جرقه ها در مرز مصر و رژیم صهیونیستی جدی است

زهرا خدایی
درگیری در صحرای سینا میان نیروهای مصری و گروههای مسلح ناشناس که منجر به کشته شدن 15 سرباز مصری شد، همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. تاکنون گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته است و محمد مرسی نیز در نشستی فوق العاده، از عزم قاطع دولت برای برخورد با عاملان این حمله خبر داد. هرچند تا پیش از آشکارشدن جزییات بیشتر این حمله نمی توان تحلیل دقیقی از آینده داد، اما اکثر ناظران و کارشناسان بر این باورند که مرز میان مصر و رژیم صهیونیستی آرامش دوران گذشته را نخواهد شد. خبرآنلاین در گفتگویی با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل آفریقا ابعاد و زوایای حمله رفح را مورد بررسی قرار داده است که در ذیل می خوانید.
در ابتدا کمی دربارۀ چگونگی و ماهیت حمله برایمان بگویید.
قبل از ورود به موضوع لازم می دانم به این مسئله اشاره کنم که چندی پیش(در حدود 2 ماه پیش) نیز چند سرباز مصری قبل از گشایش مرز رفح در این گذرگاه کشته شدند که اعتراضات زیادی از سوی مصرها به همراه داشت و آنها خواهان پاسخ مقامات رژیم صهیونیستی در این باره بودند. و اما درباره حادثۀ یکشنبه شب(15 مرداد) باید بگویم که ظاهراً یک گروه فلسطینی به جز حماس(که ممکن است از اعضای جهاد اسلامی و یا گروههای دیگری از چپی ها باشند)، عملیاتی را طراحی می کنند، به این ترتیب که به مرز رفح بیایند و از زرهپوشانی مصری و اسراییلی استفاده کنند و به سمت تل آویو حرکت و عملیات خود را در آنجا انجام دهند.
در مرحلۀ اجرایی این طرح، اسراییلی ها متوجه می شوند و با هواپیما وارد عمل می شوند و این منطقه از جمله پاسگاه مرزی رفح و پاسگاه کرم ابوسالم را مورد هدف قرار می دهند. در واقع این نقاط همان جایی است که فلسطینی ها می خواستند وارد خاک اسراییل شوند تا از طریق پاسگاه ابوسالم و بوسیلۀ خودروهای اسراییلی عملیات اصلی خود را در تل آویو انجام دهند. اما نیروهای رژیم صهیونیستی 15 سرباز مصری را می کشتند و عدۀ دیگری را نیز زخمی می کنند، در واقع این حمله کار نیروهای رژیم صهیونیستی بوده است. بخش قابل توجهی از بدنۀ ارتش مصر با فلسطینی ها هستند و نیروهای رژیم صهیونیستی آنها را نیز به گلوگه می بندند.
اما خبر به گونۀ دیگری در رسانه ها انعکاس یافت.
در ابتدا خبر به همین گونه بازتاب پیدا کرد و العربیه نیز آن را به همین شکل منعکس کرد. بعداً خبر تصحیح می شود و گفته شد که سربازان مصری توسط نیروهای فلسطینی کشته شده اند. در حالیکه اصلاً دلیلی وجود ندارد که فلسطینی ها، مصریها را بکشند.
اما نکتۀ جالب آخرین خبری است که می گویند اسراییل همۀ فلسطینیانی که دست به این عملیات زده اند را از بین برده است. در صورتی که اگر این مسئله واقعیت داشته باشد، باید اجساد آنها وجود داشته باشد و دربارۀ نحوه و چگونگی وقوع عملیات شفاف سازی شود.
فرضیۀ دیگری نیز مطرح می شود که آن نیز مهم است و آن اینکه اسراییل می خواسته از مدتها پیش بر صحرای سینا مسلط شود اما این واقعیت را نمی توان از نظر دور داشت که در فضای کنونی اگر اسراییل بخواهد در آنجا حضور پیدا کند، خطرناک است، چون این مسئله مساوی است با جنگ با مصر.
رییس جمهور مصر اعلام کرده است که با عاملین به شدت برخورد خواهد کرد.
مرسی در واکنش به این حمله به خوبی عمل کرد. در بیانیه ها و صحبت های مرسی به این مسئله اشاره نمی شوند که عامل این حمله کیست و تنها می گوید که دولت مسببین این حمله را دنبال می کند. مرسی نه فلسطینی ها را متهم می کند و نه رژیم صهیونیستی را.
شاید بتوان مهمترین تبعات این حادثه را بسته شدن مرز رفح دانست.
این حمله، حادثۀ بسیار مهمی است. به خاطر اینکه رفح در مقایسه با همۀ گذرگاه های جهان، شکننده ترین، حساس ترین و مهمترین است. چون در دو سوی دو کشور واقع شده و در بخشی که مربوط به اسراییل می شود(گذرگاه کرم ابوسالم)، وضعیت از حساسیت بالاتری برخوردار است. این منطقه در دو سویِ دو اختلاف زیاد فرهنگی، سیاسی و همچنین مطالبات، ترس و تهاجم واقع شده است. در یک طرف آتشفشانی به نام انقلاب مصر را داریم که مطالبۀ اصلی آنها حق خواهی از رژیم صهیونیستی است به دلیل ستم و ظلمی که به فلسطینیان روا داشته اند و در طرف دیگر نیز رژیم صهیونیستی از این مسئله بیمناک است و انبار سلاح های پیچیدۀ خود را آماده دارد و نگران آنست که مبادا به این رژیم حمله شود. تصمیم اسراییل به ایجاد سد بزرگی فراتر از دیوار و ایجاد منطقۀ حائل در این قسمت نشان دهندۀ نگرانی مضاعف آنهاست.
این حادثه می تواند تبعات منطقه ای داشته باشد؟
این حادثه، مرز حساس رفح را متحد می کند و جو قاهره و پایتخت های اسلامی بر اثر این حادثه ملتهب خواهد شد. فراموش نکنیم که این اولین بار نیست که مرز میان دو کشور شاهد بروز چنین حادثه ای است، این حادثه می تواند مطالبات زیاد مردم در مصر برای واداشتن ارتش به تحرک بیشتر را به همراه داشته باشد و جنگی بین مصر و اسراییل درگیرد. البته سران و فرماندهان ارتش مصر توانایی درگیری با اسراییل را ندارند. ولی مطالبات مردمی به اندازه ای هست که بتواند بر مصلحت جویی های مرسی و اخوان المسلمین فائق آید.
محمد مرسی و دولتش هم اکنون در حال حل مشکلات اقتصادی و امنیتی مردم هستند و فعلاً تمایلی ندارند که به این بخش از مطالبات مردم پاسخ دهند، ولیکن این اتفاق و کشته شدن سربازان مصری به اندازه ای قوی است که طبیعتاً با توجه به اینکه کشته شدگان مسلمان بوده اند و این اتفاق در ماه رمضان رخ داده است، می تواند در ریاض، جده، مکه، عمان و اردن فشارهای زیادی به حکومتها برای اعمال فشار به اسراییل به دنبال داشته باشد.
آینده مصر و رژیم صهیونیستی را با این اتفاق چگونه ارزیابی می کنید؟
این اتفاق در کوتاه مدت به جنگ جدی میان دو کشور تبدیل نخواهد شد؛ ولیکن این تکانها، نقطه های آغاز خصومتی جدی است. پیشتر این مسئله مطرح می شد که با انقلاب به وقوع پیوسته در مصر، وضعیت کمپ دیوید چه خواهد شد؟ جواب این پرسش را می توان با اتفاق رخ داده در مرز رفح بهتر جواب داد. اسراییل به دلیل اینکه خودش کمپ دیوید را رعایت نمی کند و از شدت نگرانی دست به تحرکات غیرعقلانی می زند، غالباً خودش ناقض آن معاهده است. طی یک سال گذشته شاید بیش از 60 فلسطینی در این گذرگاه به شهادت رسیده اند. همۀ اینها می تواند نقطه های آغازین درگیری باشد و خبرنگاران زمانی که خواستند سابقۀ خبر بدهند، به همین حادثه بر می گردند و همین اتفاق نقطه عطف می شود که در 15 مرداد 1391 به مرز رفح حمله شد و همین مسئله نقطۀ آغازین درگیری بود.
از این رو در میان مدت شاهد تشدید تنش ها میان مصر و رژیم صهیونیستی خواهیم بود که حتی می تواند به سطح جنگ نیز کشانده شود. خودِ اسراییلی ها نیز با دیواری که در حال ساخت آن هستند، این مسئله را پیش بینی کرده اند، همان کارشناسانی که مخارج ساختن یک سد امنیتی را تقبل کرده اند، خطر حمله را نیز پیش بینی کرده اند.

49263