بحث در باره "نظام ریاستی" و "نظام پارلمانی" از موضوعاتی است که در سال 1368 و در جریان بازنگری قانون اساسی مورد توجه بوده است.

به گزارش خبرآنلاین،در شورای بازنگری قانون اساسی که در این سال و به دستور امام خمینی تشکیل شد، گفت وگوهای مفصلی صورت گرفت.
آیت الله هاشمی رفسنجانی که در آن زمان سمت ریاست مجلس را برعهده داشت و نامزد اصلی ریاست جمهوری بعدی به شمار می رفت، از مدافعان جدی "نظام ریاستی" بود و با انتخاب رئیس دولت توسط پارلمان مخالفت کرد.
بخشی از اظهارات او در شورای بازنگری قانون اساسی را می خوانید:
 
"... اگر بنا است یک مدیر قوى [در راس قوه مجریه]در کشور وجود داشته باشد و کارهاى کشور را انجام بدهد و ما بیاییم خلع سلاحش بکنیم و به مجلس حتى حق بدهیم که او را خلع سلاح بکند وبعد بگوید یا الله حالا برو کارهاى مملکت را انجام بده، این به نفع هیچ کس نیست. به نفع نظام نیست... یک بحث هست که آیا ما برویم دنبال این شیوه که از طریق پارلمان نخست وزیر داشته باشیم بدون رئیس جمهور یا رئیس جمهور تشریفاتى؟ یا یک رئیس جمهور قوى داشته باشیم بدون نخست وزیر یا با یک نخست وزیرى که در حد معاونت رئیس جمهور عمل بکند ؟... من نظرم به نفع قسمت دوم است .یعنى رئیس جمهور داشته باشیم .یک رئیس جمهور قوى داشته باشیم. ... اصل مسأله اینجاست که اگر قو مجریه ما هم متکى مستقیم به آراء مردم باشد یعنى مردم واقعا به رئیس قو مجریه رأى داده باشند قوى‏تر مى‏تواند عمل بکند یا رئیس قو مجریه‏اى که به تبع انتخابات مجلس آمده باشد سرکار؟ شکى نیست که اولى قوى‏تر است، پشتوانه مردمى بیشترى دارد و اگر بپذیرید که مهم‏ترین کار در مملکت ما الان و شاید همیشه مسأله اجرایى است مجلس کار مشکلى ندارد، خوب من دیگر متخصص این کار هستم .آسان‏ترین کارها مال نماینده‏هاست، از همه مى‏توانند سؤال بکنند و هیچکس نمى‏تواند از آنها سؤال بکند حتى به مو کلین شان هم جوابگو نباید باشند
...بنابراین ما قوه مجریه واقعاً قوى مى‏خواهیم.ما این را باید فکر کنیم که چگونه قوى مى‏شود و من خواهش مى‏کنم آقایان البته این‏جور فکر نکنند که من احتمالًا مسؤول قوه اجرایى  بشوم بخواهم راه خودم را هموار بکنم. حتماً چنین فکرى نمى‏کنید من در مجلس هم که بودم در تمام این دوران مجلس همیشه حامى قوه مجریه بوده‏ام نماینده‏ها اسم من را گذاشته‏اند «وکیل الدله» و گاهى مى‏گویند «مداح الوزرا». یعنى در مجلس سعى مى‏کردم که بار فشار را از روى دوش دستگاه اجرایى بردارم...به هر حال ما باید قوه مجریه نیرومندى را الان سامان بدهیم ...(برای انتخاب رئیس دولت از طریق مجلس)راه معمول این است که ما بیاییم احزاب داشته باشیم، احزاب اکثریت آراء را داشته باشند و بعد آنها نخست وزیر بیاورند .حالا انصافاً ما خودمان ببینیم چنین چیزى در ایران به این زودى مى‏شود؟ تاریخ حزب در ایران نشان داد دیگر. اگر بنا بود حزبى موفق بشود حزبى بهتر از حزب جمهورى اسلامى نبود. بهترین چهره‏هاى کشور در این حزب بودند، امام بارها تأیید کردند...رؤساى سه قوه بودند، نخست وزیر بود، مجلسى‏ها عمده‏شان بودند، روحانیت کل کشور بود، شخصیت‏هاى بزرگ روحانى بودند ما دیدیم این حزب به کجا رسید که نتوانست وظیفه‏اش را انجام بدهد. با آن سابقه کسى به این زودى دیگر وارد حزب نمى‏شود. این شخصیت‏هاى مؤثر کشور به این آسانى تن به تحزب نمى‏دهند، حالا اگر هم دادند خوب، قانون اساسى ما تعدد احزاب است، دو حزبى که نیستیم. باید آزاد بگذاریم .خدا مى‏داند چندتا حزب در بیاید و چقدر تفرقه به وجود بیاید. خیلى خوب، اگر این کار را هم خواستیم بکنیم باید صبر کنیم این احزاب به وجود بیایند، این تشکل سیاسى درست بشود، چند سال بگذرد... الان یک ریسکى است که من نمى‏دانم آقایانى که طرفدار این طرز تفکرند عواقب این را اندیشیده‏اند یا نه؟
خیلى خوب، حالا با این فرض، مجلس ، چگونه نخست وزیرى را معرفى خواهد کرد؟ یعنى وقتى که مجلسى‏ها انتخاب شدند چگونه معرفى مى‏کنند؟ در مجلس ممکن است چند جریان باشد به جاى دو جریان. آن وقت این نخست وزیر شکننده است. با دوتا رأى این نخست وزیر ممکن است سقوط بکند ... من خیال مى‏کنم این راه خطرناکى است‏.نرویم دنبال آن راه. ما الان برویم دنبال این‏که رئیس جمهورى انتخاب بکنیم، رئیس جمهور نیرومندى باشد، ابزار کار هم باید به این رئیس جمهور بدهیم...باید ابزار حسابى دستش بدهیم تا بتواند تصمیم‏گیرى بکند، بتواند قاطع برخورد بکند...نظرم این است که از قدرت مجلس هیچ کم نشود .مجلس اقتداراتى که دارد یکى قانون‏گذارى است، بماند یکى نظارت است به همین شکل بماند، یکى تصویب وزرا است حالا چه این کابینه نخست وزیر داشته باشد، چه نداشته باشد.فرق هم نمى‏کند .چون به هر حال وزرا را وقتى که مجلس مى‏تواند تصویب نکند، رئیس جمهور دیگر دست ندارد، با چه مى‏خواهد کار بکند؟ وزرایش را که بتواند استیضاح بکند، رئیس جمهور چه کار مى‏تواند بکند؟ ...من رأى خودم این است  که رئیس جمهور داشته باشیم که رئیس کابینه باشد و چیزهاى مهمى در اختیارش باشد ...و چون تنهایى مشکل است که بتواند مملکت را اداره بکند باید یک نفر نیرومند داشته باشد همراه خودش، منتها حرف آخر را رئیس جمهور بزند . مجلس هم همین کارى که همین حالا دارد انجام بدهد..."
212302

 

کد خبر 181361

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
9 + 3 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 2
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • کمیل IR ۱۸:۳۹ - ۱۳۹۰/۰۸/۱۱
    29 2
    من سواد سیاسی زیادی ندارم.سابقه اجرائی هم ندارم اما به نظر بنده گفته های ایشان درست ومنطقی بوده.
  • بدون نام IR ۱۰:۰۰ - ۱۳۹۰/۰۸/۱۲
    30 2
    من هم نظر هاشمی را قبول دارم. هاشمی علیرغم همه تهمت هایی که بهش زدند به نظرم آدم بادرایتی است و در دوران جنگ و بعدش کمک های بزرگی به کشور نموده پس حرفاش هم بیراه نیست با منطق و عقل همخوانی داره. مرد بزرگی است بهتره خیلی تو حاشیه قرارش ندهند.