علی پاکزاد: انتشار منظم آمار و ارقام چه دستاوردی دارد؟، شاید ساده ترین نتیجه یک روند منظم و دقیق از انتشار اطلاعات برای فضای اقتصادی ایجاد امنیت ذهنی و کاهش تنش های روانی بازارهاست، وقتی فعالان اقتصادی به طور مرتب بتوانند آمارهای مورد نیاز خود را از مراجع رسمی دریافت کنند بسیاری از تنش کاهش می یابد، تنش هایی که ناشی از کمبود اطلاعات و یا اطلاعات غلط یا شایعه است و می تواند موجب بر هم ریختن بازارهای شود.
اما به نظر می رسد طی سالهای اخیر در میان مدیران اجرایی نوعی آمار ترسی ایجاد شده ، توقف سه ساله انتشار آمارهای کلان که گفته می شد برای ساماندهی ساختار تولید امارهای کلان در کشور تحت نظر شورای عالی آمار صورت گرفته، امروز اندکی تخفیف پیدا کرده و می بینیم که بانک مرکزی و مرکز آمار ، آرام آرام در حال به روز رسانی گزارشهای منتشره خود هستند، البته با تاخیرهای یک ساله و چند ساله. البته می بینیم در حین همین به روزرسانی های مقطعی نیز نوعی واهمه وجود دارد.
| مقایسه سبد مواد خوراکی در پایتخت طی سال 90 | |||
| عنوان | خردادماه | اسفندماه | درصد تغییر |
| ماست پاستوریزه(کیلوگرم) | 1176 | 1596 | %35.7 |
| پنیر پاستوریزه(کیلوگرم) | 1519 | 2305 | %51.7 |
| کره پاستوریزه (کیلوگرم) | 8477 | 9644 | %13.8 |
| شیر استریلیزه(کیلوگرم) | 1000 | 1400 | %40.0 |
| تخم مرغ(شانه) | 5666 | 5623 | -%0.8 |
| برنج وارداتی(کیلوگرم) | 2073 | 2673 | %28.9 |
| برنج ایرانی درجه یک(کیلوگرم) | 3749 | 4137 | %10.3 |
| نخود(کیلوگرم) | 2387 | 3692 | %54.7 |
| عدس(کیلوگرم) | 2321 | 3057 | %31.7 |
| لوبیاچیتی(کیلوگرم) | 2706 | 3673 | %35.7 |
| لوبیا قرمز(کیلوگرم) | 2717 | 3639 | %33.9 |
| سیب قرمز (کیلوگرم) | 3370 | 2267 | -%32.7 |
| پرتقال(کیلوگرم) | 2082 | 1907 | -%8.4 |
| نارنگی(کیلوگرم) | - | 2630 | - |
| هندوانه(کیلوگرم) | 559 | 1088 | %94.6 |
| خیار(کیلوگرم) | 754 | 2017 | %167.5 |
| گوجه فرنگی(کیلوگرم) | 700 | 1722 | %146.0 |
| سیب زمینی(کیلوگرم) | 704 | 640 | -%9.1 |
| پیاز(کیلوگرم) | 485 | 619 | %27.6 |
| گوشت گوسفند(کیلوگرم) | 17267 | 22213 | %28.6 |
| گوشت گوساله(کیلوگرم) | 11877 | 17258 | %45.3 |
| گوشت مرغ(کیلوگرم) | 3101 | 4361 | %40.6 |
| قند (کیلوگرم) | 1542 | 1818 | %17.9 |
| شکر(کیلوگرم) | 1294 | 1581 | %22.2 |
| چای خارجی(کیلوگرم) | 5323 | 6938 | %30.3 |
| روغن مایع(کیلوگرم) | 2288 | 2322 | %1.5 |
| جمع قیمت اقلام: | 85137 | 110820 | - |
| درصد تغییر: | %30.2 | %36.3 | |
| منبع: بانک مرکزی واحد: تومان | |||
گزارشی که کلان نیست و منتشر نشد
در بین گزارش های بانک مرکزی ، گزارش متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراکی در تهران به صورت هفتگی منتشر می شد. در صورت مراجعه به سایت بانک مرکز این گزارش از نیمه اول سال 86 قابل دسترس است. در این گزارش همان طور که از عنوانش پیداست، بانک مرکزی نتایج رصد قیمت چند قلم کالای خوراکی را در میادین میوه وتره بار شهرداری و سطح بازار را طی یک دوره هفت روزه منتشر می کند.
این گزارش از آن جهت که به صورت شاخص نبوده و در متن آن قیمت های جاری به صورت خام منتشر می شود و عینیت قابل فهمی برای تمام مخاطبانی دارد، اهمیت خاصی دارد.
این سلسله گزارشهای هفتگی حتی در زمان توقف انتشار آمارهای کلان در سایت بانک مرکزی در دسترس عموم بود ولی در خرداد ماه سال گذشته و بعد از استناد رسانه ها به ارقام این گزارش ها در مورد گرانی اقلام خوراکی و انتقاد از عملکرد دولت در زمینه ساماندهی بازار مواد خوراکی بعد از هدفمندسازی یارانه ها به مدت هشت ماه انتشار این گزارش ها بر روی سایت بانک مرکزی متوقف شد.
تا اینکه در فروردین امسال در موج جدید انتشار گزارش های آماری دو گزارش مربوط به هفته سوم و چهارم فروردین بر روی سایت بانک مرکزی منتشر و البته همزمان گزارشهای سال 90 نیز بر روی سایت بانک به روز رسانی شد.
اما به نظر می رسد بعد از مانور مجدد رسانه ها بر روی ارقام مندرج در این گزارشهای بانک مرکزی، شاهد توقف مجدد این سلسله گزارش هستیم و از انتشار قیمت اقلام خوراکی در هفته منتهی به اول اردیبهشت در سایت بانک مرکزی خبری نیست.
آیا عدم انتشار ارقام تاثیری در واقعیت دارد؟
همانطور که در ابتدای همین مطلب اشاره شد انتشار مستمر اطلاعات می تواند به تثبیت فضای اقتصادی کمک کند، این امر در ساختار اقتصادی که دولت همه کاره نباشد یک مزیت دیگر هم دارد و آنهم اینکه این نوع آمارها بستری برای اصلاح عملکرد دولت و حتی بازخواست از دست اندرکاران اقتصادی در قبال عملکردشان است.
اما در اقتصاد ایران که متاسفانه با اجرای هدفمندی بیش از پیش به سوی دولتی شدن و وابستگی به تنظیم دولتی بازار پیش می رود، انتشار این نوع اطلاعات از سوی دولت به عنوان نوعی خود انتقادی تلقی شده و مدیران دولتی تلاش می کنند تا جایی که امکان دارد فرایند انتشار اطلاعات را کند کنند.
این کند شدن روند اطلاع رسانی که با بهانه جلوگیری از تحریک جو روانی در بازارها صورت می گیرد، در واقعیت تنها به ابهام بیشتر فضا و افت شاخص های مثبت فضای کسب و کار منجر می شود، شاهد این موضوع مقایسه روند تغییر قیمت اقلام خوراکی در سال 90 است، اگر قیمت های مندرج در گزارش مربوط به هفته منتهی به 27 خرداد سال 90 را با گزارش هفته منتهی به 26 اسفند سال 90 (که به تازگی منتشر شده) مقایسه کنیم می بینیم این سکوت هشت ماهه در انتشار اطلاعات تاثیری در روند رو به رشد قیمت اقلام خوراکی نداشته است.
متوسط نرخ رشد قیمت اقلام خوراکی در پایان اسفند ماه سال 90 در مقایسه با هفته آخر خردادماه همین سال، معادل 36.3 درصد بوده؛ باید از متولیانی که جلوی انتشار منظم این آمار را می گیرند پرسید: اگر این گزارشهای هفتگی طبق روال همیشه خود منتشر می شد، آیا امروز افزایش بیشتر این قیمت ها را شاهد بودیم؟ به طور حتم اگر بخواهند منصفانه ارزیابی کنند، پاسخ به این سئوال مثبت نخواهد بود.
/22231
نظر شما