به گزارش خبرآنلاین، این کتاب 14 جلدی شامل مکاتبات میان سفارت انگلیس در تهران با وزارت امور خارجه این کشور در سال های 1881 تا 1965است که تاکنون 12 جلد آن منتشر شده است.
جلد دوازدهم کتاب «یادداشت های سیاسی ایران» به موضوع خروج رضاخان از ایران و روی کار آمدن محمدرضا پهلوی و حضور متفقین در ایران می پردازد. مرکز اسناد انگلستان این مجموعه 14 جلدی را که در آن مکاتبات سفارت انگلستان با وزارت امور خارجه از 1881 تا 1965 میلادی گنجانده شده است، سال 1997 منتشر کرد.
کتاب «یادداشت‌های سیاسی ایران» رویداد‌های سال‌های 1943 تا 1945 میلادی (1321-1324 هجری شمسی) کشورمان را در بر می‌گیرد. این سال‌ها مصادف با خروج رضا خان از ایران و پایان جنگ جهانی دوم است. نکته مهمی که در گزارش‌های این کتاب به آن پرداخته شده، ایجاد فضای باز سیاسی برای احزاب در آن سال‌هاست که فعالیت خود را گسترش دادند. مهم‌ترین حزب آن روزها، توده بود که از حمایت اتحاد جماهیر شوروی سابق بهره‌مند می‌شد.
در پایان کتاب‌های این مجموعه، شخصیت‌های مهم هر مجلد معرفی شده‌اند و این موضوع نشان می‌دهد سفارت انگلستان تا چه اندازه به جزییات توجه داشته و حتی ویژگی رفتاری شخصیت‌ها و چگونگی رسیدن آن‌ها به قدرت را شرح می‌دهد. پس از اشغال ایران توسط متفقین و پایان جنگ جهانی دوم، انگلستان و ایالات متحده آمریکا نیرو‌های خود را از ایران خارج کردند اما روسیه 60 هزار نیروی مستقر در بخش شمالی را از کشور خارج نکرد و باعث به وجود آمدن موضوع خودمختاری کردستان و آذربایجان شد، که این مباحث در «یادداشت‌های سیاسی ایران» مطرح شده است.
نکته مهم دیگر به اعزام دکتر میل اسکو، مستشار اقتصادی انگلیسی اشاره دارد که در سال 1943 برای مشاوره و حل مشکلات اقتصادی به ایران می‌آید. در این مکاتبات آمده است که مساله افزایش مالیات براساس درآمد را مطرح می‌کند اما با استقبال روبه‌رو نمی‌شود. کنفرانس مشهور تهران در نوامبر سال 1943 و ورود چرچیل و استالین به تهران برای تصمیم‌گیری درباره جنگ جهانی دوم را نکته برجسته دیگری در این یادداشت‌ها است؛ در آن زمان با وجود این‌که کشور ایران اعلام بی‌طرفی کرده بود متفقین ایران را مجبور به اعلام جنگ با آلمان می‌کنند و این اتفاق دست‌آویزی برای اشغال ایران توسط روس‌ها و انگلیس‌ها و دستگیری ایرانی‌های طرفدار آلمان و جاسوسان آلمانی در ایران می‌شود.
زمان ارسال گزارش‌های سفارت انگلیس در تهران به وزارت امور خارجه انگلیس در لندن متفاوت از یکدیگر است به نوعی که برخی گزارش‌ها هر دو هفته یکبار، برخی گزارش‌ها سه‌ماهه و دیگری سالیانه است. این کتاب مرجع خوبی برای محققان حوزه تاریخ و بررسی روابط ایران و انگلیس است. نکته مهمی که در این یادداشت‌ها قال توجه است آشنایی با دیدگاه کشور انگلستان نسبت به مسایل مهم ایران است و محققان از لابه‌لای این یادداشت‌ها می‌توانند به نکات جدیدی درباره تاریخ معاصر ایران دست پیدا کنند.
این اثر به علت حجیم بودن مطالب در دو بخش منتشر شده که هم اکنون بخش دوم آن با شمارگان یکهزار نسخه و 1652 صفحه با قیمت 28 هزار و 500 تومان توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی وارد بازار کتاب شده است.
6060
نظر شما