مداد اینشتین، ردای مادر ترزا و چوب گلف تایگر وودز به چه درد می‌خورد؟

بهنوش خرم‌روز: اگر قرار باشد برای ارتقای عملکرد یک ورزشکار پیشنهادی بدهید،‌ به چه مواردی فکر می‌کنید؟ تمرین منظم، تغذیه متفاوت، خواب، ....؟ چه‌طور است یک وسیله ورزشی به او بدهید و بگویید که این وسیله قبلا به یک ورزشکار حرفه‌ای تعلق داشته است؟! باورتان نمی‌شود؟ ولی واقعیت دارد. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که اگر به بازیکنان گلف یک چوب گلف بدهید و بگویید این چوب گلف قبلا متعلق به یک بازیکن معروف گلف بوده، بهتر بازی می‌کنند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که محققین، ایده این مطالعه را از کتابی به نام «ذن در هنر تیراندازی با کمان» (1953/1332) الهام گرفته‌اند. نویسنده، یوگن هریگل در بخشی از کتاب توضیح می‌دهد که چه‌طور بد بازی می‌کرده، تا این که یک روز کمانش را به معلمش می‌دهد و وقتی آن را پس می‌گیرد، خیلی بهتر تیراندازی می‌کرده، ‌درست انگار که کمان تغییر کرده بوده است!
به گزارش وایرد، چارلز لی از دانشگاه ویرجینیا با خواندن این کتاب احساس کرد که این می‌تواند یک پدیده روانشناختی جالب باشد. وی و همکارش، سالی لینکناوگر از موسسه اعصاب -زیست‌شناسی ماکس پلانک در آلمان، تصمیم گرفتند با استفاده از چوب گلف،‌ روی این موضوع مطالعه کنند.
آن‌ها 41 دانشجوی مشتاق برای بازی گلف را در مطالعه خود شرکت دادند. به نیمی از آن‌ها گفتند که چوب گلف بسیار خوبی به آن‌ها داده شده است. به نیم دیگر گفتند که چوب گلفشان قبلا به بن کورتیس، یک بازیکن گلف بزرگ و مشهور در زدن توپ متعلق بوده که البته این گفته واقعیت نداشت. چوب گلف‌ها فقط چوب‌های خوبی بودند،‌ از همان نوعی که بن کورتیس استفاده می‌کرد. به گفته محققین، همه دانشجوها از قبل بن کورتیس را می‌شناختند.
نتایج جالب بود. دانشجویانی که فکر می‌کردند چوب گلف بن کورتیس را در اختیار دارند،‌ در هر 10 توپ زدن، یک و نیم بار بیشتر موفق شدند. لینکناوگر توضیح می‌دهد:‌ «اگر به یک بازیکن گلف بگویید می‌توانید ترفندی به کار برید که در هر 10 توپ زدن، یک و نیم بار بیشتر موفق شود، حتما حسابی به هیجان می‌آید.»
البته این مطالعه نشان نمی‌دهد که چرا این اتفاق می‌افتد. شاید تاثیری شبیه به دارونماها در بین باشد،‌ بدین ترتیب که چیزی تاثیری می‌گذارد چون شما فکر می‌‌کنید که قرار است موثر باشد. شاید هم بازیکن‌ها در همان لحظه به مهارت کورتیس در توپ زدن فکر می‌کردند.
به گفته مارک بیوچمپ، روانشناس ورزش در دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا، در ورزش، اعتماد به نفس بسیار اهمیت دارد. به طور کل،‌ وقتی افراد در مورد انجام کاری اعتماد به نفس بیشتری دارند، آن کار را بهتر انجام می‌دهند. بنابراین اگر کسی اطمینان دارد که چوب گلفش از عهده زدن توپ به خوبی بر می‌آید، اعتماد به نفسش بیشتر و در نتیجه عملکردش بهتر می‌شود.
از سوی دیگر، پاول روزین، روانشناس فرهنگی دانشگاه پنسیلوانیا معتقد است مردم باور دارند که اشیا تا حدی می‌توانند قابلیت‌های صاحب قبلی خود را جذب کنند که به اصطلاح به آن سرایت می‌گوید،‌درست مثل سرایت یک بیماری. برای مثال، مردم می‌گویند که دوست ندارند کتی را بپوشند که قبلا هیتلر می‌‌پوشید،‌ حتی اگر بدانند که ویژگی‌های بد به اشیا نمی‌چسبند. اما به گفته روزین، باور به مسری بودن ویژگی‌های مثبت را به این زیادی در بین مردم نمی‌توان دید،‌ مثلا برخی دوست دارند لباس مادر ترزا را بپوشند یا با مداد اینشتین بنویسند،‌ در حالی که برخی به این موضوع اهمیتی نمی‌دهند. وی می‌گوید: «این مطالعه در مورد بازی گلف جالب است،‌ چون آن‌ها واقعا عملکرد را بررسی کرده‌‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که باور به سرایت مثبت،‌ واقعا جواب می‌دهد!»
 53272