بوش‌سازی از رئیس جمهور چهل‌وچهارم

در ایالات متحده، همه چیز همانگونه که پیش‌بینی می‌شد، پیش رفت. چهل و سومین رئیس‌جمهور رفت و چهل و چهارمی جایش را گرفت. بوش رفت، اوباما آمد. معادله به همین آسانی است. اما آنچه که سخت است فهماندن این حقیقت دست و پا شکسته است که باراک اوباما هم چیزی بیش از یک جانشین همانند‌سازی شده بوش نیست. حضور مردی تا این اندازه محبوب در کاخ سفید اصلا آسان نیست. برای دولتمردانی نظیر رهبران کوبا، حضور رهبری ساده و قابل مذاکره در کاخ سفید ضروری‌ست. بسیاری را هم می‌شناسیم که به افکار ضدآمریکایی‌شان افتخار می‌کنند و البته همین عقاید بخشی از دیدگاه‌های سیاسی آنها را هم تشکیل می‌دهد. اما محبوبیت باراک اوباما برای دولت‌هایی که دوست دارند رئیس‌جمهوری این کشور منفور باشد و نماد ظلم امریکایی چندان مطلوب نیست. بدین ترتیب اندک اندک مخالفان ایالات متحده روند تبدیل کردن باراک به بوش را آغاز می‌کنند. این روند هم پس از اندک مدتی تبدیل به ژستی در میان مخالفان امریکا می‌شود.

 در این مرحله از کار که باراک به کاخ سفید راه یافته‌است، حداقل کاری که از دست مخالفان امریکا بر می‌آید تبلیغ یک جمله است: "باراک با بوش تفاوتی ندارد."

رقابتهای انتخاباتی در آمریکا که آغاز شد، مفسران بسیاری حتی از داخل مرزهای این کشور و از هموطنان باراک ادعا کردند که سیستم سیاسی در امریکا اجازه راه‌یابی یک سیاه‌پوست به کاخ سفید را نمی‌دهد. اما اوباما با پیروزی خود  در چهارم نوامبر این فرضیه را هم بر باد داد. پس از این مرحله نوبت به تخریب چهره باراک از حد فاصل چهارم نوامبر تا بیست و یکم ژانویه رسید. البته در این مدت باراک هم با سکوت در برابر برخی حوادث بین‌المللی نظیر غزه، بهانه کافی را به دست مخالفان داد. هیجان امریکایی‌ها در روز برگزاری مراسم تحلیف اما، باز باراک را تبدیل به همان چهره محبوب امریکا کرد. پس از نطق به نسبت جذاب باراک در روز تحلیف، مخالفان امریکا دعوت امریکایی‌ها به استقامت از سوی باراک را به چالش‌های پیش‌روی دولت او تعبیر کردند. در این مرحله همه برای باراک مرثیه خواندند و ادعا کردند که او نمی‌تواند به تنهایی از پس این‌همه میراث ناخوشایند برآید. باراک در میان مسلمانان اما چندان محبوب نیست. بسیاری بر این باورند که مسلمان بودن باراک و وجود نام حسین پیش از نام خانواده‌گی‌اش نمی‌تواند دلیل محکمه پسندی برای نزدیکی او به مسلمانان باشد.

هوگو چاوز رئیس‌جمهوری ونزوئلا که به مخالفت با استراتژی‌های ایالات متحده شهرت دارد،شاید از نخستین دشمنان باراک بود که به صراحت اعلام کرد "باراک هم مانند بوش بخاری بدبو بیشتر نیست."

البته پافشاری جامعه جهانی بر پوشاندن لباس بوش بر تن اوباما تنها به هوگو چاوز ختم نشد. درست دو روز پس از ورود اوباما به کاخ سفید بود که جنگنده‌های امریکایی با حمله به مناطق قبیله‌نشین پاکستان،14 شهروند غیرنظامی را کشتند. دولت پاکستان در چشم بر هم زدنی زبان به انتقاد از ایالات متحده گشود و به صراحت این کشور را به نقض حریم هوایی خود و زیر سوال بردن استقلال پاکستلان متهم کرد. پاکستانی‌ها به خیابان ریختند و پلاکاردهایی را در دست داشتند که بر روی آن نوشته شده‌بود: باراک = بوش. دولت پاکستان نیز تلویحا اعلام کرد که امیدهای این کشور به بهبود اوضاع پس از روی کارآمدن باراک اوباما تحلیل رفته‌است. به دنبال این حادثه وزیر خزانه‌داری ایالات متحده چین را به برافروخته کردن آتش بحران اقتصادی در سطح بین‌المللی متهم کرد و دولت چین نیز با زیرکی تمام ادعا کرد که دولت جدید باراک به جای حل مشکل اقتصادی خود به متهم کردن دیگران می‌پردازد.

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که دولت اوباما در تعدادی از حوزه‌ها نظیر معامله با ایران، مذاکره با کره‌شمالی و حمایت از اسرائیل موضعی یکسان با جورج بوش اتخاذ خواهد کرد. به همین دلیل است که در جهان عرب بسیاری، دولت باراک را دنباله دولت بوش می‌دانند. با این تفاوت که باراک یهودیان بیشتری را به کابینه آورد و البته پست‌های کلیدی را هم به آنها سپرد.

طرفداران اوباما اما، بر این باورند که خلق شباهت‌های اساسی میان اوباما و بوش چندان هم منصفانه نیست. به باور این طیف؛ اوباما شاید اندکی به بوش در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش شبیه باشد اما به بوش در دوره دوم  اندک شباهتی ندارد . تعدادی هم اوباما را بوش سوم می خوانند. پس از بوش پدر و جورج بوش، حالا او  لقب بوش سوم را به خود اختصاص داده‌است.
فارین پالیسی/ترجمه:سارا معصومی