شرمساری، شما را قابل‌اعتمادتر نشان می‌دهد

بهنوش خرم‌روز: هیچ‌کدام از ما دوست نداریم اتفاقی بیافتد که شرمنده یا خجالت‌زده شویم،‌ مثلا اسم فرد آشنایی را فراموش کنیم یا در منزل کسی که زیاد هم صمیمی نیست، لیوانی را بشکنیم! البته لحظات شرمندگی اصلا خوشایند و راحت نیستند،‌ اما محققین معتقدند این لحظات خیلی خیلی باارزشند و بهتر است قدر آن‌‌ها را بدانیم، چون به دیگران نشان می‌دهند که ما چه‌قدر قابل اعتماد هستیم!
پیش از این، مطالعات نشان داده‌اند که احساس شرمندگی، به ترمیم روابط اجتماعی افراد کمک می‌کند. در واقع، نشان دادن این که شرمنده‌ هستید، نوعی عذرخواهی است، یا نشان می‌دهد که شما می‌دانید از رفتارهای معمول گروهی که در آن قرار گرفته‌اید، تخطی کرده‌اید. بر اساس این مطالعات، ‌شرمنده شدن نه تنها آسیبی به روابط اجتماعی نمی‌زند،‌ بلکه مانند یک چسب در روابط عمل می‌کند که به دیگران نشان می‌دهد فرد خجالت‌زده، برای نگاه‌های دیگران و دیدگاه‌هایشان ارزش قائل است.
خجالت‌زدگی در انسان‌ها نشانه‌هایی چون پرهیز از تماس چشمی، نگاه کردن به اطراف یا زمین، تغییر حالت چهره مانند کج کردن لب‌ها و یا حتی خنده‌های عصبی را شامل می‌شود.
به گزارش دیسکاوری،‌ علاوه بر این اطلاعات در مورد شرمندگی،‌ دانشمندان علوم اجتماعی دانشگاه کالیفرنیا واقع در برکلی به تازیگی 5 آزمایش ترتیب داده‌اند تا بررسی کنند آیا افرادی که به راحتی خجالت‌زده می‌شوند، بیشتر وارد رفتارهای سودرسان به دیگران (پروسوشال) می‌شوند و آیا به رفاه دیگران بیشتر اهمیت می‌دهند یا نه. همچنین آن‌ها می‌خواستند بدانند آیا خجالت‌زده شدن افراد،‌ دید دیگران نسبت به آن‌ها را تغییر می‌دهد یا نه.
در این آزمایش‌ها بیش از 1100 دانشجوی دوره لیسانس شرکت داشتند. اول از آن‌ها خواسته می‌شد در گروه‌های کوچک،‌ خاطره خجالت‌آوری را به خاطر بیاورند. محققین در حالی که واکنش‌ها را ضبط می‌کردند،‌ میزان مشارکت افراد را در یک فعالیت سودبخش برای سایرین اندازه می‌گرفتند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که افرادی که علائم بیشتری از شرمساری نشان می‌دادند (هم در بیانشان و هم در حالات بدنی‌شان) در رفتارهای سودرسان برای دیگران هم مشارکت بیشتری داشتند.
سپس محققین به سراغ گروه دیگری از شرکت‌کنندگان رفتنند که برخی از آن‌ها، فیلم دانشجویانی را که خاطره خجالت‌آوری را بازگو می‌کردند، دیده بودند و برخی دیگر،‌ تنها عکس‌هایی از واکنش‌های حاکی از شرمساری را تماشا کرده بودند. در هر دو گروه، شرکت‌کنندگان، افرادی که نشانه‌های شرمساری از خود نشان داده بودند را بخشنده‌تر و قابل‌اعتمادتر از دیگران ارزیابی کردند. همچنین محققین در مطالعات خود دریافتند که افراد در مورد مسائل مالی، به افرادی که نشانه‌های شرمساری نشان می‌دهند بیشتر اعتماد می‌کنند!
به نظر می‌رسد حتی دیدن یک عکس از کسی که احساس شرمندگی می‌کند،‌ روی بیننده تاثیر می‌گذارد. محققین حدس می‌زنند که افراد در ذهن خود، مفهومی می‌سازند تا دلیل شرمساری فردی را که چنین علائمی از خود نشان می‌دهد، درک کنند.
البته محققین تاکید می‌کنند که هنوز نمی توان این یافته ‌ها را به زندگی روزمره تعمیم داد. یک دلیل مهم این است که افراد شرکت‌کننده در این مطالعه نه در موقعیت عادی زندگی که در‌ شرایط آزمایشکاهی قرار داشتند. انجام مطالعات مشاهده‌ای و کنترل‌شده بیشتر، می‌تواند به تعمیم نتایج آزمایشگاهی به زندگی واقعی کمک کند.
 53272