باج‌گیری برای عدم افشای تقلب علمی

مجید جویا: دو مقاله مرتبط با شیمی که در ماه‌‌های گذشته از مجلات علمی حذف شده بودند، به یک اقدام اخاذی ارتباط داده شده‌اند. این مقاله‌ها از آزمایشگاه پیتر شولتز، یک شیمی‌دان پیش‌رو در موسسه پژوهشی اسکریپس در لاجولای کالیفرنیا منتشر شده بود،.

در مقاله هفته‌نامه نیچر در این زمینه منتشر کرده، اسنادی ارایه شده که نشان می‌دهد در سال 2007 / 1386، ماموران پلیس در سن‌دیگو، یک همکار فوق‌دکترای پیشین آزمایشگاه شولتز را به عنوان مظنون احتمالی یک ای‌میل تهدیدآمیز ناشناس تشخیص و بازداشت کرده بودند. در آن ای‌میل، از ژیون ژانگ نویسنده یک مقاله نیچر و نویسنده سوم مقاله JACS تقاضا شده بود برای برملا نشدن یک تقلب علمی، چهار هزار دلار حق‌السکوت پرداخت کند. او در این ای‌میل به سرقت مواد آزمایشگاهی و تقلب علمی در دست کم سه مقاله، متهم شده بود. وی تهدید شده بود که در صورت عدم پرداخت پول، اسناد آن به شولتز، رئیس اسکریپز و دیگر دانشمندان ارائه شود. ولی با توجه به تصمیم دریافت‌کننده ای‌میل به عدم پیگیری حقوقی آن، پیگیری قضایی پرونده متوقف شد.

این دو مقاله در مجله Science و Journal of the American Chemical Society یا (JACS) منتشر شده بود و در آن، اتصال موفقیت‌آمیز آمینواسیدهای متصل به شکر در موقعیت‌های خاص در پروتئین‌های ایجاد شده توسط باکتری Escherichia Coli توضیح داده شده بود. این درحالی است که ژانگ می‌گوید مرتکب هیچ جرمی، نه سرقت علمی و نه کلاه‌برداری نشده و خود را قربانی اخاذی می‌داند.

آغاز پیگیری
در مارس 2007 / بهار 1386، او ای‌میل را برای ماموران قانونی در سن‌دیگو ارسال کرد. در روز 6 آوریل / 19 فروردین همان سال، یکی از مامورین به ژانگ گفت که اریک تیپمن، همکار سابق وی که در سال 2004 / 1383با هم دچار مشکل شده بودند، متهم احتمالی است. ژانگ نیز بعد از مشاوره با شولتز تصمیم به عدم پیگیری پرونده گرفت. البته تیپمن ارسال چنین ای‌میلی را انکار می‌کند.

در آگوست / مرداد سال جاری، تیپمن و همکارانش مقاله‌ای را منتشر کردند که ادعا می‌کند آزمایش‌هایی که ادعای انجام آنها در مقاله‌های فوق‌الذکر مطرح شده بود، آن‌طور که گفته شده بود نیست. با این حال، تیپمن می‌گوید که او اولین بار در سال 2006 / 1385 و بعد از این‌که به ادعای خودش به تفاوت‌هایی بین این مقاله و مقاله دیگری که پیش از آن از آزمایشگاه شولتز منتشر شده بود، پی برد؛ نگران این موضوع شد.

برای مثال، جرم پروتئین میوگلوبین حاوی یک مولکول شکر که در مقاله سال 2004 / 1383 تشریح شده بود، تقریبا مشابه جرمی است که در مقاله‌ای دیگر در مورد میوگلوبین بدون شکر و حاوی یک آمینو اسید طبیعی ذکر شده بود. تیپمن می‌گوید که او به شولتز و دیگر اعضای آزمایشگاه در مورد این مسائل گفته بود، و نگرانی‌هایی در مورد دیگر مقالات منتشر شده در آزمایشگاه را پدید آورد. تیپمن می‌گوید که وی هنگامی انگیزه کافی برای اعلام عمومی نگرانی‌های خود را یافت که مشاهده کرد که هیچ یک از اعضای آزمایشگاه، وقعی به این موضوع ننهاده‌اند.

البته ژانگ ادعاهای تیپمن را «نامربوط» می‌داند. به گفته وی، اسکریپز، مسئله را بررسی کرده و او را از اتهام کلاه‌برداری و بدرفتاری تبرئه کرده است.

تکرارپذیری
شولتز می‌گوید که تمام نتایج زیر سوال رفته توسط تیپمن را تکرار کرده است که این، شامل دیگر کارهای انجام شده توسط ژانگ نیز می‌شود؛ البته غیر از آزمایش‌هایی که اکنون رد شده‌اند. او می‌گوید که در مورد علت شباهت طیف جرم در مقالات سال 2003 و 2004 مطمئن نیست. او حدس می‌زند که «تنها یک اشتباه رخ داده باشد. این قطعا نشان از بی‌دقتی در انجام این آزمایشات دارد, که قطعا در دیگر مقالات من چنین چیزی صادق نیست».

وی در مورد مقاله اکنون مردود شده ساینس نیز به احتمال خطای مشابهی اشاره می‌کند.