به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، مظفرالدین‌شاه قاجار سفر نخست خود به فرنگ را در ماه آخر سال ۱۳۱۷ ه ق. آغاز کرد. او شرح همه روزهای این سفر را به صورت روزنوشت به نگارش درآورده است. در ادامه روزنوشت روز سه‌شنبه یکم جمادی‌الاول ۱۳۱۸ (ششم شهریور ۱۲۷۹) او را می‌خوانیم، (این متن از سفرنامه نخست مظفرالدین‌شاه به فرنگ است):
امروز باید هلاند [هلند] برویم. صبح چند نفر از فرنگی‌ها به حضور آمدند که ازجمله آن‌ها رئیس کارخانه‌جات تفنگ‌سازی دولتی بود و یک قبضه تفنگ هم پیش‌کش آورده بود. بعد از رفتن آن‌ها آب کنترکسویل که تازه می‌خوریم، خورده قدری در اتاق حرکت کردیم.
بعد از آن «بارون درب» وزیرمختار سابق بلجیک [بلژیک] که در ایران بود به حضور آمد. در عمل قندسازی و بلورسازی ایران خیلی مذاکره کرد، بالاخره قرار شد که برای اتمام این فقرات در طهران مذاکره شود.
بعد ناهار خورده به گار [ایستگاه اصلی] راه‌آهن رفتیم. تمام اطراف راه سواره و سرباز نظامی زیادی ایستاده، کمال تعظیمات و تشریفات را به عمل آوردند. از وقت حرکت ما از عمارت تا ورود به گار هم توپ زیادی انداختند و رسم پذیرایی را به کمال رسانیدند.
سوار بر ترن شده حرکت کردیم. پنج ساعت تمام در راه بودیم. راه همه‌جا سبز و مصفی بود. بسیاری از جاها دریا را خشکانیده زمین کرده و سبز و مشجر [درخت‌کاری] نموده‌اند. ترن بخار هم بسیار خوب حرکت می‌کرد.
وارد سرحد [مرز] هلاند شدیم. مهمان‌دارهای بلجیک مرخص شده رفتند. به قدر ساعتی هم در خاک هلاند طی راه نموده همه‌جا آبادی و سبزه به هم پیوسته و در کمال خرمی و صفا بود. در ورود به گار شهر «لاهه» وزرای دولت هلاند در گار حاضر بودند و رسم پذیرایی بجا آوردند. خود اعلیحضرت ملکه ویلهلمینا به ییلاق رفته در شهر ندارند. ما به عمارت دولتی رفتیم. عمارت دولتی این‌جا بسیار منقح [تمیز] و خوب است.
امروز از شهرها و و آبادی‌های معتبری که گذشتیم از این قرار است: ابتدا از شهر «آنورس» عبور کردیم که از شهرهای معتبر بلجیک و دارای سیصدوپنجاه هزار نفر جمعیت است. بعد از گار شهر «روتردام» گذشتیم. گار روتردام سیصد متر طول دارد و بعد شهر «دلفت» دیده شد. از یک پل بزرگی گذشتیم که دوهزاروهشتصد متر طول دارد. آب این رودخانه از دو رودخانه «موز» [ماس] و «رن» تشکیل می‌یابد. عبور از سبزه‌ها و اشجار کنار رودخانه موز شد که خیلی باطرافت و صفا بود. جمعیت شهر روتردام سی هزار نفر است و این شهر بند بسیار معتبری از مملکت هلاند است.
منبع: مظفرالدین‌شاه قاجار، «سفرنامه فرنگستان، سفر اول»، تهران: شرق، چاپ دوم، ۱۳۶۳، ص ۱۸۰.
۲۵۹
نظر شما