بر خلاف تصور برخی از ما، اساسا تعالیم دینی و آموزشهای مذهبی در پی آن نیستند که همه مردم را دقیقا مشابه هم تربیت کنند و همه مؤمنان را کاملا مشابه هم بسازند. شاید تلقی نادرست و برداشت غلط از مفهوم انسان کامل و اسوه اخلاقی و الگوی تربیتی موجب شده که برخی این تصور را داشته باشند که نظام تربیتی دین برآن است که مانند یک کارخانه در خط تولید خود محصولاتی کاملا یکسان عرضه کند، در حالی که اسلام آمده حرکت ایجاد کند و هر کس را از هر جایی که هست یک قدم جلوتر ببرد.
در این مسیر و جاده تنها هدف واحد توحیدی مشترک است و نیت خیر و قصد بندگی خداوند برای همه یکسان است، وگرنه شرایط و احوالات افراد کاملا با هم تفاوت دارد و هر کدام در یک موقعیت با اقتضاءات خاص خود به سر می برند. خداوند که این تفاوت ها و اختلاف ها را بهتر از هر کسی می داند انتظار ندارد همه بندگانش مثل هم باشند و تنها از آنان می خواهد هر کدام در هر جایی که هستند و با هر موقعیت و شرایطی که زندگی می کنند از بندگی شیطان روی برگردانند و به جاده توحید و طاعت قدم بگذارند.
هر کسی که مسافر این جاده بود و مقصدش بندگی خداوند و رضای الهی شد اهل نجات است، هر چند که رنگ و روی یا شکل و بوی او مثل دیگران نباشد.
در روایات متعدد و احادیث مختلف به این حقیقت تصریح شده و از ما خواسته اند گرفتار ظاهرجویی و کمیت گرایی نشویم و به حقایق باطنی توجه کنیم و از هر کسی به اندازه ظرفیت و توانش توقع داشته باشیم.
روشن است که افرادی مثل من هرگز در جایگاه و موقعیتی نیستند که مانند عالمان راستین و مؤمنان صالح روزه بگیرند و نماز و روزه همان بزرگان هم هرگز در مقام معنوی به سطح و منزلت عبادات اولیای خدا و خاندان پیامبر نمی رسد. قرار نیست من به مقام علامه طباطبایی برسم یا ایشان در جایگاه امیر مؤمنان قرار گیرند، بلکه مهم این است که اولا من حدود الهی و ضوابط شرعی روزه داری و نماز را رعایت کنم و ثانیا در مسیر رشد و تعالی توقف نداشته باشم.
هر کسی باید بکوشد که در این ماه قدمی برای نزدیک شدن به خدا بردارد، ولی دنیای هرکسی با دیگران فرق می کند و تنها در حداقلهای روزه داری مشترک هستند. شاید برای صاحب یک مغازه، رفتار بهتر با مشتریان همان یک قدم باشد. شاید برای یک معلم تلاش برای آموختن بهتر و بیشتر یا برای یک جوان رفتاری مهربانانه تر و مؤدب تر با پدر و مادرش همان یک قدم به شمار آید.
مهم این است که در روزها و شبهای ماه مبارک رمضان توقف نکنیم و از حرکت بازنایستیم و بکوشیم که با هر اسم و رسم یا سر و شکلی در راه توحید و بندگی قدمی برداریم.
* منتشر شده در روزنامه شهرآرا
نظر شما