در جهان کنونی و در قرن بیست و یکم اقتصاد اهمیت بیشتری نسبت به گذشته یافته و در عین حال این حوزه دیگر منحصر به سطح ملی نبوده و جهانی شده است .
بازیگران دولتی و غیر دولتی برای افزایش بهرمندی تجاری و اقتصادی به عرصه دیپلماسی اقتصادی وارد شده اند و بازیگران بین المللی به دنبال دستیابی به موقعیت بهتر در اقتصاد جهانی هستند. دراین راستا ظرفیت کشورهای گوناگون جهت کنترل و تاثیر گذاری وبهره برداری از فرایند جهانی شدن اقتصاد به اندازه منابع ،مزیت های ژئواستراتژیک ودیپلماسی اقتصادی آنها وابسته است .دولتهای ضعیف با کاهش حق انتخاب درروابط بین المللی در ایجاد قوانین ،هنجارها و تاثیرگذاری برفرایند اقتصادبین المللی نقش ضعیفی را ایفا می نمایند.
ولی کشورهای پیشرفته با دراختیار داشتن ظرفیت بیشتر به ایجاد هنجارها ،قوانین،و تاثیرگذاری برفرآیند های اقتصاد جهانی در جهت منافع خویش می پرداززند.تحولات پرشتاب کنونی باعث گردیده جداسازی سطوح ملی وبین المللی غیرممکن شود و کشورها وارد تعاملات چند جانبه فروملی،ملی و فراملی اقتصادی برای تامین منافع ملی شان شوند. دراین فرایند دیپلماسی اقتصادی نیز به حوزه های تخصصی گوناگون مانند دیپلماسی انرژی ،دیپلماسی تجاری و..تقسیم گردیده است. یکی از حوزه های جدید دیپلماسی ،دیپلماسی شهری و کلانشهری می باشد که به تازگی به ادبیات روابط بین الملل وارد شده و کشورهای پیشرفته برای استفاده از ظرفیت این حوزه در حال برنامه ریزی و اقدام می باشند. شهرها به مدت طولانی محرک اقتصادی در جهان بوده اند و ظرفیت بالایی برای سرمایه گذاری داشته اند .طبق گزارش موسسه مک کینزی ششصد شهر جهان 65٪رشد اقتصادی را درسطح جهان دارند ویک میلیارد نفر به طبقه شهری تا سال 2025 اضافه خواهد شد . پیش بینی ها حاکی از آن است که طی چهل سال آینده جمعیت شهری به 5/2 میلیارد نفر خواهد رسید واکثریت آنها درکشورهای نوظهوری مانند چین ،هند ،برزیل ،اندونزی ،نیجریه و مکزیک خواهند بود. این تغییر محیط زندگی وشهرنشیبنی وافزایش قدرت اقتصادی شهرها باعث افزایش قدرت سیاسی آنها خواهد شد به طوری که بسیاری از رهبران محلی امروزی رهبران ملی فردا خواهندبود .برای مثال بخش بزرگی از کادر رهبران چین قبلا در مشاغل سطح بالای استانی خدمت می کردند ویا انریکه پنا نیتو رئیس جمهور مکزیک پیش از نائل شدن به این مقام به عنوان استاندار مکزیکوسیتی خدمت کرده است .در جهان امروزی واحد های محلی یا منطقه ای وارد حوزه هایی شده اند که پیش از این به صورت انحصاری در اختیار حکومت های مرکزی بوده است به عنوان مثال حکومت های ایالتی مانند ((لندرآلمان)) به منظور اعمال نفوذ در تصمیم سازی های کمیسیون اروپا و نهادهای مرتبط با اتحادیه اروپا در بروکسل نمایندگی مستقل دارد.بنابر این برقراری ارتباط نزدیک با مقامات محلی در کشورپذیرنده ضمن افزایش فرصت های اقتصادی باعث افزایش نفوذ سیاسی درآن کشورخواهد شد . رابرت هورمتس معاون اقتصادی ومحیط زیست وزارت امور خارجه آمریکا در مقاله ای در مجله فارن پالیسی در اواخر ماه گذشته به برنامه های این کشور برای استفاده از ظرفیت شهرهای بزرگ ودیپلماسی شهری اشاره داشت که این برنامه ها به طور خلاصه به شرح ذیل می باشد.
1.ایالات متحده آمریکا باید مقامات شهرهای و استان های کشورهای در حال رشد را به رعایت حقوق مالکیت فکری و شفاف سازی قوانین سرمایه گذاری تشویق کند زیرا بهبود محیط کسب وکار باعث تقویت فرصت برای شرکت های آمریکایی خواهد شد.
2.ایالات متحده درحال برقراری پیوند مستقیم بین تجار آمریکایی وسفرا این کشور وبخش های اقتصادی کشورهای در حال ظهورمی باشد. تسهیلات کنفرانس های تلفنی بین سفارتخانه های آمریکا و نخبگان تجاری برای تبادل نظر در خصوص فرصت های تجاری در کشورهای هدف از آن جمله اند.
3. از دیگر اقدامات ایالات متحده ،به اشتراک گذاری تجربیات در زمینه های طراحی شهری ،بهره برداری و حمل و نقل و آلودگی زیست محیطی با شهرهای در حال رشد درکشورهای دیگر است. در مجموع استانداران،شهرداران ،وزارت بازرگانی و وزارت امورخارجه آمریکا به دنبال ایجاد روابط اقتصادی جدیدی با شهرها ،استان ها و قدرت های در حال ظهوربه منظور تقویت اقتصاد آمریکا و گسترش و تعمیق روابط این کشورو سایر کشورهای جهان می باشند .
مهدی پورحسنی
کد خبر 297372
نظر شما