به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، «رنگ آبی فیروزهای» در کاشیکاری مساجد ایران دارای فلسفهای عمیق، چندوجهی و ریشهدار در فرهنگ، دینی و زیباییشناسی ایرانی - اسلامی است. این رنگ به دلایل زیر مورد توجه و کاربرد قرار گرفته است؛ این رنگ را می توان سمبل آسمان و معنویت خواند در واقع آبی فیروزهای نماد آسمان، بینهایت و ملکوت است.
بنا بر روایت شبستان،استفاده از آن در کاشیکاری گنبدها و دیوارهای مساجد، ذهن و چشم را به سمت بالا و آسمان هدایت میکند، و به نوعی ارتباط انسان با خدا را یادآور میشود. در معماری اسلامی، بالا بردن نگاه به سوی آسمان نمادی از عروج روح و تعالی معنوی است.
از طرفی رنگ آبی فیروزهای خاصیت آرامشبخشی دارد. در فضاهای مذهبی مانند مساجد، این رنگ به تمرکز و سکون ذهن کمک میکند و محیطی مناسب برای نیایش و تفکر فراهم میسازد.
رنگ آبی فیروزهای، رنگ مقدس در فرهنگ ایرانی و اسلامی بشمار می رود این رنگ در بسیاری از فرهنگهای کهن از جمله ایران رنگی مقدس و محافظ تلقی میشده است. سنگ فیروزه نیز در ایران ارزش معنوی و نماد محافظت در برابر چشم زخم داشته است.
رنگ فیروزهای در هماهنگی با طبیعت ایران است؛ در اقلیم گرم و خشک بسیاری از نواحی ایران، رنگ فیروزهای که تداعیکننده آب و خنکی است، نوعی تعادل بصری ایجاد میکند. به نوعی میتوان گفت معماران ایرانی با استفاده از این رنگ، حس خنکی و طراوت را در فضای گرم ایجاد کردهاند.
از جنبه زیبایی شناسانه رنگ آبی فیروزهای با نور طبیعی بسیار خوب ترکیب میشود و جلوهای درخشان و روحانی به معماری بویژه در ترکیب با نور خورشید بر سطح گنبدها میبخشد. در این گزارش مساجد معروف ایران که از رنگ آبی فیروزهای در کاشیکاری خود بهطور چشمگیر استفاده کردهاند معرفی می شود.
مسجد «امام اصفهان»
این مسجد که در دوره صفوی بنا شده دارای گنبدی بزرگ با کاشیکاری آبی فیروزهای و نقوش اسلیمی، مقرنسکاریهای بسیار زیبا است، در این مسجد آبی گنبد با آسمان یکی میشود و حس پیوستگی با ملکوت را ایجاد میکند.
مسجد «شیخ لطفالله» اصفهان
این مسجد یکی از یادگار های درخشان دوره صفوی در قلب اصفهان قرار دارد از ویژگی های این مسجد گنبد بدون مناره، کاشیهای ظریف فیروزهای و زرداست که در درون گنبد طرحی از یک طاووس دیده میشود که با نور کامل میشود.
مسجد «کبود» تبریز
مسجد کبود در دوره قرهقویونلوها در تبریز بنا شده است این مسجد به دلیل غلبه رنگ آبی در کاشیکاری به «فیروزه اسلام» معروف است؛ در واقع این مسجد به خاطر کاشیکاری آبی تیره و فیروزهایاش به مسجد کبود شهرت دارد.
مسجد «جامع» یزد
مسجد «جامع» در دوره ایلخانی تا تیموری در یزد بنا شده است، منارههای بسیار بلند، کاشیکاری فیروزهای گنبد و ایوان از ویژگی های بارز این مسجد است، رنگ فیروزهای این مسجد یادآور آب و آسمان در دل کویر است.
مسجد «نصیرالملک» شیراز
مسجد «نصیرالملک» یا مسجد صورتی در دوره قاجار در شیراز بنا شده است؛ اگرچه این مسجد بیشتر به شیشههای رنگی معروف است اما کاشیکاریهای زیبای آبی و صورتی آن چشم نواز است، رنگ آبی بکار رفته در کاشی های این مسجد در کنار دیگر رنگها هماهنگی لطیفی با نور ایجاد میکند.
نظر شما