شهرهایی که هوایی آلوده‌تر از تهران دارند

محمود حاج‌زمان: این روزها در همه خانه‌ها و رسانه‌ها صحبت از آلودگی هوای تهران است. اما بر خلاف چیزی که شاید خیلی‌ها گمان می‌کنند؛ مساله فراتر از این حرف‌هاست و آلودگی هوای کلان‌شهرها مشکلی جهانی است. همان‌طور که از دو عکس زیر به خوبی دیده می‌شود، اوضاع در پکن نیز چندان بهتر از تهران نیست و این شهر هم در حال خفه شدن است. عکس اول، چشم‌‌انداز افق شهر را در روز 25 دی‌ماه (دوشنبه هفته گذشته) نشان می‌دهد؛ و عکس دوم همان منظره را حدود یکسال قبل و در روز 4 فوریه 2012 / 16 بهمن 1390 به تصویر می‌کشد.

به گزارش نیوساینتیست، این دود خفه کننده نه تنها برای سلامتی مضر است، بلکه اثر آن بر روی تغییرات آب و هوایی از آنچه قبلا تصور می‌شد نیز بدتر است. مه غلیظی که بر روی پکن گسترده شده، سطح دوده (که با نام کربن سیاه نیز شناخته می‌شود) را به حدی رسانده که در جداول استاندارد آلودگی هوا قرار ندارد. بر اساس برخی از گزارش‌ها، میزان یکی از انواع ذرات ریز این آلاینده در بخش‌هایی از پکن به 30 برابر حد توصیه شده سازمان بهداشت جهانی رسیده است، و باعث شده تا بیمارستان‌های این شهر در حالت آماده‌باش قرار گیرند.

اما علاوه بر آسیب زدن به سلامتی، دوده بر روی تغییرات آب و هوایی نیز اثر می‌گذارد؛ اثری که بر اساس مطالعات جدید شدیدتر از چیزی است که دانشمندان پیش از این تصور می‌کردند. تامی باند از داشگاه ایلی‌نویز آمریکا و همکارانش گزارش کرده‌اند که اثر گرمایشی دوده تقریبا دو برابر تخمین‌های «پنل بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی» است؛ تخمینی که دوده را دومین عامل گرم‌کننده زمین پس از دی‌اکسید کربن معرفی می‌کند.
خبر خوب این است که بر خلاف دی‌اکسید کربن، دوده تنها برای چند روز در هوا باقی می‌ماند. در نتیجه به گفته باند، کنترل کردن دوده منتشر شده ناشی از سوزاندن زغال‌سنگ، اگزوز خودروهای دیزلی و اجاق‌های خوراک‌پزی می‌تواند به عنوان یک پادزهر سریع عمل کند. انجام چنین کاری همچنین می‌تواند باعث نجات جان انسان‌ها شود. بر اساس تخمین‌ها، دوده سالیانه باعث مرگ 2 میلیون نفر در جهان می‌شود که بخش اعظم آن ناشی از آلودگی‌های داخل منازل در اثر استفاده از اجاق‌های خوراک‌پزی است.
 53275