ریحانه اسکندری: انتشار گزارش‌هایی در خبرآنلاین درباره جنجال اخیر زینب موسوی، طنزپرداز شناخته‌شده با نام مستعار «امپراطور کوزکو»، و اظهارات او درباره شاهنامه فردوسی، موجی از واکنش‌های گسترده را میان مخاطبان این رسانه به همراه داشت.
در گزارش‌های منتشرشده تأکید شده بود که موسوی با اجرای اخیر خود، از خطوط قرمز فرهنگی عبور کرده و با به‌کارگیری ادبیات جنسیت‌زده و رکیک، به شاهنامه و فردوسی توهین کرده است؛ اقدامی که از نگاه بسیاری از پژوهشگران «تحقیر میراث ادبی و هویتی ایرانی» تلقی شد. همچنین یادآوری شد که بخشی از ابیاتی که موسوی دستاویز قرار داده، اساساً در نسخه اصیل شاهنامه وجود ندارد و بعدها به متن اضافه شده است.
این گزارش‌ها بازتاب گسترده‌ای در میان مخاطبان خبرآنلاین داشت و نظرات کاربران، طیفی از اعتراض جدی تا نقد رویکردهای دوگانه نسبت به آزادی بیان را دربر می‌گرفت.
کاربری نوشت: «فقط عذرخواهی رسمی از تمام ملت کشور عزیزم ایران.»
کاربری دیگر با دیدگاهی متفاوت گفت: «فردوسی و شاهنامه هم به فهرست مقدسات بیشمار ایرانی ـ اسلامی اضافه شد؟ آزادی بیان داریم؟ در کشورهای پیشرفته نهایتاً با نقد و جواب پاسخ می‌دهند، اما اینجا نتیجه طنز و شوخی می‌شود بستن صفحه و احتمالاً محاکمه.»
کاربر دیگری نوشت: «احساس ما نسبت به یک خارجی که به فرهنگ ما توهین کند خشم و نفرت است، اما وقتی یک هموطن چنین می‌کند، این سؤال پیش می‌آید که چرا فرزندی به روی مادر خود چنگ می‌زند؟ به خدا ارزش چند لایک بیشتر را ندارد.»
کاربری دیگر تأکید کرد: «ایشان در فیلم اخیر خود به توهین و زشت‌گویی پرداخته است، نه طنز و نه نقد. برداشت من این است که فقط می‌خواهد به هر قیمتی در جامعه مطرح شود.»
کاربری با استناد به شعر فردوسی نوشت: «بزرگش نخوانند اهل خرد که نام بزرگان به زشتی برد. این خانم باید عذرخواهی رسمی از همه فارسی‌زبانان جهان داشته باشد و از فضای مجازی کنار برود.»
در مقابل، کاربری دیدگاه دیگری ارائه داد و نوشت: «شاهنامه چی هست حالا؟ یک کتاب شعر. شخصیت‌هایش واقعی نیستند و بخشی هم کپی اساطیر یونانی است. حساسیت بیش از حد به یک داستان خیالی، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.»
کاربر دیگری تأکید کرد: «وقتی به هر بیکاره‌ای این‌قدر بها می‌دهید، نتیجه همین می‌شود. اصلاً حرف‌های این فرد چه ارزشی دارد که بازنشر شود؟»
کاربری ضمن دفاع از نقد ادبی نوشت: «شوخی با بزرگان ادبی لازم است، اما این خانم فقط ناسزا و فحش رکیک نثار فردوسی کرد. از نظر حقوقی هم اگر علیه یک فرد عادی چنین می‌گفتند، حتماً با پیگرد قانونی روبه‌رو می‌شد.»
کاربری با نگاهی کلان‌تر افزود: «ما مشکل تاریخی داریم در شناختن و بزرگ کردن انسان‌های حقیر. همین باعث می‌شود افرادی بی‌پشتوانه فرهنگی مشهور شوند و افراد فرهیخته در حاشیه بمانند.»
یکی از کاربران با لحنی تند نوشت: «من به جای شما دچار شرم نیابتی شدم خانم موسوی!»
و کاربر دیگری در جمع‌بندی خود چنین نوشت: «یک قطره نجاست دریا را نجس نمی‌کند. نام فردوسی بزرگ با چند کلام یک فرد نادان خدشه‌دار نمی‌شود. فردوسی همچنان آفتاب درخشان فرهنگ ایران خواهد ماند.»
مرور واکنش‌های کاربران خبرآنلاین نشان می‌دهد که این اتفاق مرزهای حساسیت جامعه ایرانی نسبت به میراث ادبی و نمادهای فرهنگی را آشکار کرده است. اگرچه برخی مخاطبان بر ضرورت آزادی بیان و مرزبندی میان «طنز» و «ابتذال» تأکید کردند، اما اکثریت بر این باور بودند که زینب موسوی با اجرای اخیر خود از چارچوب‌های فرهنگی و اخلاقی عبور کرده و لازم است با یک عذرخواهی رسمی، به احترام فردوسی و شاهنامه، از مردم ایران دلجویی کند.
۵۹۲۴۴
نظر شما