«روز هفتم + دو»، قرار بود روز خوبی باشد. از خانه که درآمدم هوا ابری بود اما چتر برنداشتم. به دلم بد راه ندادم. گفتم امروز باران نمی‌آید. چرا بیاید؟! امروز، روز فیلم کاهانی است؛ ولی... خراب شد!
نباید امیدوار بود به این سینما؛ به قول ناصرالدین شاه، همه چیزمان باید به همه چیزمان بیاید. وقتی قدم می‌گذاری به جشنواره‌ای که 98 درصد فیلم‌هایش غیرقابل تحمل هستند حتماً سال سینمایی گذشته مشکل ساختاری داشته که به اینجا رسیده‌ایم که این همه فاصله داریم با جشنواره‌های سه سال گذشته.
«بی‌خود و بی‌جهت» فیلم خوبی نیست نه اینکه فیلم خوبی نباشد از کاهانی، در ذات خود، فیلم خوبی نیست چون ریتم ندارد چون کسل کننده است چون فیلمنامه در واقع نمایشنامه‌ای است که به قول هیچکاک «فقط کمی هوایش داده‌اند» اما این هوا دادن کمکی به سینمایی شدن‌اش نکرده؛ فیلم بدی است چون توجه مخاطب را طلب نمی‌کند و آدم می‌خواهد بزند بیرون از سالن؛ فیلم بدی است چون قرار است کمدی باشد اما نیست چون حتی لبخندی را هم روی لب مخاطب نمی‌نشاند.
فیلم کاهانی، کمدی تلخ نیست، ملودرامی است که بد ساخته شده و با قواعد ژانری خودش همساز نیست. راست می‌گفت یکی از حرفه‌ای‌های این سینما که مشکل این سینما عدم شناخت ژانر است. اهالی این سینما، عموماً و خصوصاً، کهنه‌کار و تازه‌کار، ژانر را نمی‌شناسند و نمی‌توانند در دل آن فیلم‌هاشان را تعریف و بازتعریف کنند. سینمای ما، سینمای «اتفاقی» و «اتفاقا» است.
اگر فیلمنامه «بی‌خود بی‌جهت» روی صحنه اجرا می‌شد با همین بازیگر‌ها، نمایش خوبی از آب درمی آمد. چرا؟ چون در «تئا‌تر»، تعریف ژانر، مکان، زمان، حبس زمان و ریتم، فرق دارد با سینما. آیا کاهانی این فرق را درک نکرده یا تصورش این بوده که می‌تواند مثل فون تریه در «داگ ویل» از این مرز بگذرد؟ فون تریه هم اگر تجربه موفق مشابهی را [در سریال «فوق موفق» پیشتازان فضا] در حافظه نسلی خود نداشت، موفق به این کار نمی‌شد.
کاهانی، فیلمساز خوبی است و با یک فیلم بد نمی‌شود بر کارنامه‌ای که با «بیست» و «هیچ» و «اسب حیوان نجیبی است» می‌درخشد، «خط مردودی» کشید؛ با این همه، حال من، حالا و امروز و بعد از این همه انتظار، به شدت گرفته است. وقتی حال آدم گرفته باشد، شعار هم می‌دهد گاهی ناسزا هم می‌گوید و کلاً، از جاده انصاف خارج می‌شود. چه باید کرد؟ بالاخره من هم به عنوان یک منتقد، بخشی از این ساختار ویرانم!
*
چتر را نیاوردم. نم نم بارانی هم آمد. منصرف شدم از دیدن باقی فیلم‌ها. برای من، جشنواره امسال، همین جا تمام شد. تا آخر جشنواره دو مطلب دیگر هم می‌نویسم اما نه برای یک یا چند فیلم.
می‌نویسم درباره مشکلات ساختاری این فیلم‌ها و بعد هم دربار مشکلات ساختاری جشنواره و کاخ رسانه ای‌اش!
5858
نظر شما