چرا در جزیره کیش و در نزدیکی آن زلزله رخ داده است؟
جزیره کیش در جنوب ناحیه چین خورده زاگرس که ناحیه ای بسیار فعال از نظر لرزه خیزی، واقع است. این جزیره در مجاورت گسله خمیدگی جبهه کوستان زاگرس، که گسله ای فشاری با شیبی به سوی شمال و در این ناحیه با روندی شرقی-غربی است، قرار گرفته است. به لحاط تاریخی نیز زمینلرزه 1703 م ، قیس (کیش) در اواخر دوره صفویه با بزرگای برآورد شده 6.8 موجب ویرانی جزیره های کیش و هنگام شده است. همچنین در بیش از 1000 سال قبل زلزله های 978م و 1008 م سیراف (بندر طاهری- عسلویه) که برآورد می شود که بزرگایی بین 6 تا 7 داشته اند، موجب ویرانی سیراف و از رونق افتادن آن شده و بسیاری از تجار به کیش مهاجرت کرده اند و به این ترتیب کیش رونق یافته است. ضمنا در مورد خرابی در بندر تاریخی حریره در زمینلرزه های تاریخی کیش (به ویژه زمینلرزه 1703م) گمانه هایی وجود دارد.
آیا زلزله ای اخیر نشان از رخداد سونامی دارد؟
این زلزله های 19 و 20 دیماه 92 که با بزرگای 4.5 تا 5.1 رخ داده، از آنجا که نمی توانند موجب گسیختگی مربوط به گسل زمینلرزه ای در کف دریا - خلیج فارس- بشوند، بنابراین وقوع سونامی هم با چنین زمینلرزه هایی منتفی است. از سوی دیگر وقوع زلزله های با بزرگای 6 به بالا که می توانند با ایجاد گسیختگی در کف دریا همراه شوند، در صورتی می توانند به وقوع سونامی بیانجامند که با جا به جایی قائم در کف دریا و در راستای صفحه گسل همراه شوند (بدان معنی که اگر زمینلرزه ای با بزرگای بیش از 6 رخ دهد و گسیختگی به صورت راستالغر و به صورت حرکتی افقی- بدون جا به جایی قائم- در راستای صفحه گسل زمینلرزه ای که به کف دریا برسد نیز وقوع سونامی منتفی است).
چرا زمینلرزه های 19 و 20 دیماه جزیره کیش به صورت گروهی و فوج گونه رخ داده اند؟
دلیل آن در پهنه زاگرس جنوبی وجود لایه های نامقاوم سری نمک هرمز در پوسته است که در سطح زمین به صورت گنبد های نمکی - دیاپیرها- خودنمایی می کنند. در چنین نواحی و به دلیل وجود ویژگی پلاستیکی سری های نمکی، عملا وقوع زمینلرزه های شدید - به دلیل تجمع انرژی و تمرکز استرس، و آزاد شدن انرژی در یک رخداد زمینلرزه منفرد- را نادر و دیر به دیر می کند، و در عوض زمینلرزه ها به صورت فوج گونه و گروهی از رخداد هایی با بزرگای کم تا متوسط در بیشتر مواقع در زاگرس معمول است (البته وقوع زمینلرزه های شدید و مخرب، در بازه های زمانی طولانی قابل انتظار است).
آیا زمین لرزه ای بزرگتری در کیش قابل انتظار است؟
رخداد های 19 تا 20 دیماه 92 با یک پیشلرزه ٤.٣ آغاز شده و سپس یک لرزه مهم ( احتمالا اصلی) با بزرگای ٥.١ آمده و پسلرزه های کوچکتر (از ٣.٥ تا پسلرزه با بزرگای 4.5 در ساعت 11:42 ظهر جمعه 20-10-92) رخ داده اند. بنابراین اگر مدل رخداد بر پایه پیشلرزه /لرزه اصلی / سپس پسلرزه های رخ داده از 19 تا 20 دیماه باشد، امید است که بزرگترین رخداد در این سری همان زلزله ٥.١ در ساعت 12:01 ظهر 19-10-92 باشد . البته برپایه زمینلرزه های رخداده اخیر در این منطقه بزرگترین زلزله در حد زمینلرزه ای با بزرگای ٦ قابل تصور است، ضمنا تاکید می شود که حداکثر می توان انتظار رخدادی مانند زمینلرزه ای با بزرگای 6.8 مانند زمینلرزه 1703م در جزیره کیش داشت.
نظر شما