قطعنامه شورای حکام می‌تواند دستاویزی برای مکانیسم ماشه باشد؛ جایی که از دست چین و روسیه هم کاری ساخته نیست

ابوالفضل خدائی: روز پنجشنبه کلاب هاوس خبرآنلاین با موضوع قطعنامه شورای حکام؛ سرنوشت برجام چه خواهد شد با حضور کارشناسان و اساتید حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل برگزار شد.

در این نشست مجازی دیاکو حسینی در تحلیل قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران گفت: دورانی که ترامپ ایالات متحده امکان اجماع سازی علیه ایران را نداشت سپری شد چرا که در آن دوره خیلی نگران این نوع از اجماع سازی های آمریکا نبودیم به این دلیل که اختلافات اروپا و آمریکا بسیار عمیق بود و توانایی دیپلماتیک بدنه دولت ترامپ بسیار ضعیف بود. در همان مقطع زمانی در وزارت خارجه ایران افرادی بودند که شناخت بالایی از محیط بین المللی از داخل آمریکا را داشتند و مجموع این شرایط کمک می کرد که شکل گیری اجماع علیه ایران بسیار دشوار شود. قطعنامه جدید نشان داد که فضای گذشته تغییر کرده است و در این راستا دولت بایدن نشان داد که امکان اجماع سازی علیه ایران را منهای چین و روسیه دارد. دولت بایدن همچنین توانسته تصویر آمریکا را به عنوان کشوری که علاقمند به احیای برجام است در جهان جا بیندازد و اشتیاق به احیای این توافق را بازنمایی کند و در این شرایط بسیار دشوار خواهد بود که در نبرد رسانه ای بتوانیم تقصیر را گردن آمریکا بیندازیم.

این کارشناس افزود: مهارتی که در دولت های یازدهم و دوازدهم در وزارت امور خارجه داشتیم دیگر در آن سطح وجود ندارد و سیاست های متناسب شرایط و حساسیت ها نیست و هم در رابطه با افکار عمومی در داخل و دیپلماسی عمومی در خارج بسیار ضعیف عمل کرده ایم و همین امر به کمک دولت بایدن آمده است تا اجماع بین المللی علیه ایران را در شورای حکام و یا فراتر از آن سرعت بخشد.

حسینی با اشاره به اینکه قطعنامه شورای حکام علیه ایران لحن تندی ندارد و بیشتر جنبه سیاسی داشته و افق تیره و تاری را در صورت شکست مذاکرات ترسیم می کند گفت: از همین جهت این قطعنامه درهای دیپلماسی را نمی بندد و آسیب چندان بزرگی به مذاکرات وارد نکرده اما یک اثر سیاسی و روانی منفی را بر فضای دنیا خواهد داشت. ایران ناگزیر بوده تا واکنشی به این قطعنامه نشان دهد اما باید در نظر داشت که واکنش ایران برای حفظ پرستیژ و موازنه جویی کمکی نخواهد کرد و شک و شبهات آژانس را نسبت به برنامه های هسته ای ایران بیشتر خواهد کرد. ضمن اینکه قطع دسترسی دوربین های آژانس نیز در روزها و هفته های آینده می تواند نقش منفی را اعمال کند. بنابراین اگر زیرکی به خرج ندهیم می توانیم وارد مارپیچ تنش بیشتر شویم و حتی جلسه بعدی شورای حکام زمینه ای برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شود و حق وتو نیز نمی تواند اثری بگذارد چرا که همین موضوع می تواند دستاویزی برای مکانیسم ماشه یا اسنپ بک باشد؛ جایی که روسیه و چین حق وتو ندارند و تحریم های ایران نیز اگر برگردد این دو کشور احساس عذاب وجدان نخواهند داشت چرا که تلاش های خود را در حد امکان به کار گرفته اند.

وی در پایان گفت: تمام این روند می تواند سه الی چهار ماه به طول بینجامد که در این فرصت نیازمند اتخاذ تصمیم سیاسی هستیم. می دانیم که در توافق ضعیف احتمالی اگر موفق به تصویب شود خبری از تضمین ها، خروج سپاه پاسداران از لیست تروریستی و غیره نیست. توافقی که می توانست زودتر با هزینه های کمتر به دست آید و اسیر گذشت زمان و پیامدهای ناشی از تحولات بین المللی نشود. جایگزین های برجام بسیار جایگزین های بدی خواهند بود و باید بپذیریم که نگاه به داخل را از این مذاکرات برداریم و امکان رسیدن به تمامی خواسته ها وجود ندارد همانطور که آمریکا نیز امکان رسیدن به تمامی خواسته ها را نداشته اند. در نهایت همه طرف ها باید بپذیرند که احیای برجام تنها راه ممکن خواهد بود، توافق ضعیفی که باید همچنان برای تقویت آن گفتگوها ادامه یابد. در غیر اینصورت باید منتظر دور جدیدی از تنش ها شویم که می تواند ایران به دوره قبل از سال ۹۲ برگرداند که شرایط حتی می تواند بسیار سخت تر و دشوارتر از آن برهه شود. برای چنین راهی ما شاید چند هفته فرصت داشته باشیم که در غیراین صورت وضعیت می تواند رو به وخامت رود.

بیشتر بخوانید:

• قطعنامه شورای حکام بار حقوقی مهمی دارد، بی‌تفاوت نباشیم/گره‌ای که با دست باز می‌شود نباید با دندان باز کرد

• مطهرنیا: لبه‌های اصطکاک بین ایران و جبهه غرب افزایش می‌یابد

• قطعنامه ضد ایرانی به تصویب شورای حکام رسید

• بیانیه ایران در واکنش به قطعنامه آژانس

• خط و نشان تروییکای اروپایی و آمریکا برای ایران

۳۱۱۳۱۱