اندر تفاوت بشار اسد و فیدل کاسترو

دشمنان بشار که می گویم مقصود و منظورم جولانی و دیگر مزدوران رسمی چینی و ازبک و تاجیک و افغان نیست. بزرگ ترهایشان را می گویم. چند سال پیش خود بشار در مصاحبه ای گفته بود: مشکل غرب با من نه نوع حکومت است و نه حقوق بشر. تنها مشکل بر سر مخالفت من با اسرائیل است. درست هم می گفت. زندان های مخوف بشار تنها زندان های هولناک جهان نبودند و نیستند. در همین خاورمیانه کم نیستند حکومت هایی که زندان هایی از همین قماش دارند و با مخالفانشان اگر نه بدتر از حزب بعث سوریه که در همان حد و حدود رفتار می کنند اما چون در مقابل اسرائیل و آمریکا دست به سینه می ایستند هیچ کس به فکر براندازی آن ها نمی افتد. اگر بشار با همه جنایت هایی که مرتکب شد می توانست با صهیونیست ها کنار بیاید مطمئن باشید کسی او را به خاطر عدم رعایت حقوق بشر سرزنش نمی کرد. حقوق بشر در تمامی دنیا ابزاری است برای سرکوب دولت هایی که به هر دلیل نمی خواهند به اربابان دنیای متمدن سواری بدهند و سیادت آن ها را به رسمیت بشناسند. هرچند ظلم و ستم در حق مردم بالاخره کار دست حاکمان دیکتاتور خواهد داد اما همدستی با قدرت های بزرگ می تواند این  ظلم و ستم را طولانی تر کند. قذافی اگر موی دماغ غربی ها نمی شد بی تردید حالا حالاها می توانست مردم لیبی را به خاک و خون بکشد و با بادیگاردهای رعنایش جهان را به تمسخر بگیرد و وسط حیاط سازمان ملل چادر عربی اش را برپا کند و در صبح دل انگیز نیویورک از شترهای ماده اش شیر بدوشد. هرچند روزگارش بالاخره به سر می آمد. چنان که روزگار حسنی مبارک با آن همه خدمتی که به اربابانش کرد بالاخره سر آمد و مردم بی لبخند برخاستند و دمار از روزگارش درآوردند. حالا فرض بفرمایید جناب اسد خان علیرغم آن همه ناسازگاری با صهیونیست ها با مردمش سلوکی دیگر پیشه می کرد. آیا باز هم چنین فرجامی داشت؟

در همان یادداشت قبل نوشتم فرض بر این که باز هم به چنین سرنوشتی دچار می شد اما دست کم خیلی ها از رفتنش حقیقتا ناراحت می شدند و عاشقانه فریاد می زدند: بالروح!بالدم! نفدیک یا بشار! در دنیا کم نبوده اند حاکمان مستقلی که خیلی زود به دست آمریکایی ها نفله شده اند. از پاتریس لومومبا بگیر تا آلنده. نتوانستند در مقابل آن همه توطئه و اسلحه و خرابکاری و رسانه و دیگر عوامل طاقت بیاورند. با مردم هم بودند اما در دنیای پیچیده امروز مردم فقط تعیین کننده نیستند. البته که مهم ترین و بنیادی ترین مؤلفه قدرت مردمند اما علاوه بر این مؤلفه باید به چیزهای دیگری نیز آراسته بود. اسد بسیاری از آن چیزهای دیگر را در اختیار داشت اما مهم ترین مؤلفه را نداشت. مگر می شود پشتیبانان قدرتمندی هم چون روسیه و ایران را داشته باشی اما با یک راهپیمایی دلقک های اردوغان و نتانیاهو بازی را به این راحتی ببازی؟ کیهان آدرس غلط می دهد که می گوید مردم سوریه خسته شده بودند. بله خسته شده بودند اما نه از مقاومت. اصلا مقاومت اسد ربطی به آن ها نداشت. اصلا اسد آن ها را آدم حساب نمی کرد که حالا مقاومت او و مردم به یکدیگر پیوند خورده باشد. او سوداهای دیگر در سر داشت و مردم بدبخت سوریه گرفتار رزق و روزی یومیه شان بودند. کدام مردمی حاضرند با قطعی برق بیست و دو ساعت در شبانه روز و حقوق ماهانه ای که کفاف یک هفته از زندگی شان را نمی دهد مقاومت کنند؟ مقاومت کنند که چه بشود؟ که اسد پروارتر بشود؟ که زنش بتواند در مقابل دوربین های رسانه های مشهور دنیا پُز خیر بودن بدهد؟ که بشار به کلکسیون ماشین های گران قیمتش بیفزاید و ماهر به جنایاتش ادامه دهد؟ کدام خری حاضر است برای بقای چنین حاکمی خودش را به باد فنا بدهد؟ دم ارتش سوریه گرم. برای چه باید می جنگیدند؟ برای حفظ چه چیزی؟ آن ویرانه اسمش وطن بود؟ آن فارغ از غم و رنج مردم اسمش حاکم بود؟

اگر در کوبا دیکتاتوری به نام فیدل کاسترو توانست مردمش را با خودش همراه سازد به این دلیل بود که خودش یکی از آن ها بود. نه این که مردمش در فقر و بیچارگی دست و پا بزنند و در تظاهرات های باشکوه فریاد مرگ بر آمریکا سر دهند اما فرزندان مقامات کوبا در ایالات متحده آمریکا و بریتانیای کبیر مشغول تحصیل و بیزینس باشند. هیچ کدام از فرزندان مقامات کوبایی از وزیر و وکیل گرفته تا یک مقام محلی، در آمریکا زندگی نمی کنند. جهت اطلاع فاصله کوبا تا آمریکا چیزی حدود 90 مایل است. یعنی 145 کیلومتر. و باز هم صرفا جهت اطلاع فاصله ام القرای اسلام تا آمریکا قریب به یازده هزار کیلومتر است. برگردیم به فیدل. مردم کوبا کنار دیکتاتور کوبایی ماندند و مقاومت کردند چرا که رهبر دیکتاتورشان به آن ها دروغ نگفت. به آن ها نگفت کوبا آزادترین کشور دنیاست، گفت فعلا این طرف ها خبری از آزادی بیان و احزاب و این حرف ها نیست. گفت نان و پنیری هست و دور هم می خوریم. یکی از عالی ترین مقامات و از صمیمی ترین دوستانش را به جرم فساد مالی و دست داشتن در مواد مخدر اعدام کرد. فیدل دیکتاتوری بود که نسبت به همه دیکتاتورهای عالم کمتر دروغ گفت. آیا اگر فیدل و هم رزمانش مثل بشار اسد و خانواده اش و سران حزب بعث زندگی می کردند می توانستند آن جزیره کوچک را در نود مایلی آمریکا و زیر فشار شدیدترین تحریم ها بیش از نیم قرن حفظ کنند؟ قطعا حکومت کوبا حکومت مطلوبی نیست اما قابل مقایسه با حکومت های خودکامه مزدور فاسد زراندوز خاورمیانه ای هم نیست.

حالا که اسد رفته است باید بی هیچ تعارفی علت این فروپاشی ناگهانی را بررسی کرد. البته این فروپاشی مثل همه فروپاشی ها ناگهانی نبود. در باطن فرو ریخته بود و منتظر یک تلنگر بود تا در ظاهر نیز متلاشی شود. سخن گفتن صریح از فساد و ناکارآمدی بشار اسد و حکومت حزب بعث در سوریه به معنای خوشحالی سطحی از سقوط یک حکومت دیکتاتوری نیست. به قول داریوش آشوری همیشه باید ببینیم در قبال آن چه از دست می دهیم چه به دست می آوریم. این اپوزسیون گول و احولِ مملکت ماست که رفتن اسد را نشانه شکوفایی آزادی می داند و سفیهانه از دیدن بیانیه های خر رنگ کن جولانی غش و ضعف می رود. آن ها که آزار و اذیت دختران کرد و آوارگی شیعیان و اعدام علویان و شکنجه مسیحیان را نمی بینند اما این اعلامیه های دیکته شده از سوی آنکارا و تل آویو را می بینند مصداق تام و تمام«صُمُّۢ بُکۡمٌ عُمۡیࣱ فَهُمۡ لَا یَرۡجِعُونَ» اند. لاریب فیه. با آن هایی که نمی فهمند خطر از آن چه در آینه می بینند به آن ها و این سرزمین نزدیک تر است چه می توان گفت؟

اگر عمری باقی باشد باز هم درباره اسد سخن خواهم گفت. در ضمن خدمت آن آدم های بامزه ای که کامنت می گذارند که اگر اسد هم چنان در قدرت بود بازهم جرأت داشتی چنین چیزهایی بنویسی عرض می کنم: زحمت بکشید و در گوگل سرچ کنید: حتما باید قربان صدقه بشار اسد برویم؟ سال 92 نوشته ام. در همین خبرآنلاین.