محمدرضا نوروزپور
پیش‌بینی کارشناسان درباره رویکرد نخست‌وزیر عراق به ائتلاف ملی که متشکل از همه احزاب و گروه‌های سیاسی شیعه این کشور به غیر از حزب الدعوه است این بود که مالکی سرانجام مصلحت خود را در پیوستن به این ائتلاف خواهد دید و به این نتیجه خواهد رسیدکه حیات سیاسی او در ائتلاف ملی تعریف می‌شود.
بر همین اساس از چند روز گذشته اخبار از داخل عراق به گوش می‌رسد که رایزنی‌ها برای پیوستن حزب الدعوه که مالکی آن را رهبری می‌کند و پای اصلی ائتلاف بزرگ دیگری به نام ائتلاف عراق یکپارچه در سال‌های گذشته بود، آغاز شده است. در این بین همان نگرانی ویژه‌ای که سبب شد تا مالکی در وهله اول از پیوستن به این ائتلاف سرباز زند و کمی درنگ کند بار دیگر ممکن است سد راه پدید آمدن این اتحاد بزرگ شود.
حزب الدعوه اسلامی به رهبری نوری المالکی از مؤسسان اولیه ائتلاف سابق یکپارچه ملی و همچنین ائتلاف فعلی ملی عراق است که به خاطر پاره‌ای اختلافات سیاسی، ترجیح داد اعلام پیوستن به ائتلاف جدید را به تأخیر بیندازد، هرچند بسیاری کارشناسان، ائتلاف ملی عراق را با ترکیب فعلی‌اش دارای بیشترین شانس پیروزی در انتخابات آینده پارلمانی عراق می‌دانند اما پیوستن حزب الدعوه اکثریت کرسی‌های مجلس آینده ملی عراق و دولت آینده را برای این گروه انتخاباتی تضمین خواهد کرد.
مالکی در وهله اول و زمانی که گروه‌ها و جریانات سیاسی شیعه از او خواستند با پیوستن به ائتلاف ملی، ائتلاف سابق عراق یکپارچه را به تکامل برساند، بله گفتن خود را منوط به پذیرش دو شرط کرد. اول اینکه بیشترین سهمیه این ائتلاف از آن حزب الدعوه باشد و دیگر اینکه نخست‌وزیری آینده عراق نیز کس دیگری غیر از او نباشد.
شروط مالکی بلافاصله از سوی جریانات شیعی حاضر در ائتلاف ملی رد شد، خصوصاً صدری‌ها حتی واکنش تندی به مالکی نشان دادند و به او فهماندند که حتی اگر لازم باشد در تعیین نخست‌وزیر آینده عراق در صورت پیروزی این ائتلاف در انتخابات سراسری ژانویه به او نه خواهند گفت. چه اینکه برخی از اعضای بلند پایه این جریان پیشتر اعلام کرده بودند برای نخست‌وزیر نشدن مالکی همه کار حاضرند بکنند.
با این همه این بار نیز که اخبار رایزنی‌ها با مالکی در خصوص پیوستن او به ائتلاف ملی در رسانه‌ها درج شده، مالکی یکی از شروط خود را مجدداً تکرار کرده است. نخست‌وزیر عراق به یکی از اعضای بلندپایه مجلس اعلای اسلامی این کشور که شاید یکی از تنها جریانات بسیار مشتاق برای راضی کردن حزب الدعوه به پیوستن به ائتلاف است گفته که تنها در صورت تضمین شدن نخست‌وزیری مجددش حاضر است به ائتلاف ملی بپیوندد.
گرچه به احتمال زیاد این شرط بار دیگر از سوی گروه‌های شیعه حاضر در ائتلاف رد خواهد شد و تلاش‌ها در این زمینه بی‌نتیجه خواهد ماند، ایسنا نوشته است که نشست‌ها و مذاکرات طولانی رهبران مجلس اعلای اسلامی عراق برای قانع نمودن نوری‌المالکی نخست‌وزیر این کشور جهت پیوستن به ائتلاف ملی همچنان ادامه دارد و عمار حکیم رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق، صراحتاً پیوستن نخست‌وزیر عراق به این ائتلاف را خواستار شده است.
اظهارات رضا جواد تقی، یکی از رهبران مجلس اعلای اسلامی عراق که در این باره با الشرق الاوسط گفت‌وگو کرده نیز نشان از این دارد که هنوز نشانه‌ای دال بر پیوستن حزب الدعوه به ائتلاف ملی وجود ندارد. با این همه اظهارات او نشان می‌دهد که مجلس اعلایی‌ها بیش از سایر گروه‌های شیعه علاقمند پیوستن مالکی و حزب الدعوه او به این ائتلاف هستند چرا که جواد تقی تصریح کرده است که مذاکرات با مالکی با رحلت سیدعبدالعزیز حکیم متوقف شده ولی سیدعمار حکیم پس از جانشینی پدر به شدت پیگیر این موضوع است.
ایاد علاوی هم می‌آید
ائتلاف ملی عراق که نسخه مترقی‌تر ائتلاف سابق یکپارچه ملی محسوب می‌شود، در ۲۴جولای گذشته در بغداد اعلام موجودیت کرد. این ائتلاف بلافاصله توجه عمده گروه‌ها و جریان‌های سیاسی شیعی و حتی سنی عراقی را به خود جلب کرد و چنان استقبالی از این ائتلاف بعمل آمد که حتی سوای از حزب الدعوه مالکی که در حال مذاکره برای پیوستن به آن است، فهرست العراقیه متشکل از بخشی ازشیعیان سکولار نیز تمایل خود را برای پیوستن به آن نشان داده‌اند.
در این فرایند نیز مجلس اعلای اسلامی عراق پیشگام است و مذاکرات اولیه را برای پیوستن فهرست العراقیه به رهبری ایاد علاوی به ائتلاف ملی آغازکرده است.
دراین ائتلاف جدید علاوه بر مجلس اعلا، جریان صدر، حزب فضیلت از احزاب مهم شیعیان عراق، احزاب و تشکل‌های مهمی از طیف عرب‌های سنی از جمله جماعت علمای عراق شاخه جنوب، شورای نجات الانبار و سرانی از عشایر موصل به علاوه گروه‌هایی از مسیحیان و دیگراقلیت‌های قومی و دینی عراق حضور دارند.
در مراسم اعلام موجودیت این ائتلاف که پیش از درگذشت سیدعبدالعزیز حکیم رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق، با حضور رهبران برجسته آن همچون عادل عبدالمهدی و ابراهیم حمودی برگزار شد ابراهیم جعفری عضو برجسته حزب الدعوه و رهبر فعلی جریان اصلاحات عراق ریاست این ائتلاف را عهده دار شد.
در کنار این سه شخصیت، کرار الخفاجی به عنوان نماینده جریان صدری‌ها، قاسم داود نماینده فراکسیون تضامن، عبدالکریم العنیزی نماینده شاخه عراق حزب الدعوه، هاشم الهاشمی نماینده ائتلاف شفافیت و سازندگی، شیخ خالد الملا و شیخ حمیچ الهایس و شیخ خلیل الجربه وشیخ خلیل الجربه از مهمترین شخصیت‌های اهل تسنن الانبار، حسن الساری نماینده جنبش حزب‌الله عراق، احمد جلبی نماینده کنگره ملی عراق، جواد العطار نماینده سازمان عمل اسلامی عراق به همراه تعداد دیگری از شخصیت‌های برجسته شیعه، سنی، کرد، مسیحی و لیبرال در این ائتلاف جدید حضور دارند.
نظر شما