زهرا خدایی
روز سه شنبه رسانه‌ها از مانور نظامی در کره شمالی با حضور کیم جون اون، رهبر این کشور خبر دادند. گفته می‌شود هدف از مانور نظامی مذکور، بررسی و ارزیابی توان نظامی ارتش این کشور در مقابل حملات نظامی بوده است. هنوز اطلاعات روشن و دقیقی از مانور نظامی کره شمالی منتشر نشده، اما خانم پارک، اولین زن رئیس‌جمهور کره جنوبی در سخنرانی خود اعلام کرد که سئول در عین اولویت دادن به دیپلماسی، هیچگونه تحرک نظامی کره شمالی را برنمی‌تابد.
کره‌شمالی که پس از سومین آزمایش موشکی در نیمۀ فوریه سال جاری، به دغدغۀ مهم کشورهای منطقۀ آسیا تبدیل شده، تهدید کرده است که خود را برای چهارمین آزمایش هسته‌ای آماده می‌کند. اما سوال اصلی اینجاست که آیا کشوری با ظرفیت‌های ناشناخته می‌تواند تهدیدی برای قدرتهای منطقه باشد؟ خبرآنلاین در گفتگویی با محسن شریعتی‌نیا، کارشناس آسیا تهدیدات و تحرکات اخیر کره شمالی را مورد بررسی قرار داده است.
این همه چنگ و دندان نشان‌دادن‌های پیونگ یانگ و تهدیدات این کشور چه پیامی دارد؟
به نظر من چنگ و دندانی وجود ندارد، کره شمالی احساس ناامنی می‌کند و برای اینکه بر احساس ناامنی خود غلبه کند، یکسری سیاست‌های نظامی را در پیش گرفته است. این سیاست‌های نظامی را در واقع آمریکایی‌ها به چنگ و دندان تعبیر می‌کنند. اما به لحاظ علمی و واقع گرایانه این کشور دنبال آنست که احساس ناامنی خود را کاهش دهد. اما می‌توان در مورد صحت و کارامدی ابزارهایی که این کشور به کار می‌گیرد بحث کرد. باید توجه داشته باشید که کره شمالی این اقدامات را از سرِ قدرت‌نمایی انجام نمی‌دهد.
بنابراین تبلیغاتی که در مورد حجم و گستردگی آزمایش بمب اتمی منعکس شد، اغراق است؟
من اینگونه فکر نمی‌کنم. به این دلیل که در شمال شرق آسیا، اولاً چین و روسیه دارای سلاح هسته‌ای و زرادخانه‌های بزرگ تسلیحات هسته‌ای هستند.
دوم اینکه ژاپن و کره جنوبی چتر امنیتی و چتر اتمی آمریکا بر سرشان کشیده شده است. بنابراین هیچکدام از دولتهای همسایۀ کره شمالی احساس ناامنی نمی‌کنند به این دلیل که ابزارهایی برای دفاع از خود دارند. تنها کشوری که احساس ناامنی می‌کند و احساس می‌کند که نظام سیاسی آن در اثر ضربات و حملۀ کشورهای دیگر فرو می‌پاشد، کره شمالی است. در واقع این کره شمالی است که در موقعیت ضعف قرار دارد تا کشورهای مقابل. بنابراین نمی‌توان گفت که این تست هسته‌ای و انجام اقداماتی از این دست خیلی امنیت منطقه را دچار مخاطره می‌کند.
در واقع این مانورها احساس ناامنی را در کره شمالی کاهش می‌دهد و ممکن است که اتفاقاً به ثبات کمک کند. چون کره شمالی عملاً توانمندی اینکه به کشورهای همسایه حمله کند را ندارد. پاسخی که آنها به کره شمالی می‌توانند ارائه کنند، یک نوع بازدارندگی را منطقه شکل می‌دهد. بنابراین اینکه که کره شمالی به همسایه و یا به یک کشور دیگری حمله هسته‌ای صورت دهد، بعید است. از سویی خواست این کشور نیز به چالش کشیدن امنیت بین‌المللی نیست. بنابراین بیشتر این رفتارها برای جبران ضعف‌های امنیتی است تا برای مقاصد دیگری.
اما مقامات رسمی کره شمالی اعلام کرده بود که این کشور در حال ساخت موشک‌های دوربرد برای هدف قرار دادن آمریکاست.
تهدیدات کره شمالی را باید در قالب بازدارندگی مورد بررسی قرار داد که مفهوم بسیار پیچیده‌ای در علوم استراتژیک دارد. کره شمالی در جهت تولید نوعی بازدارندگی حرکت می‌کند تا در راستای حمله کردن به کشورهای اطراف و قدرتهای بزرگ. حتی اگر کره شمالی بخواهد به آمریکا ضربه‌ای بزند، ضربۀ چندین برابری را از سوی آمریکا دریافت خواهد کرد. بنابراین اینکه کره شمالی به یک فناوری هسته‌ای دست پیدا می‌کند، بیشتر برای اینست که احساس ناامنی خود را کاهش دهد تا اینکه دنیا را تغییر دهد و یا مناسبات امنیت بین‌المللی را دچار مخاطره کند.
برنامۀ قدرتهای واقع در این حوزه در مقابل تهدیدات کره شمالی چیست؟ با توجه به اینکه این کشور آزمایش دیگری پیش روی دارد.
هرکدام از کشورهای این حوزه اعم از روسیه، چین، ژاپن با توجه به منافع خود سیاست و برنامۀ خاص خود را دارند، نمی‌توان گفت که یک برنامه در برخورد با کره شمالی وجود دارد. هر یک از این کشورها احساس تهدید می‌کنند و هر یک اقدامی را در پیش گرفته‌اند، از جمله نزدیک شدن به آمریکا و تقویت توان نظامی و سپر موشکی دفاعی ژاپن از جمله آنهاست. کره جنوبی نیز به دنبال اینست که بیشتر با آمریکا نزدیک شود و بتواند از این طریق تهدید را مدیریت کند. از این رو نمی‌توان از یک برنامه سخن گفت.
چرخش به سمت آسیا به عنوان مهمترین محور استراتژی آمریکا از سال گذشته با استقرار نیروهای نظامی در این منطقه شکل جدی‌تری به خود گرفته است. مهار چین به عنوان قدرت و رقیب مهم آمریکا از جمله اهداف آمریکا در اجرای این سیاست است. با توجه به فضای حاکم بر منطقۀ آسیا، چشم‌اندازی که برای سیاست آمریکا در این منطقه متصور هستید، چیست؟
تمرکز بر آسیا از سوی آمریکا یک رویکرد استراتژیک است. به این معنا که با تغییر دولتها چندان تغییری نمی‌کند. چشم‌اندازی که می‌توان برای آمریکا در منطقۀ آسیا تصور کرد، تداوم حضور در آسیا و افزایش حضور در این منطقه است. من فکر می‌کنم سیاست آمریکا در تداوم استراتژی حضور است و در آینده نیز ادامه خواهد یافت.
4952
نظر شما