نبرد بیت‌المقدس که در جریان آن و در آخرین مرحله عملیات، توانست خرمشهر را از چنگال نظامیان بعثی صدام آزاد کند، دارای ویژگی‌های ممتازی است که به‌خصوص از نظر تاکتیکی و طرح‌ریزی عملیات، بسیار درس‌آموز و ماندگار است.
اما شاید مهم‌ترین ویژگی عملیات بیت‌المقدس، آزادی بندر خرمشهر در سوم خرداد 1361 باشد. زیرا که بازپس‌گیری این شهر زیبا پس از یک نبرد طولانی با دشمن سرسخت، نماد پیروزی رزمندگان اسلام و ظهور غرور ملی ایرانیان در برابر تهاجم بیگانه، در سراسر دوران جنگ تحمیلی است.
خرمشهر در بین 10 شهر و حدود 17 هزار کیلومتر مربع از خاک کشور عزیزمان که در تهاجم وسیع ارتش متجاوز بعثی عراق در حمله به انقلاب اسلامی در اوایل آبان‌ماه سال 1359 به دست دشمن افتاد، علامت جدی بودن جنگ تحمیلی و پرچم موفقیت دشمن در اشغال خاک ایران بود.
بعثی‌ها برای گرفتن خرمشهر با مقاومت مردمی سنگین و مقابله رزمندگان شجاع مدافع آن، مواجه شدند و 35 روز پشت دروازه‌های این شهر، با حماسه‌های عظیم آفریده‌شده از سوی رزمندگان و بسیجیان، معطل ماندند.
نظامیان صدام پس از تصرف خرمشهر و استقرار در آن به منظور جلوگیری از حمله رزمندگان اسلام به آن و تلاش برای حفظ و نگهداری این شهر، وسیع‌ترین اقدامات مهندسی و قوی‌ترین استحکامات دفاعی و بهترین آرایش‌های نظامی را در شمال و شرق آن به کار گرفتند، ولی آنچه اتفاق افتاد این بود که پس از گذشت 578 روز از حضور دشمن در این شهر خرم و پرآوازه و آواره شدن مردم عزیز آن و تخریب خانه و کاشانه‌شان، بار دیگر با برنامه‌ریزی دقیق و با ابتکار عمل رزمندگان انقلابی پیرو مکتب دفاعی حضرت امام خمینی (ره)، این شهر پیشتاز مقاومت در برابر دشمن، جاودانه به پیکره ایران اسلامی بازگشت.
دشمن که تا آخرین لحظات نمی‌خواست این پایگاه ارزشمند مهم را رها کند، با برجای گذاشتن حدود 12 هزار اسیر، فقط در داخل آن شهر، با خفت و خواری از خونین شهر بیرون رانده شد و خرمشهر به علامتی برای موفقیت رزمندگان اسلام و پیروان راه امام خمینی(ره)، برای دفاع در مقابل دشمن عنود، تبدیل شد.
صدام خرمشهر را اشغال نکرد که از آنجا بیرون برود، بلکه او خرمشهر را به تصرف خود درآورد تا آن را به خاک عراق الحاق کرده و آن را جزیی از استان «عربستان صدام ساخته»، تبدیل کند. او خرمشهر را اشغال کرد تا اروندرود را شط‌العرب بخواند.
نظامیان بعثی تا آخرین نفر در خرمشهر ماندند تا این شهر را همچنان برای رژیم صدام حفظ کنند، ولی تدبیر امام خمینی(ره) و اندیشه دفاعی او که در این تفکر، تسلیم در برابر دشمن راهی ندارد، خرمشهر را به وطن اسلامی بازگرداند و شیران روز و زاهدان شب، با تکیه بر «ایمان» و با «دستان خالی از سلاح‌های پیشرفته» و برای انجام «تکلیف الهی خود»، جاودانه‌ترین حماسه تاریخ کشور را برای آزادسازی آن آفریدند و در پایان نبرد 25روزه که در 25 سال قبل، با نام «عملیات بیت‌المقدس» آغاز شد، در سوم خرداد‌ماه سال 1361 موفق شدند پرچم پرافتخار جمهوری اسلامی را بر بلندای مسجد جامع خرمشهر، به علامت پیروزی حق علیه باطل، به اهتزاز درآورند و سرود «خمینی‌ای امام» را سردهند.
خرمشهر در دوران اشغال، به قلب خونین و تپنده ملت ایران، به شهر مقاومت و مظلومیت و شهر حماسه‌آفرینی‌های جاودان تبدیل و پس از آزادی، به مرز عزت، عظمت، سرافرازی و هوشیاری ملت ایران بدل شد.
اکنون صدام دشمن خون‌خوار مردم عراق و ایران که روزی خاک پاک خرمشهر را زیر پای چکمه‌های نظامیان خود با زنجیر تانک‌های پرقدرت و با نفربرهای زرهی در می‌نوردید و کشورهای پولدار عرب برای او هورا می‌کشیدند، به دست انقلاب اسلامی و با همت مردم عراق به زباله‌دان تاریخ فرستاده شده است.
تقدیر الهی چنین بود که سردار قادسیه به دست کسانی که او را علیه امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی تقویت می‌کردند، زبون و ذلیل شود و پس از یک دوره خفت و خواری در نهایت به دست چوبه‌دار سپرده شود.
این سرگذشت همه کسانی است که در برابر اراده الهی و مقابل بندگان مظلوم خدا می‌ایستند و به آنها ظلم می‌کنند: «وَ سَیعلَمُ الذینَ ظَلَموا ای مُنقَلبٍ ینقَلبون.»
حال سوال مهم این است که چگونه دشمنی که خرمشهر و بخش‌های مهمی از استان خوزستان را برای محاصره انقلاب اسلامی به تصرف خود درآورده و تا نزدیکی‌های شهر اهواز به پیش‌روی خود ادامه داده بود و در همین حال، مورد حمایت اکثر کشورهای منطقه و ابرقدرت‌های آن روز قرار گرفته بود و به نمایندگی از آنها به جنگ با نهضت اسلامی مردم ایران می‌پرداخت، به یکباره در پی چهار عملیات مهم «ثامن‌الائمه»، «فتح‌المبین»، «طریق‌القدس»، و «بیت‌المقدس» از پای درآمد و به جای فکر کردن به ادامه تهاجم، به فکر جلوگیری از پاشیده شدن حکومت خود افتاد و از نظر نظامی به لاک دفاعی عمیق فرو رفت و همه دغدغه‌اش ترس از یورش بسیجیانی شد که به زعم او، از سلاح مهمی برخوردار نیستند و آموزشی ندیده‌اند، ولی چون صاعقه از همه استحکامات دشمن عبور می‌کنند و به هیچ چیز جز پیروزی نمی‌اندیشند و از مرگ به عنوان «فوز عظیم» و «پیروزی بزرگ» استقبال می‌کنند و با سلاح شهادت به جنگ دشمن می‌روند و «پیروزی را از آن خدا می‌دانند» و فقط برای حفظ اسلام می‌جنگند و وطن خود را به خاطر حاکمیت اسلام در آن، دوست دارند و هر تیری را که می‌افکنند آن را از خدا می‌دانند و با خود می‌گویند: «وَ ما رَمَیتَ اذ رَمَیت وَلکن الله رَمی.» پاسخ به این سوال در اندیشه و منشی نهفته است که حضرت امام خمینی(ره) آن را به ملت‌های مستضعف جهان ارایه کرد.
آن تفکر و بینش، موجب ظهور خلاقیت‌ها، توانایی‌ها و ابتکار عمل‌های عظیمی شد که توانست «عملیات بیت‌المقدس» را طراحی و نیروهای داوطلب بسیجی را از سراسر کشور روانه جبهه‌ها کند و جنگ را به صورت یک تکلیف عمومی برای همه مردم در رأس امور قرار دهد.
امام(ره) حتی دفاع و جنگیدن با دشمن را در انحصار نیروهای مسلح رسمی کشور ندانست و دفاع و مقاومت در برابر تهاجم بیگانه را بر همه مردم، اعم از زن و مرد، واجب کفایی تلقی کرد.
همین امر موجب آن شد که دشمن از ظهور چنین مجموعه‌ای از نیروهای خلاق، در قدرت دفاعی ایران غافلگیر بماند و زمانی متوجه حضور جدی چنین انسان‌هایی شود که جبهه‌هایش یکی پس از دیگری فرو می‌ریزند.
همین نیروهای داوطلب بودند که با فکرهای نو و برگرفته از اندیشه پویای مکتب اسلام که امام خمینی(ره) روایت‌گر آن بودند، با شجاعت و خلاقیت تمام، دست به طرح ریزی‌های بزرگ و ابتکاری برای خلق عملیات‌های موثر زدند و خود را از طرح‌های رسمی و کلاسیک متکی بر آتش انبوه و سلاح‌های برتر نجات دادند و نحوه جنگیدن با دشمن را در میدان نبرد آموختند و خود استادانه دست به خلق تئوری‌های نوین جنگی زدند.
آنها برای نجات خرمشهر، عبور از رودخانه خروشان کارون را به عنوان محور و تلاش اصلی خود برای عبور عمده قوا طراحی کردند و به جای روش‌های مرسوم و متکی بر سلاح‌های پیشرفته و تهیه آتش سنگین با اتکا به نیروهای داوطلب، به خطوط مواصلاتی دشمن حمله کردند و به جای تهاجم بر مواضع واحدهای دشمن در خرمشهر از سمت جلو و اقدام به تک جبهه‌ای، از پشت به دشمن بعثی حمله کردند و از همان راهی که نظامیان بعثی به خرمشهر حمله کرده بودند، به خرمشهر تک کرده و وارد آن شهر شدند.
رزمندگان اسلام در تاکتیک خود موفق شدند تا عقبه‌های ارتش متجاوز را مورد تهاجم قرار داده و خطوط تدارکاتی او را بسته و از امتداد مرز شلمچه برای آزادی خرمشهر اقدام کنند.
آنها توانستند با فتح خرمشهر، آغازی برای پایان دادن به جنگ تحمیلی بیافرینند و برای میهن عزیز افتخار ابدی کسب کنند. فتح خرمشهر، پایانی بر آرزوها و مقاصد صدام و حامیانش در تحمیل جنگ بر جمهوری اسلامی ایران بود و قوای ایران را از موضع دفاعی در تاکتیک نظامی در یک موضع تهاجمی دایمی تا نزدیک به پایان جنگ قرار داد. اتخاذ این تاکتیک توانست قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را به نحو قابل ملاحظه‌ای افزایش دهد. فتح خرمشهر آغاز ایجاد توان بازدارندگی در جمهوری اسلامی ایران است.
به طوری که نیروهای مسلح کشور پس از این مقطع از جنگ توانستند بر صنعت دفاعی خود تکیه و برای ساخت تسلیحات مورد نیاز، برنامه‌ریزی کنند. فتح خرمشهر امیدهای بین‌المللی برای پیروزی رژیم بعثی را بر جمهوری اسلامی ایران به یأس مبدل کرد و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده از سوی استکبار جهانی روی رژیم بعثی عراق و صدام را بی‌حاصل کرد و موجب شد که قدرت‌های سرمایه‌گذار استکباری هزینه‌های بیشتری را برای حفظ صدام متحمل شوند.
تقویت ارتش صدام در این دوران موجب شد تا پس از پایان جنگ تحمیلی، شرارت صدام در حمله ارتش عراق به کویت، دامن حامیان رژیم بعثی را هم بگیرد. در واقع با فتح خرمشهر بود که اطمینان از پیروزی دشمن و تسلیم جمهوری اسلامی ایران در ذهن جهانیان عوض و احتمال پیروزی جمهوری اسلامی ایران و تسلیم عراق در افکار سیاستمداران مطرح شود. آنها احساس کردند که با فتح خرمشهر، باید استراتژی «مهار انقلاب اسلامی از طریق جنگ تحمیلی»، به راهبرد «عدم توسعه پیروزی جمهوری اسلامی ایران» و «جلوگیری از شکست عراق» تبدیل شود.
پس روز سوم خرداد یک حماسه ملی برای آحاد مردم ایران است، روز حماسه شکوهمند حضور یک ملت در عرصه سرنوشت خویش است، روز پیوند پایدار و ناگسستنی امام بزرگوار امت با امت بزرگ امام است، روز فداکاری‌های شگفت‌انگیز و روز تضمین عزت ملت بزرگ ایران است، روز بزرگداشت خاطره دو فرمانده شهید سپاه خرمشهر، محمد جهان‌آرا و دکتر موسوی است، روز یادآوری از چهره‌های درخشان 446 شهید، 44 جاویدالاثر، 104 آزاده و 126 جانباز خرمشهری است.
سوم خرداد را گرامی می‌داریم تا فراموش نکنیم که ریشه عظمت ملت ایران در کجاست، به فتح خرمشهر به عنوان یک روز بزرگ می‌نگریم تا همواره نسبت به پیشتازان جهاد و شهادت ادای دین کنیم، تا بدانیم که آزادی ما، استقلال و حفاظت از تمامیت ارضی ما در درجه اول مرهون و مدیون خون شهیدان و مقاومت رزمندگان اسلام است.
منبع: روزنامه شرق 3/3/90
نظر شما