سال گذشته تعدادی ازهیئت های مذهبی در تهران، برنامه ای را راه اندازی کردند که تاکنون در تقویم مناسبت های مذهبی بی سابقه بود. جریان های مدعی بامحاسبه تاریخ شمسی، عاشورای سال 61 هجری قمری را مقارن با 20 یا 21 مهر ماه سال 59 خورشیدی اعلام کردند و به عزاداری پرداختند. امسال در آستانه این مناسبت بر آن شدیم تا به آسیب شناسی این بدعت در جامعه اسلامی بپردازیم. اگرچه وقتی به سراغ واعظ مشهور، جناب مسعود تاج لنگرودی رفتیم، او در عین هشدار درباره آسیب ها تاکید داشت که عمل انجام شده این جریان ها را نباید در حد بدعت معرفی کرد.
حجت الاسلام والمسلمین شیخ مسعود تاج لنگرودی، ازجمله وعاظ شناخته شده هیات های مذهبی تهران است که به خوبی با جریان های مختلف در هیات های فعال آشناست. گفت وگوی خبرآنلاین را با این روحانی و کارشناس حوزه دین می خوانید.
******************
کشف موضوع عاشورای شمسی در تقویم مناسبت های شیعی از چه زمانی مطرح بوده است؟
اگرچه بعضی ها می گویند که 21 مهرماه که همان عاشورای شمسی باشد اخیرا با محاسبات کامپیوتری پیدا شده است ولی تا جایی که من اطلاع دارم مرحوم آیت الله مرعشی نجفی که حدود 23 سال است که از دنیا رحلت کرده اند، محاسبه ای کرده و 21 مهر ماه را مصادف با عاشورا اعلام کرده بودند. البته ایم موضوع صرفا یک کشف و تطبیق تقویمی بوده است و نه این دلیل که بخواهند اعلام کنند 21 مهرماه هم عاشوراست یا باید مراسمی برگزار شود.
شما طرح عزاداری در روز عاشورای شمسی توسط برخی مداحان را چگونه ارزیابی می کنید؟
البته در معارف شیعی به هر بهانه ای اگر انسان عرض ادب و ذکر مصیبتی برای حضرت سید الشهداء، داشته باشد مطلوب است و مطمئنا اجر و پاداش هم نزد خدا دارد. حالا این که بعضی ها معتقدند طرح عزاداری در این روز یعنی مناسبت 21 مهر ماه، به عنوان عاشورای شمسی، بدعت است، من موضوع را در آن حد نمی بینم. ما می دانیم افرادی که عاشورای شمسی را اقامه عزا کردند مسلما نظرشان عشق به امام حسین و عزاداری برای امام حسین بوده است، این گونه نبوده که قصدشان ایجاد بدعتی باشد. ولی در این نوع اقدام ها نکات و ملاحظاتی هست که باید متوجه باشند در معرض خطر قرار نگیرند. یکی از این نکات آن است که باید متوجه باشند ترویج گسترده این مساله از ابهت و شور عاشورای قمری می کاهد. نکته دیگر این است که وقتی عاشورای شمسی عنوان می شود به این معنا نباشد که همان اعمال عاشورایی که حضرات معصومین سفارش کرده اند و در متون مرجع و مستند دینی آمده است، آن اعمال هم در این روز بخواهد انجام شود. بنابراین برگزاری این مناسبت، خیلی مصلحت نیست.
می دانیم که مراجع هم در این رابطه نظر داده واز آن ها استفتا شده است. مراجع نظر دادند که مسلما هر روز و هر ساعتی انسان به هر بهانه ای یاد امام حسین را زنده کند، مطلوب است ولی عنوان عاشورا را روی یک تاریخ دیگری گذاشتن از شور و ابهت عاشورا قمری که سنت همه امامان معصوم بوده، کاسته می شود و این به صلاح نیست. بنابراین معتقدم اگر مجلسی هست در حد مجالس خانگی و فردی و خودمانی، بدون اعلام عمومی و تبلیغات عمومی، تا این حدش بدون اشکال است اما اگر هدف این جریان ها تبلیغ و ترویج باشد، خطاست و خطر دارد. یعنی اگر عنوان عاشورا بر روی آن بیاید، بهانه دست دشمنان و بدخواهان می دهد.
طبیعتا وقتی این مجلس توسط مداحان مشهور برگزار می شود، خودش تبلیغ است. به نظر شما این موضوع، چه آسیب هایی می تواند داشته باشد؟
نکته اول که عرض کردم تحت الشعاع قرار گرفتن عاشورایی است که حضرات معصومین مشخص کرده اند. مساله دیگر این است که همین بشود، ریشه ای که برای بعضی دیگر از مناسبت های قمری که عده دیگری به هر بهانه بخواهند آن را به مناسبت شمسی ببرند و مناسک آن را در مناسبت شمسی اقامه کنند. این مناسبت های مذهبی را لوث می کند و از حالت جدی و اصیل خود بیرون می آورد. براین اساس اگر صرف اقامه نام و یاد فردی حضرت سید الشهداء است، خیلی هم خوب و مطلوب است. هر روز هم که باشد ایرادی ندارد ولی اگر به عنوان مناسبت تقویمی و عمومی باشد، صحیح نیست. مثلا آمدیم فردا اگر جوانی در اثر اتفاقی بخواهد شوخی و شادی و خنده کند و این شادی اتفاقا روز 21 مهر باشد و بعد بخواهند بگویند امروز مناسبت عاشوراست و بعد نسبتی به او زده شود که تو مخالف امام حسین هستی و اگر بخواهد این گونه قضایا پیش بیاید، کار را خراب می کند و باعث زدگی در جامعه می شود. چون با این شیوه ، هر روز یک مناسبت عزایی هست، از ماه رجب امام حسین حرکت می کند تا برسد محرم می شود و عاشورا. سپس این قافله در راهند، از آن طرف تا به مدینه برسند مدت ها طول می کشد. یعنی باید نصفی از سال را مشکی بپوشید و عزاداری کنید و اجازه شادی ندارید! این درست است؟ لذا باعث دلزدگی مردم می شود. ولی اگر عده ای محدود علاقمندند صرفا مجلسی خصوصی داشته باشند و در این مجلس روضه خوانی کنند و عنوانی هم تحت عنوان عاشورا روی آن قرار نگیرد، این اشکالی هم ندارد و خوب هم هست. اما اگر می خواهند عاشورای شمسی درست کنند که مناسبتی در مقابل عاشورای قمری باشد، غلط است و خطر دارد و حتی از عظمت و ابهت سنت همه معصومین کاسته می شود. امیدوارم خود حضرت به همه ما هشیاری و دقت نظر بدهد تا اعمالمان را در جهت سنت و رویه حضرات معصومین به کار ببندیم.
/30362
نظر شما