صراحتا می‌گویم جشنواره فیلم فجر جای نقد فیلم نیست؛ بلکه مکانی برای ارزیابی کلی جشنواره و سیاست‌های تعیین شده برای روند تولیدات سینمای ایران است.
چند سالی است به بهانه برخی اظهارنظرهای سطحی و البته مدیریت غلط در نحوه برگزاری جلسات نقد اختلاف شدیدی بین تولیدکنندگان فیلم اعم از تهیه‌کننده و کارگردان با اهالی رسانه رخ داده که منجر به فاصله زیاد بین منتقد و فیلمساز و خدشه‌دار شدن حیثیت منتقدان شده است.
برگزاری جلسات نقد جشنواره فیلم فجر با هبچ جشنواره‌ای در جهان منطبق نیست و حتی با عقل و منطق هم هماهنگی ندارد. مسئولین جشنواره باید روزی به این جنجال‌های کاذب که برای همه آفت و مخرب شده خاتمه دهند و فکر می‌کنم بهترین موقعیت جشنواره امسال باشد که تیم جدید با ظاهرا با استقلال وارد عمل شده و قرار است تا آنجا که می‌تواند همه چیز را طبق برنامه پیش ببرد.
متولیان جشنواره بخاطر ایجاد شور و هیجان و بهره‌برداری مطلوب مدیریتی جلساتی را ترتیب می‌دهند تا به به ظاهر رسانه‌ها در این شور و هیجان سهیم باشند اما مشارکتی که سال‌های گذشته دیده‌ایم برای اهالی رسانه بخصوص جریان نقد بسیار مضر و خطرناک بود. منتقدان و خبرنگاران نباید تن به این خواری و تحقیر بدهند.
هر خبرنگار و منتقدی حق اظهارنظر و نقد آثار سینمایی جشنواره فیلم فجر را دارد اما نه در مراسم و یا جلسه رسمی جشنواره بلکه در تریبون‌های رسانه‌ای مختص به خود! اهالی رسانه مهمان جشنواره هستند در کنار شرکت کنندگان اصلی جشنواره روند کلی تولیدات سینمای ایران و برنامه ریزی‌های جشنواره و یا عملکرد یک فیلمساز را مورد ارزیابی قرار دهند. اگر قرار است درمراسم جشنواره اظهار نظر کنند باید آداب آن را نیز رعایت کنند.
معمولاً در هر جشنواره یک فیلم در آخرین لحظه با مشقت زیاد آماده و سراسیمه به سالن آورده می‌شود تا مورد ارزیابی داوران قرار گیرد (و تاکید می‌کنم در وهله اول مورد ارزیابی داوران و بعد منتقدان و نه مردم) و بعد از جشنواره نیز تا زمان اکران با توجه به دیدگاه تغییراتی در فیلم ایجاد می‌شود تا برای مردم به نمایش درآید که طبیعی است.
ضمن آنکه واقعیت است که با یک بار دیدن آن هم در شرایطی که خبرنگاران با عجله و شتاب روزانه باید 5تا 7فیلم را ببینند نمی‌توان همه زوایای فیلم را دقیق مورد ارزیابی قرار داد و نظر قطعی بیان کرد. لذا در هنگام تحلیل نه تنها منتقدان و خبرنگاران بلکه داوران نیز انصاف را باید به خرج داده و همه جوانب را در نظر بگیرند و ارزیابی کنند.
ضمن آنکه واقعیت است که با یک بار دیدن آن هم در شرایطی که خبرنگاران با عجله و شتاب روزانه باید 5تا 7فیلم را ببینند نمی‌توان همه زوایای فیلم را دقیق مورد ارزیابی قرار داد و نظر قطعی بیان کرد. لذا در هنگام تحلیل نه تنها منتقدان و خبرنگاران بلکه داوران نیز انصاف را باید به خرج داده و همه جوانب را در نظر بگیرند و ارزیابی کنند.
مشکلی که وجود دارد این است که تفکیک جدی بین خبرنگار، خبرساز و یا روزنامه‌نگار و منتقد حرفه‌ای وجود ندارد. در صورتیکه در عالم حرفه‌ای هر یک تعریف مختص به خود را دارند. خبرنگار وظیفه‌اش حضور در برنامه‌های جشنواره، تولید خبر مرتبط با جشنواره و البته پیگیری مستمر و دقیق درست اجرا کردن جشنواره و اطلاع‌رسانی به مردم است. (و ابته باید فیلم‌ها را هم دید اما تاکید می‌کنم وظیفه‌اش فقط فیلم دیدن نیست) اما روزنامه نگار به مفهوم حرفه‌ای کسی است که با دیدن برنامه‌های جشنواره و یا فیلم‌ها، تحلیل خود را نسبت به سیاست‌ها و برنامه‌های اعلام شده و اجرا شده و همچنین روح کلی فیلم و جریانی که در پس آن وجود دارد را بیان می‌دارد و منتقد سینما کسی است که بدور از جریانات روزنامه‌نگاری و خبرنگاری از بعد تخصصی فیلم را با دقت دیده و اظهار نظر می‌کند. بنابر این باید متناسب با وظایف مشخص شده فعالیت رسانه‌ای خود را شکل داد. (خودم علیرغم آنکه بیش از 20سال است در عالم روزنامه‌نگاری هستم هنوز خود را یک منتقد حرفه‌ای نمی‌دانم)
جشنواره باید تغییرات اساسی در نحوه برگزاری جلسات ایجاد کند. رسما به همه رسانه‌ها، تهیه‌کنندگان، کارگردان‌ها و شرکت‌کنندگان در جشنواره اعلام شود بجای جلسات نقد و بررسی جلسات پرسش و پاسخ خواهیم داشت و نماینده رسمی هر رسانه که از قبل تعیین شده شفاهی و حضوری اگر سئوالی درخصوص فیلم دیده شده دارد را مطرح می‌کند. نه پرسش و پاسخی مثل سال‌های قبل که در یک جلسه به ظاهر پرسش و پاسخ یک منتقد آن هم نه به عنوان منتقد بلکه به عنوان مجری و خواننده سئوالات عجیب و غریب پشت تریبون قرار می‌گیرد و از حاضرین هم خواسته می‌شود سؤالات خود را مکتوب بنویسند که معلوم نیست واقعا چه کسی نوشته و واقعا از کدام رسانه است و منتقد موظف باشد همه سؤالات‌گاه توهین‌آمیز را هم بخواند.
در کنار این جلسات رسمی گروه‌هایی همچون انجمن منتقدان، انجمن روزنامه‌نگاران، مجلات تخصصی، انجمن‌های فرهنگی می‌توانند جلسه نقد و بررسی یک موضوع و یا یک اثر سینمایی با حضور کارگردان و منتقد حرفه‌ای و جدی را برگزار نمایند.
نظر شما