سه شنبه ها؛ زلزله / پرونده

امید کریمی: زلزله می آید؛ این وعده ای است که ما ایرانی ها آنرا جدی نمی گیریم. اما می آید. قبلا هر از چندگاهی می آمد، گویا اکنون برنامه ثابت هفتگی دارد؛ سه شنبه ها.

سه شنبه 20 فروردین 92، زلزله به قدرت 6.2 ریشتر در ساعت 16:22 به وقت محلی در کاکی، در 90 کیلومتری جنوب شرق بوشهر و 25 کیلومتری جنوب شرق خورموج در استان بوشهر رخ داد. کانون زلزله در نزدیکی کنبد نمکی جاشک و در نزدیکی روند گسل برازجان واقع است. ژرفای زمینلرزه کمتر از 10 کیلومتر برآورد می شود. پسلرزه ای با بزرگای 5.4 سیزده دقیقه پس از لرزه اصلی در پهنه کانونی زمینلرزه با ژرفای کم - حدود 10 کیلومتر- رخ داد. (اینجا و اینجا)

این زمین لرزه که 37 کشته و بیش از هزار مصدوم بر جا گذاشت (اینجا، اینجا، اینجا، اینجا، اینجا، اینجا و اینجا) موجب تخریب 3100 خانه هم شد. مردم بسیاری آواره شدند و اکنون در چادر زندگی می کنند. هرچند خوشبختانه تلفات زلزله مانند زلزله های پیشین نبود و تو جه مسوولان به این مناطق زلزله زده بیش از گذشته حس شد، امداد رسانی بهتر و دقیق تر بود و مسوولان ارشد کشور هم توجه ویژه ای کردند (اینجا، اینجا، اینجا، اینجا، اینجا و اینجا)، اما مصیبت بزرگ به جا مانده برای بازمانده هایی است که باید خانه هایشان را، زندگیشان را دوباره از نو بسازند. (اینجا، اینجا، اینجا و اینجا) آنها پس از خاکسپاری کشته شده های زلزله (اینجا و اینجا) باید زندگی را دوباره شروع کنند (اینجا، اینجا و اینجا).

زلزه 6.2 ریشتری کاکی بوشهر که بیشترین خسارت را در شهر شنبه داشت موجب ترس و نگرانی هم شد؛ علاوه بر نگرانی از خانه های خراب شده، یک نگرانی بزرگ هم داشت؛ نیروگاه اتمی بوشهر. شایعات از همان دقایق ابتدایی مشخص شد و البته پاسخ هم گرفت (اینجا، اینجا، اینجا و اینجا)

اما پس لرزه های زلزله بوشهر هنوز ادامه داشت (اینجا و اینجا) و تازه خسارت های زلزله برآورد شده بود (اینجا) و کارشناسان هنوز در حال تجزیه و تحلیل زلزله بودند (اینجا) که ناگهان زلزله ای شدیدی مرز ایران و پاکستان در استان سیستان و بلوچستان را لرزاند؛ 7.7 ریشتر (اینجا) ما ایرانی ها که در نیم قرن گذشته با زلزله های 6 ریشتری دنیا را تیره و تار می دیدیم، حالا باید مصیبت زلزله 7.7 ریشتری را هم تحمل کنیم. زلزله شدیدی که تاثیراتش را در فیلم ها و عکس ها دیده ایم.

این زلزله های شدید بالای 7 ریشتر تاکنون برای ما نبوده است؛ ژاپنی ها، فیلیپینی ها، پرویی ها، شیلیایی ها و اندونزیایی ها کمتر از 7 ریشتر را زلزله محسوب نمی کنند. حتی خبرگزاری های بزرگ دنیا هم زلزله کمتر از 7 ریشتر را به عنوان خبر فوری پوشش نمی دهند. اما تصاویر فاجعه بار زلزله های بزرگتر از 7 ریشتر از پرو و اندونزی انقدر هولناک است که وقتی خبر زلزله 7.7 ریشتری سراوان منتشر شد، تصور مصیبت بزرگی می رفت.

تا حدی که نماینده شهر سراوان از قول فرماندار و استاندار بگوید 40 کشته، نخستین آمار تلفات زلزله است (اینجا) حتی کسی توجه نکرد که زلزله در کدام منطقه جغرافیایی اتفاق افتاد است؛ مشخصات جغرافیایی کانون زلزله البته نشان داد که حادثه در منطقه خالی از سکنه اتفاق افتاده (اینجا) همچنین تقصیر مراکز اطلاع رسانی و تخصصی زلزله هم بود. چه مرکز لرزه نگاری ایران و چه مرکز زمین شناسی آمریکا عمق زلزله را 18 تا 25 کیلومتری سطح زمین برآورد کردند. همین عمق با شدت بالای زمین لرزه، حکایت از مصیبتی اشت که در ساعات اولیه پیش بینی می شد. اما بعد از آن عمق کانون زلزله اصلاح شد و به 95 کیلومتری سطح زمین رفت. (اینجا، اینجا، اینجا و اینجا)

عمق زیاد زلزله موجب شد تاثیرات آن در وسعت زیاد حس شود؛ از هند تا شیراز و بوشهر، از کرمان تا امارات و قطر. پس زلزله 7.7 ریشتری و به روایتی 7.8 ریشتری سراوان ایران، خبر فوری خبرگزاری های بین المللی شد، اهالی دوبی سراسیمه به خیابان ها ریختند و چند برج تخلیه شد. آنها که از زلزله 6.2 ریشتری کاکی هم لرزیده بودند (اینجا و اینجا) این بار آنقدر وحشت زده شدند که کار و زندگی را رها کردند (این فیلم را ببینید)

این بار اما خدا لطف بزرگی کرد که بزرگترین زلزله نیم قرن اخیر، برخلاف زلزله های کوچکتر از خودش (اینجا) فقط خسارت های مالی داشت و خوشبختانه تنها یک کشته بر جا گذاشت (اینجا، اینجا و اینجا) اما معلوم نیست دفعه دیگر زلزله ای بیاید و از زیر آوارها زنده بیرون بیاییم. (اینجا)

4747