اسپوندیلیت آنکیلوزان یا Ankylosing spondylitis یک بیماری مزمن و طولانی مدت است که در آن ستون فقرات یا دیگر نواحی بدن دچار ورم میشوند و آرام آرام به هم چسبندگی پیدا میکنند. خستگی بسیار شدید و گرفتن کمر، معمولا اولین علائمی هستند که بیمارانِ مبتلا در خود میبینند. در بسیاری از منابع، اسپوندیلیت آنکیلوزان را ممکن است با اسم «روماتیسم ستون فقرات» هم خوانده باشید. بیایید این بیماری را زیر ذرهبین ببریم و بیشتر بشناسیم.
روماتیسم ستون فقرات دقیقا چیست؟
اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری التهابی است که به مرور می تواند موجب چسبندگی بعضی از مهرههای ستون فقرات به یکدیگر شود. بعد از این چسبندگی، ستون فقرات فرد بیمار انعطاف کمتری دارد و سختتر حالات مختلف را به خود میگیرد، این یعنی احتمال بدشکلی و قوز. در بعضی از موارد شدید، روماتیسم ستون فقرات دندهها را هم تحت تاثیر قرار میدهد و تنفس را دشوار میکند.
این بیماری التهابی، مردان را بیشتر از زنان تحت تاثیر قرار میدهد و اغلب بعد از نوجوانی و در دهه بیست سالگی خودش را نمایان میکند. شاید بد نباشد بدانید که التهابِ ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است در نواحی غیر استخوانی بدن هم اتفاق بیفتد، مثلا صورت و چشمها (که در این صورت بهتر است از یک متخصص گوش و حلق و بینی هم مشورت بگیرید). این التهاب هنوز درمان قطعی ندارد، اما میتوان با بعضی از روشها علائم را کاهش داد و رشد بیماری را هم متوقف کرد.
چرا به این بیماری مبتلا میشویم؟
درست مثل بسیاری از بیماریهای دیگر، دلیل ایجاد اسپوندیلیت آنکیلوزان هم به صورت دقیق مشخص نیست اما ژنتیک ممکن است در آن نقش داشته باشد. در واقع افرادی که ژنی خاص به نام HLA-B27 دارند، با احتمالی بسیار بالا اسپوندیلیت را میگیرند، اما همه دارندگان این ژن هم لزوما مبتلا نمیشوند.
همانطور که گفتیم بعد از نوجوانی و در ابتدای دهه بیست سالگی، پرریسکترین زمانها برای نمود پیدا کردن این بیماری هستند، آن هم بیشتر در مردان. یک متخصص مغز و اعصاب میتواند با تستهای مختلف و بررسی سوابق بیماری فرد، این روماتیسم را در او تشخیص بدهد.
علائم روماتیسم ستون فقرات
اولین علائم و نشانه های روماتیسم ستون فقرات همان شناختهشدهترینها هستند: درد و احساس گرفتگی در لگن و پایین کمر، به ویژه صبحها و بعد از مدتی نشستن و بیحرکت بودن. گردن درد و خستگی هم از دیگر علائم این بیماری هستند. اگر این بیماری بدون درمان ادامه پیدا کند، علائم شدید میشوند و ممکن است در بعضی از زمانها به صورت سینوسی درد و مشکل ایجاد کنند. اسپوندیلیت آنکیلوزان بیشتر این قسمتها را دچار درد و گرفتگی میکنند:
- مفصل بین لگن و پایین ستون فقرات
- مهرههایی پایینی کمر
- نواحی اتصال تاندون و رباط به استخوان، به ویژه در ستون فقرات
- پشت پاشنه پا
- غضروف بین دنده و استخوان سینه
- مفاصل لگن و شانه ها
اسپوندیلیت آنکیلوزان چه مشکلاتی برای فرد ایجاد می کند؟
اسپوندیلیت آنکیلوزان را شاید بتوان کنترل کرد، اما در موارد شدید، استخوانهای جدید (در اثر چسبندگی دیگر استخوانها) به وجود میآیند. این استخوانهای تازه در واقع تلاش ِ بدن برای درمان و برگشتن به حالت عادی هستند که به مرور، فاصله بین مهره ها را از بین میبرند و شکل آن را عوض می کنند. این قسمتهای تغییریافته در ستون مهره ها سفت و غیر قابل انعطاف می شوند. وقتی چسبندگی مهره در ناحیه دنده رخ بدهد، ظرفیت ریه کم میشود و ممکن است بیمار به آسانی قبل نفس نکشد. دیگر مشکلات ناشی از روماتیسم ستون فقرات عبارتاند از:
● التهاب چشم: یکی از رایجترین مشکلات این بیماری، التهاب و درد، حساسیت به نور و یا دیدِ تار در چشمهاست. اگر این موارد را دارید، بهتر است خیلی سریع به پزشک متخصص مراجعه کنید.
● شکستگی فشاری: در مراحل اولیه اسپوندیلیت آنکیلوزان، استخوان بعضی از افراد ضعیف میشود و یک ستون فقرات ضعیف ممکن است ترک بخورد و پشت را خم کند. این شکافها و ترکها روی ستون مهره ها فشار وارد میکنند و به خود نخاع و اعصابی که از آن عبور میکنند، ضربه میزنند.
● مشکلات قلبی: روماتیسم ستون فقرات مشکلاتی در آئورت (بزرگترین شریان بدن) ایجاد کرده و آن را متورم میکند. آئورت متورم تا حدی بزرگ میشود که شکل دریچهاش در قلب را عوض و کارکرد آن را مختل میکند. التهاب ناشی از روماتیسم ستون فقرات به صورت کلی میتواند ریسک مشکلات قلبی را در بیمار بالا ببرد.
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کنیم؟
اما وقتی علائم این بیماری را در خودمان میبینیم، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟ چطور مطمئن شویم که درد کمرمان از خستگی نیست و شروع اسپوندیلیت آنکیلوزان محسوب میشود؟ وقتی این درد آرام آرام بیشتر میشود، صبحها شدت پیدا میکند یا نزدیک صبح بیدارتان میکند احتمالا به این بیماری مبتلا هستید. افرادی که روماتیسم ستون فقرات دارند با ورزش درد بیشتر و در هنگام استراحت درد کمتری را تجربه میکنند. اگر چشمتان قرمزی و درد دارد (و با درمانهای معمول از بین نمیرود)، دیدتان تار شده یا نور بیش از اندازه اذیتتان میکند هم بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید.
مشاوره و کنترل روماتیسم ستون فقرات با درمانکده
سبک زندگی بسیاری از ما طوری است که بیشتر از گذشته در معرض بیماریهای ستون فقرات هستیم. به صورت کلی مردم این روزها بیشتر مینشینند، کمتر راه میروند و به اندازه کافی مراقب ستون فقرات خودشان نیستند. با این حال، نمیتوانیم مطمئن باشیم که هر دردی در کمر یا گردن مطمئنا اسپوندیلیت آنکیلوزان است. برای مشاوره و درمان مشکلات یا درد مزمن، میتوانید روی درمانکده حساب کنید. پلتفرم درمانکده به شما اجازه میدهد از میان ده ها متخصص در تهران، کرج و قزوین، از پزشک مورد نظرتان نوبت آنلاین بگیرید و به صورت حضوری در یک زمان خاص به مطب او مراجعه کنید. برای شروع فرایند نوبتگیری و مشاوره پزشکی، میتوانید از طریق وبسایت درمانکده اقدام کنید.
نظر شما