رسول شقاقی: خبری کوتاه ولی گویا که پایان آرزوهای یک دوره از صنعت خودروسازی ایران است حداقل برای ماشین‌بازها که فکر می‌کردند پس از تندر90 و مگان، همکاری‌ها با چهارمین خودروساز جهانی در خطوط تولید باعث خواهد شد بدون تعرفه 90 درصدی سوار خودروهای روز جهانی شوند. این آرزو البته برای مدیران خودروساز بسیار زودتر به فرجام خود رسید. زمانی که آنها تأخیر در اجرای قرارداد را در حین جابه‌جایی دولت هشتم و نهم مشاهده کردند بسیار زود متوجه شدند موضوع فقط دلسوزی نیست! هیچ اراده‌ای برای کمک به اولین و تنها شرکت خارجی که پس از انقلاب در صنعت خودروسازی ایران سرمایه‌گذاری می‌کرد وجود نداشت. کامیون‌های قطعات پشت مرزهای ایران و در گمرک مدت‌ها معطل شدند، پنج قطعه‌ساز دولتی از مجموع پنجاه قطعه‌ساز همکار با رنوپارس به سختی و پس از از دست رفتن زمان بسیار، به استانداردهای رنو در کیفیت دست یافتند، ایران‌خودرو و پارس‌خودرو تعهدات مالی خود را اجرا نمی‌کردند و مدیران این دو شرکت همیشه خواهان سپردن وظیفه تأمین قطعات به شرکت‌های وابسته خود بودند. تغییرات قیمتی که به علت قراردادهای شناور با قطعه‌سازان با توجه به قیمت مواد اولیه بود باعث افزایش قیمت می‌شد و خودروسازان که در قیمت‌گذاری همیشه گوش به فرمان وزارت صنایع هستند از ضرردهی صحبت می‌کردند. رکود جهانی اقتصاد رنو فرانسه را برآن داشت تا فقط در برابر پول نقد، قطعه به ایران صادر کند و تولید هیچگاه به سیصد هزار خودرو نرسید.
اقدامات رنو
در این مدت اما رنو تحولات زیادی را باعث شد که ایجاد تعاریف جدید از لجستیک و دریافت کالا، کیفیت و از همه مهمتر احترام و اعتقاد به قطعه‌ساز را می‌توان شمرد.چنانچه در بحث زنجیره تأمین، قراردادهای شناور با قطعه‌سازان انگیزه کافی برای تولید با بهترین مواد را ایجاد کرد و تقریباً همه قطعه‌سازان طرف قرارداد از افزایش دانش فنی و سازمانی خود رضایت دارند و بسیاری از آنها اینک به زنجیره جهانی تأمین وصل شده‌اند. کیفیت بالای تندر نیز باعث افزایش تقاضای داخلی شده و گفت‌وگوهای روزهای اول در رابطه با ظاهر آن به فراموشی سپرده شده است. ایرانیان بسیاری فکر می‌کنند این خودرو فقط مونتاژ می‌شود و خبری از شصت درصد ساخت داخل آن ندارند. رنوپارس البته در جنبه‌های دیگری نیز باعث تحول شده چنانچه با یک سازمان کوچک بسیار چابک عمل کرده و مفاهیمی که صنعت خودرو ایران در تلاش برای رسیدن به آن است را تحقق بخشیده و در جذاب‌ترین بخش فعالیت‌هایش پیاده‌سازی برنامه جهانی ایمنی با آموزش و تعریف پروژه بچه‌ها و خیابان‌ها در ایران را به عنوان مسئولیت اجتماعی انجام داده که همزمان با تلاش‌های رنو برای دستیابی به پنج ستاره ایمنی در کلیه محصولاتش است و شاید به نوعی بازاریابی برای نسل بعد جهت خرید خودروهایی با برند رنو در سال‌های آینده باشد.
روش‌های رنو از جمله قیمت‌گذاری که همیشه محل بحث شرکت‌های تأمین ایران خودرو و سایپا با قطعه‌سازان بوده اینک از طرف انجمن سازندگان قطعات به مشتریان خودروسازشان پیشنهاد شده است.
عکس‌العمل وزارت صنایع
چندی پیش خبری پخش شد مبنی بر علاقه فولکس‌واگن به همکاری با خودروسازان ایرانی بر اساس ظرفیت‌های قطعه‌سازان داخلی مشابه آنچه رنو در ایران انجام داده است. باید دید پس از سخنان چند ماه پیش محرابیان ـ وزیر صنایع ـ که با صراحتی کم‌نظیر اعلام کرد «مانع مهم در جریان اجرای قرارداد تندر90، شرکت رنوپارس است» و نشان از عزم جزم وزارتخانه در حذف رنوپارس دارد فولکس‌واگن به تحقیقات ادامه خواهد داد؟ پس از آن معاون وزیر نیز از ناشی‌گری رنوپارس سخن گفت و بدهی کلان ایران‌خودرو و پارس‌خودرو به رنو که علت اصلی مشکلات در تأمین قطعه و تیراژ تولید است را عادی شمرد. شاید به این جهت کربل، به عنوان مدیرعامل این شرکت خود را یک خارجی بدبخت دانست که در صنعت خودروی ایران سرمایه‌گذاری کرده است.
بهار امسال طلب رنوپارس از ایران‌خودرو و پارس‌خودرو به 75 و 15 میلیارد تومان رسید و رنو با رسانه‌ای کردن آن تا حدودی از فشار انتقادات دولتی‌ها که این شرکت را متهم به کم‌کاری در تأمین می‌کردند کم کرد. تا امروز البته پارس‌خودرو تعهدات خود را بسیار کاهش داده تا شاید آماده پذیرش مسئولیت بزرگ‌تری شود.
تحولات جدید
مدتی پیش بحثی مطرح شد مبنی بر تجمیع تولید تندر در یک خودروساز برای کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری. این موضوع گرچه هنوز به مرحله مذاکره رسمی نرسیده اما حتی مدیران رنو هم در مورد آن صحبت می‌کنند. در این میان وضع مالی بهتر و تعهدات کمتر پارس‌خودرو و همچنین توانایی مگاموتور در تأمین موتور تندر که همکار پارس‌خودرو در گروه سایپاست باعث شده شانس بیشتر متعلق به این شرکت باشد. فقط بازار عراق توانایی کشش 60 هزار تندر در سال را دارد و بازار ایران هم به این باور رسیده که در میان خودروهای زیر بیست میلیون، تندر90 استثناست. اگر این اتفاق بیفتد ایران‌خودرو بازنده اصلی معامله‌ای خواهد بود که خود جوش داده بود.
از سوی دیگر منابع مختلف از مذاکرات رنو با فعالان بخش خصوصی عرصه واردات خودرو در ایران برای صادرات محصولاتشان خبر می‌دهند. گرچه رنوپارس هر قراردادی را تکذیب می‌کند اما گفته می‌شود در مذاکرات با خانواده‌های «گرامی» که واردکننده اصلی محصولات هیوندای و کیا‌موتورز هستند و «حدادزاده» که واردکننده اصلی محصولات تویوتا و لکسوس هستند، خانواده حدادزاده به توافق با رنو دست یافته است. بدین ترتیب این مذاکرات نقطه پایانی است بر کورسوی امید به سرمایه‌گذاری و تولید محصولات جدید رنو در ایران که زمانی حتی مدیران محافظه‌کار هم به آن خوشبین شده بودند.
نظر شما