الگوهای ما؛ از ماجرای «اوشین» تا ترویج سبک زندگی «آنجلینا جولی»

فارغ از شعارها و ایدئولوژی زدگی باید به الگونمایی روی کرد تا انسان امروزی بتواند راه درست زندگی را پیدا کند.

برخی از دانشمندان به درستی اشاره کرده اند که الگوها(قهرمانان) در کنار خانواده و آموزش یکی از سه عنصر موثر در شکل گیری شخصیت آدمی است. انسان ها به رغم توانایی ها و تجارب، همچنان نیازمند الگوهایی هستند که با تلاش و کوشش بر پیچ و خم مشکلات پیروز شده و جایگاهی بلند یافته اند، به همین سبب سیاست مداران و اندیشمندان جوامع می کوشند تا بزرگانی را به عنوان سرمشق و الگو شناسایی کرده و از آنان مجسمه ها، نشانه ها و آثاری بسازند تا دیگران به پیروی از آنها سوق بیابند. به راستی الگوی ما ایرانیان چه کس یا کسانی اند؟

در دهه هفتاد شمسی، سریالی ژاپنی با عنوان سال های دور از خانه از سیمای رسمی پخش می شد که در آن زنی با نام هنری اوشین نقش اول را بر دوش داشت، کسی که بر مبنای آنچه در فیلم انعکاس داشت، توانسته بود با گذر از سختی های فراوان به موقعیتی چشمگیر دست بیابد.
سریال به هر دلیلی مخاطبان زیادی را مجذوب خود ساخته بود به گونه ای که در سال 1367، به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س) و روز زن، برنامه ای از رادیو پخش شد که در آن مجری رادیو از خانمی پرسیده بود، الگوی شما به عنوان یک زن چه کسی است، او به رغم انتظار مجری، سخن از کارآمدی االگوی امروزی به میان آورد و اوشین را مصداق آن ذکر کرد، سخنی که خشم مرحوم امام خمینی را برانگیخت و برایش اعدام را شایسته دانست، هر چند آن حکم اجرایی نشد، ولی توبیخ هایی را به دنبال داشت.

البته گذر زمان رویکردهای دیگری را بر ذهنیت دست اندرکاران غالب کرد تا جایی که این بار نه شهروندی عادی، بلکه روزنامه جام جم، ارگان رسمی صدا و سیما، خود پیشتاز الگونمایی سلبریتی های غربی گردید و در نوشته ای خواستار ترویج سبک زندگی رونالدو و آنجلینا جولی و برخی دیگر در زمینه فرزندآوری شد، البته این بار نه حساسیتی برانگیخته شد، نه اعتراضی صورت گرفت.

فارغ از نگاه های نقدی یا انتقادی به دو خبر بیان شده و بدور از حساسیت های مذهبی و فرهنگی، چند نکته در خصوص الگوها بایسته تاکید است که به زعم این نوشتار، بی توجهی به آنها شکاف های عمیق تری را میان نسل های امروزی و باورهای ریشه دار دینی پدید خواهد آورد:

اول: تنها کسانی در اذهان مخاطبان به عنوان الگو جای می گیرند که قابل پیروی بوده و جدای از باورها و ایدئولوژی ها، الگوبودگی آنان در ذهنیت مخاطبان راه یافته باشد. البته اتین وظیفه سنگینی بر دوش کارشناسان و مبلغان دینی است که به جای شعار دادن و تکرار مکررات و داستان سرایی های شگفت آور به تصویری از زندگی الگوها روی کنند که برای مخاطب امروزی پذیرفتنی باشد.

دوم: الگوها (قهرمانان به تعبیر فیلسوفان تاریخ) زمانی که کارکرد عینی، مشخص و قابل اندازه گیری داشته باشند می توانند به مثابه سرمشق قلمداد شوند. بدیهی است اگر صرفا الگوهایی با ویژگی های فراانسانی یا قدرت هایی فرازمینی عرضه شوند، نمی توانند جایی در زندگی انسان های عادی یا معمولی پیدا کنند.

سوم: مقبولیت الگو در الگوبودگی شرط اساسی است؛ با زور و تهدید و توبیخ نمی توان کسی را به پذیرش دیگری وادار کرد، چنان که با تبلیغ غیر روشمند یا تکرار برخی داده ها چنین نتیجه به دست نمی آید. آدمیان با شناسایی ویژگی ها، کرد و کارها و نقش آفرینی افراد به او توجه می کنند، حتی اگر در لوای تبلیغات دروغین، اما اصولی باشد، یعنی موجب اقناع مخاطب گردد.

چهارم: شناسایی الگوها با ادبیات، امکانات و متناسب با خواسته ها و نیازهای امروزین دیگر نکته ای است که باید به آن توجه کرد. گاه وجود یک مجسمه بزرگ یا تصویر زیبا و یا فیلم می تواند بیش از هرچیزی در ذهن مخاطب اثرگذار باشد، البته مشروط بر این که ناظر به زندگی جاری انسان ها باشد.

پنچم: با این که داشتن نسلی مفید و کارآمد، توجه به الگوها ضرورت دارد، اما محصور سازی آن در افرادی محدود و معین، و بی اعتنایی به سلایق و علایق نسل امروزی که الگوبودگی دسته ای یا نمونه هایی را پذیرفته، خلاف تدابیر تربیتی است، هر چند به مذاق مذهبی خوشایند نباشد، چنان که روزنامه جام جم از همین منظر پیش رفته است.

نکته آخر آن که الگوها را نباید صرفا در حوزه های اخلاقی یا دینی محدود کرد، بلکه الگوهای علمی، سیاسی، ورزشی، ادبی، صنعتی، کشاورزی، عمرانی و ... هم باید معرفی گردند تا هر کسی متناسب با نیاز خود به او روی کند.

آموختن از گذشته و تجربه های اندوخته شرط خردورزی و بها دادن به علایق و سلایق دیگران نشان شعورمندی است و می توان با دوری از تعصبات بی ثمر، گام های درخور و لازمی در مسیر رشد جامعه برداشت و بیش ازین دچار تناقض و تعارض نشد.

* عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 1646346

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 3 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 33
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • محمدیان IR ۰۸:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    46 3
    بسیار مطلب پر مغز و دقیقی نوشتید آقای دکتر
    • م ن IR ۰۸:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      51 3
      صدا و سیما فروپاشیده چه برسه به ارگانش هرجی نیست بهشون نگران نباشید
    • محمدرضا IR ۰۹:۵۶ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      51 15
      دوره تعین تکلیف دستوری برای الگوهای جوانان گذشته دست بردارید از این نگاه بالا به پایین
    • IR ۱۹:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      0 0
      پراید رو چکار کر ی روشنفکر !!!!!؟
  • IR ۰۸:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    90 13
    ما خیلی ساله از الگوهای شماها عبور کردیم شما خوابید
  • فاطمه IR ۰۸:۱۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    60 14
    صدا تا مثل ماجرای اوشین امروز پیش بیاد کسی ککش هم نمی گزه چون جامعه تغییر کرده
  • IR ۰۸:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    53 24
    مگه آنجلیا جولی چشه که اینقدر بهش گیر می دین من عاشقشم
    • ): IR ۰۸:۴۳ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      23 10
      الهی باهاش محشور بشی دادا
    • IR ۰۸:۴۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      39 9
      منم موافقم فقط آنجلیا
    • IR ۰۹:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      34 9
      دقیقا عشق من انجاینا جولی بسیار عالیه و الگوی خوبی است
    • IR ۰۲:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۱۰
      2 0
      كارهاى خيرى كه كرده، كاش ما هم مى تونستيم انجام بديم.
  • قنبری IR ۰۸:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    41 16
    دوره الگو و قهرمان گذشته و شما هنوز اندر خم کوچه بن بستید
  • س ت IR ۰۸:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    41 4
    آموختن از گذشته و تجربه های اندوخته شرط خردورزی و بها دادن به علایق و سلایق دیگران نشان شعورمندی است شما کی از گذشته درس گرفتید؟ 40 ساله دارید تجربه های احمقانه تون رو تکرار می کنید
  • IR ۰۸:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    43 2
    مگر کسانی که راه درست را در این جامعه رفته اند، خود شما آنها را به رسمیت شناختید. چقدر کسانی که در سیاست ایران به درجات بالا رسیدند از روش درست و صحیح و قانونی بوده؟
    • IR ۰۹:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      20 7
      سیاست حذف قهرمانان سیاست اصلی اینهاست . با بزرگان سیاست چه کردند؟ یا هاشمی بزرگ با میرحسین بزرگ و... حصر و حذف و ... از کدوم الگو نمایی در ایران معاصر حرف می زنی . اینجا فقط باید گفت چشم ماست سیاه است
  • دکتر عطایی IR ۰۸:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    20 3
    بسیار نکات درستی اشاره کردید ممنونم
    • IR ۱۵:۳۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      4 1
      حرف های درسته ولی مسعولین که باید گوش کنند و عمل کنند چون فقط بفکر منافع و دزدی های خودشون هستند نه تنها گوش نمی‌کنند بلکه از همان الگوهایی استفاده میکنند که در جهت منافع شون باشه و بطور کلی میگن گربه محض رضای خدا موش نمیگیره البته شاید این مثال تنها در ایران و چند کشور جهان سومی قابل قبول باشه
  • IR ۰۸:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    41 19
    من همچنان الگویم اوشین است چه کسی می خواد خوشش بیاد یا خوشش نیاد . الگوی ادم ها زورکی و دستوری نمیتونه باشه همین برخوردها بود که مملکت رو به این وضع کشوند
  • ساناز IR ۰۸:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    36 18
    درود بر اوشین زن قهرمان ملی ژاپن
    • مریم IR ۰۹:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      17 35
      بیچاره مملکت خودت هزاران الگوی خوب داره تو به اوشین درود می فرستی
  • IR ۰۸:۵۱ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    24 5
    خب که چی آخرش جوونا کار خودشون و می کنن گوششون به این حرفا بدهکار نیست که
  • ج IR ۰۹:۰۳ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    39 5
    اعدام!؟؟؟؟
    • قهرودی IR ۰۹:۴۸ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      8 45
      بله دقیقا توهین کننده به مقدسات اگر عمدی توهین کنه حکمش اعدامه
    • IR ۰۹:۵۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      26 7
      همچین نوشتی اعدام با پنج تا علامت سوال که انگار توی این ممکت زندگی نمی کنی !!!
    • IR ۱۳:۰۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      12 3
      بلی اعدام. البته رافت اسلامی هم می‌گویند.
  • ناشناس IR ۱۱:۲۰ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    21 2
    شما مسوولان بدلیل عدم موفقیت نیاز به بازنگری در الکو دارید
  • IR ۱۲:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    21 12
    این ازگل ها وریا غفوری که در کنار مردم ماند و بی ترس مسئولین را مخاطب قرار داد و گفت شرمنده باشید را حذف می کنند. کدام الگوسازی؟ اینا از خداشونه که آنجلینا جولی الگوی زنان ما باشد چون قاچاق مواد آرایشی را پر رونق نگاه می دارد. البته آنجلینا جولی هم در شرایط عادی مثل بعضی از زنان ما آرایش نمی کند.
    • بلوچستان IR ۱۲:۵۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
      14 5
      درود بر کرد قهرمان وریا غفوری
  • آ IR ۱۲:۲۴ - ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
    18 15
    خیلی ها گفتن آنجلینا جولی چرا نباید الگو باشه ؟ به این دلیل که رسانه هالیوود در فکر الگو سازی هست ‌. یه سوال میپرسم ، تا حالا بدی از آنجلینا جولی شنیدی ؟ نه، در حالی که اگر پیامبر خدا هم در زمان ما بود هزاران ایراد از ایشان می گرفتن . غرب زده نباش
    • منم IR ۰۰:۰۵ - ۱۴۰۱/۰۴/۱۰
      1 4
      ما غرب زده ایم، دوست نداری از ایران برو
  • نبی الله سامانی IR ۲۱:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۱۱
    0 1
    خانم اوشین کامل از کانل کویت عربی پخش می شد متاسفانه مردم ایران فکرکردن اوشین خوبه نه او بعدا شد آرایشگر خانم های روسپی توکیو در کل خیلی سانسور شد و جامعه زیان منعوی جبران ناپذیر بود
  • IR ۲۳:۵۹ - ۱۴۰۱/۰۴/۱۱
    0 0
    ?????????و همچنان ادامه دارد این قصه سر دراز دارد
  • حامد IR ۰۶:۱۲ - ۱۴۰۱/۰۴/۱۳
    1 0
    الگوی شما ها فرمانده درمانده مگه نیست ؟ یا اوشینه