به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، در آیات ۶۵ تا ۷۲ سوره حج، خداوند در ادامه تبیین قدرت خویش و بیان سرنوشت حقستیزان، تصویری روشن از ماهیت دشمنان و شیوههای مقابله با آنان ارائه میکند.
بنابر روایت فارس، این بخش از آیات، هم قدرتنمایی الهی در تدبیر جهان را بازگو میکند و هم پرده از روحیه عناد، لجاجت و زیادهخواهی دشمنان حق برمیدارد. در این گزارش، مهمترین نکات تفسیری این آیات با تأکید بر مفهوم دشمنشناسی بررسی میشود.
قدرتنمایی الهی و بیپایه بودن تهدیدهای دشمن
آیات با اشاره به نعمتهای امنیتبخش خدا آغاز میشود: اوست که آسمان را از سقوط بر زمین نگه میدارد و نظام عالم را در نظم و توازن قرار میدهد. یادآوری چنین قدرتی، مقدمهای است برای فهم این حقیقت که تهدیدهای دشمنان حق هیچگاه نمیتواند اراده خدا را متزلزل کند.
دشمنان هر اندازه که برای ترساندن اهل ایمان میدانسازی کنند، در برابر قدرت مطلق الهی ناتوان و بیاثرند. این نکته مهمی در دشمنشناسی است: دشمن زمانی بزرگ به نظر میرسد که انسان از سرچشمه قدرت غافل شود.
مؤمنان مخاطبان ارشاد و دشمنان مخاطبان تهدید
در ادامه آیات، تفاوت میان دو گروهِ اهل ایمان و دشمنان حق با واژگانی روشن ترسیم میشود. مؤمنان دعوت به شکر، ایمان بیشتر و پایبندی به حقایق میشوند؛ اما دشمنان حق، هشدار و تهدید سخت دریافت میکنند.
این تقسیمبندی نشان میدهد که دشمنشناسی از نگاه قرآن صرفاً یک تحلیل سیاسی نیست، بلکه یک شناخت رفتاری و روحی است: اینکه چگونه یک گروه از مردم با نعمتها و نشانههای الهی رشد میکنند و گروهی دیگر همین نشانهها را دستاویز انکار و تکذیب میسازند.
لجاجت دشمن، انکار حقیقت حتی پس از دیدن نشانهها
آیه بعد پرده از یکی از مهمترین ویژگیهای دشمنان حق برمیدارد: لجاجت. آنان بهگونهای رفتار میکنند که گویی نه آیات آفاق را میبینند و نه شواهد تاریخ را. هرچند در دل یقین دارند که حق چیست، اما به دلیل منافع و روحیه استکباری، زبان به انکار میگشایند.
این توصیف دقیق، ماهیت دشمنان در همه اعصار را نشان میدهد: دشمنی آنان بیشتر ریشه در عناد دارد تا جهل؛ آنان میدانند چه میکنند اما نمیپذیرند که در برابر حقیقت سر فرود آورند.
جدال بیدانش، حربه همیشگی دشمنان
خداوند یکی از سلاحهای مهم دشمنان را در این آیات برملا میکند: جدال بیدانش. آنان برای تخریب حق و تضعیف مؤمنان، نه با برهان و دلیل، بلکه با غوغاسازی، وارونهنمایی و جدال کلامی بیپایه وارد میدان میشوند. این رفتار را امروز نیز میتوان در رسانهها، جنگ روایتها، تحریف واقعیتها و رفتارهای تبلیغاتی دشمنان مشاهده کرد. قرآن میگوید این شیوه جدال نه بر اساس حقیقت، بلکه ناشی از روحیه ستیزهجویانه و هوای نفس است.
نقش خدا در میانجیگری داوری
آیات سپس تأکید میکند که خداوند در نهایت میان اهل حق و دشمنان داوری خواهد کرد. این وعده الهی بیانگر این اصل است که دشمن هرچقدر هم قدرتمند به نظر برسد، روند ماجرا در نهایت به سود حق پایان مییابد. این داوری ممکن است در دنیا رخ دهد یا در آخرت، اما تقدیر نهایی قطعی است. این نکته برای اهل ایمان یک پیام مهم دارد: نباید از هیاهوی دشمن یا حجم تبلیغات و فشارهایش دچار تزلزل شوند.
غرور دشمنان و ندیدن آینده
در آخرین بخش این آیات، خداوند یکی از عوامل سقوط دشمنان را معرفی میکند: غرور. آنان به ظاهر خود، امکانات خود یا پشتوانه مردمی و رسانهای خود مغرور میشوند و همین غرور باعث میشود که از سرنوشت پیشینیان پند نگیرند.
قرآن بهصراحت میگوید که اینان وقتی عذاب بیاید دیگر راه گریزی ندارند؛ همانگونه که قدرتهای طغیانگر تاریخ، در اوج اقتدار ظاهری سقوط کردند.
آیات ۶۵ تا ۷۲ سوره حج تصویری جامع از دشمنان حق ارائه میکند: دشمنانی که لجاجت دارند، با جدال بیدانش وارد میدان میشوند، حقیقت را با اینکه میدانند انکار میکنند، مغرورند و با تهدید و تخریب به جنگ اهل ایمان میآیند.
در مقابل، قرآن با یادآوری قدرت الهی، مؤمنان را به آرامش، استقامت و شناخت عمیقتر ماهیت دشمنان دعوت میکند. این آیات نشان میدهد که برای مقابله با دشمن، نیازمند هوشیاری، امید به وعدههای الهی و درک دقیق از رفتارهای منفعلانه یا تبلیغاتی دشمن هستیم.
تلاوت این آیات را که در صفحه ۳۴۰ قرآن واقع است، ببینید و بشنوید.
نظر شما