با استعفای سعدحریری جوان از تشکیل کابینه لبنان، فرایند سیاسی این کشور به بن‌بست رسیدو انتظار می‌رود در دور جدید مناسبات و مذاکرات سیاسی مدل راهگشا‌تری مورد توافق دو جریان سیاسی اصلی لبنان یعنی 14 و هشت مارس قرار گیرد. با این حال هنوز معلوم نیست که سعد حریری بر چه اساسی بر خواسته خود اصرار ورزید و بدون توجه به خواسته میشل عون سیر تشکیل کابینه در لبنان را به انسداد کشاند. آنچه مشخص است کشمکش سیاسی جناح‌های قدرت لبنان متاثر از جریانات خارجی و همچنین منازعات داخلی بار دیگر مسیر تازه‌ای را طی خواهد کرد. مسیری که هنوز مشخص نیست به نتیجه منطقی خواهد رسیدیا نه؟ در این بین احتمالات زیادی نیز متصور است. اینکه مجددا حریری برای تشکیل کابینه معرفی شود و اینکه جریان‌های معارض به جد رئیس‌جمهور را متقاعد کنند که شخص دیگری را از طرف 14 مارس برای این ماموریت بپذیرد. خبر در گفت‌وگو با مصیب نعیمی کارشناس مسائل خاورمیانه و سردبیر روزنامه الوفاق این موضوع را مورد واکاوی قرار داده است.
ریشه انسداد سیاسی پیش آمده در لبنان را در چه می‌دانید و چرا آقای سعد حریری با اعلام اسامی کابینه به‌صورت یکطرفه اختلافات را به انسداد کشاند؟
حدود دوماه و نیم پیش سعد حریری به‌عنوان کاندیدای نخست‌وزیری مسئولیت تشکیل کابینه لبنان را عهده دار شد. پس از آن رایزنی‌های اساسی انجام گرفت و سهمیه‌بندی‌های احزاب و گروه‌ها مشخص شد. جناح 8 مارس از همان ابتدا با سهمیه کمتر از یک سوم حاضر به همکاری با جناح 14 مارس نبود. بر این اساس پس از پذیرفته شدن این پیش شرط اساسی جناح 8 مارس از سوی حریری مباحث درباره اعضای کابینه آغاز شد. در این مرحله اختلافاتی بروز کرد و در نتیجه فرآیند تشکیل کابینه به بن‌بست رسید. اختلاف اصلی درباره سهم هم پیمان حزب‌الله یعنی جناح میشل عون بود. میشل عون خواستار سهم مشخصی بخصوص از دو وزارتخانه کلیدی کشور ودارایی بود ولی حریری به این خواسته توجه نکرد و سرانجام نیز با اعلام یکطرفه اسامی کابینه اعتراض و انتقاد تمامی سران جناح 8 مارس را فراهم کرده و بن‌بست سیاسی رادر لبنان پدید آورد. جناح 14 مارس و شخص آقای حریری گمان می‌کرد که خواسته میشل عون مورد حمایت همه‌جانبه اعضای 8 مارس قرار نگیرد. اما این‌طور نشد و بلافاصله پس از اعلام یکجانبه اعضای کابینه سیدحسن نصرالله رهبر حزب‌الله و رئیس مجلس لبنان رهبر جنبش امل به‌عنوان چهره‌های اصلی جریان 8 مارس به اقدام حریری اعتراض کرده و گفتند که این کابینه را تأیید نخواهند کرد.
آنها برای ممانعت از اقدام حریری چه راهکاری را می‌توانستند در پیش بگیرند؟
نخست‌وزیر و اعضای کابینه باید از مجلس رأی اعتماد بگیرند. مجلس نیز تنها در صورتی رسمیت می‌یابد که دو سوم نمایندگان در جلسه حاضر باشند بنابر این گرچه اکثریت در مجلس با جناح 14 مارس است ولی از آنجا که آنها حائز دو سوم آرا نیستند برای تشکیل جلسات مجلس نیاز به جلب حمایت جناح 8 مارس دارند. بنابراین پس از اقدام یکطرفه حریری سران جناح 8 مارس نیز اعلام کردند با رسمیت ندادن به مجلس تشکیل دولت را به بن‌بست خواهند رساند.
احتمالاً سعد حریری انتظار چنین واکنشی را داشته است، پس چرا در اعلام نهایی اعضای دولت به نظر جناح 8 مارس توجه نکرد؟
اینجا بحث قدرت سیاسی مطرح است. طبق توافقات قبلی از 30 وزیر کابینه 15 عضو به جناح 14 مارس، 10 عضو به جناح 8 مارس و 5 عضو به رئیس‌جمهوری اختصاص می‌یافت. نظر به اهمیت وزارت کشور و نقش امنیتی که در حمایت از هر کدام از دو جریان اصلی لبنان می‌تواند ایفا کند، هر دو جناح خواهان آن بودند که وزارت کشور به آنها تعلق گیرد. در جناح 8 مارس این خواسته میشل عون بود و حریری نیز زیر بار این خواسته نمی‌رفت تا اینکه مدتی مذاکرات تشکیل کابینه با وقفه مواجه شد. در ابتدای ماه رمضان سیدحسن نصرالله نسبت به تأخیر در تشکیل کابینه هشدار داد. پس از آن حریری برای مشورت با مقامات سعودی به عربستان سفر کرد و پس از اعلام اسامی کابینه مشخص شد که حریری به‌دنبال تشکیل دولت نبوده بلکه وی با این کار در صدد بر هم زدن توافقات قبلی و فعال کردن سیر جدید دادوستد‌ها و مذاکرات سیاسی بوده است.
پس شما استعفای سعد حریری را هم در این راستا تعریف می‌کنید؟
بله، دقیقاً همین‌طور است. سعد حریری و جناح 14 مارس با سناریوی جدید پا به میدان گذاشته است و هدف آن نیز این است که بتواند 8 مارس را به عقب‌نشینی از خواسته‌های خود وادار کند.
نظر شما