌هایی مشابه طرح هنر و تجربه قطع شدن حمایت‌های مالی است و این بار براساس وعده‌های مدیران برای حمایت از آثار فرهنگی توقع می‌رود بودجه لازم برای تمامی فیلم‌‌هایی که می‌تواند شامل این طرح باشد فراهم شود. 

57243