احمد نعمت‌بخش*:
خودروسازان در سال 1393 سیاست وزارت صنعت و معدن در خصوص افزایش تولید را دنبال خواهند کرد. ما سالی که گذشت مشکلات متعددی داشتیم که از جمله آن می‌توان به تحریمهای داخلی و خارجی اشاره داشت. بر این باوریم که تحریمهای داخلی 70 درصد و تحریمهای خارجی 30 درصد مشکلات خودروسازی را تشکیل می‌دهند. از جمله مشکلات داخلی صنعت خودرو سیستم قیمت‌گذاری زیر ارزش ذاتی، بوروکراسی قیمت‌گذاری، عدم تسهیلات‌دهی بانک‌ها به خودروسازان و تحریمهای خارجی است که مجموعاً باعث شد تا امسال خودروسازان حداکثر 750 تا 800 هزار دستگاه تولید کنند. این سطح تولید نسبت به سال قبل بیش از 100 هزار دستگاه کاهش را نشان می‌دهد و نسبت به سال 1390 که یک میلیون و 600 هزار دستگاه بود چیزی حدود نصف است. به هر ترتیب ما برنامه داریم که در سال 1393 افزایش تولید تا سطح یک میلیون و 100 تا 200 هزار دستگاه را داشته باشیم. امیدواریم که وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با ما همکاری کند تا قیمتها در صنعت خودرو آزاد اعلام شود. چرا که ما متاسفانه در سال 1391، چهار هزار میلیارد تومان ضرر کردیم. در سال 1392 هم حدود هزار میلیارد تومان زیان دیده‌ایم. با وجود اینکه در تبصره2 ماده 101 برنامه پنجم توسعه قانونگذار به دولت‌ها تکلیف کرده است که اگر قیمت کالایی کمتر از واقعیت تعیین شد، دولت کمک زیان بپردازد، متاسفانه نه در دولت آقای احمدی‌نژاد و نه در دولت آقای روحانی این کمک زیان به ما نرسید تا در مجموع دو سال اخیر، پنج هزار میلیارد از توان خودروسازان کاسته شود و خسارت ببینیم.
تمامی سهامداران ایران‌خودرو و سایپا و بخش خصوصی خودروسازان متضرر شده‌اند. اگر دولت این پنج هزار میلیارد خسارت را به ما بدهد ما می‌توانیم به صورت یکجا تمامی بدهی قطعه‌سازان را بدهیم. این درخواست در قانون آمده است و خواسته ما فراقانونی نیست. همان‌طور که به استناد تبصره2 ماده 101، در سال 1392 دولت اعلام کرد می‌خواهد به شیر 300 میلیارد تومان بدهد تا گران نشود، پس برای صنعت خودروسازی هم بایستی این یارانه داده شود. امیدواریم در سال آینده دولت این اجازه را بدهد که یک اقتصاد آزاد داشته باشیم و بتوانیم خودمان قیمت‌گذاری کنیم. البته پیش‌بینی میکنیم اگر هدفمندی یارانه‌ها در مرحله دوم روی خودرو تاثیر نگذارد، بین 5 تا 15 درصد افزایش قیمت در خودرو خواهیم داشت. اما در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها که انرژی گران خواهد شد، برای خودرو توقع کمک از دولت را نداریم چرا که قانونگذار پیش‌بینی کرده 30 درصد درآمد حاصل از افزایش قیمت حامل‌های انرژی به صنعت اختصاص یابد. ما انتظار داریم دولت به صنایعی مانند ریخته‌گری، فولاد‌سازان، آلومینیوم‌سازان و شیشه‌سازی که انرژی‌بری زیادی دارند، از محل افزایش قیمت حامل‌های انرژی کمک کند. چرا که گران شدن محصولات این صنایع روی قیمت خودرو تاثیرگذار خواهد بود.
برای مثال خودرو بین 500 تا 600 کیلو ورق مصرف میکند. ورقه‌ای را که قبلاً 570 تومان خریداری میشد اکنون دو هزار تومان می‌خریم. یا مثلاً 100 کیلوگرم آلومینیوم در خودرو مصرف می‌شود. آلومینیومی که قبلاً 2500 تومان می‌خریدیم اکنون هشت هزار تومان است. مواد پلیمری حدود 70 کیلوگرم استفاده می‌شود که نرخ آن در گذشته 1570 تومان بود و اکنون 5700 تومان است؛ لذا نهاده‌های تولید به هر نسبت افزایش قیمت داشته باشند، به همان نسبت در افزایش قیمت خودرو تاثیرگذار است. پس علاوه بر 5 تا 15 درصد افزایش قیمت، امکان افزایش بیشتر قیمت خودرو به دلیل گران شدن نهاده‌ها نیز وجود دارد. در خصوص فرمول قیمت‌گذاری، ریاست شورای رقابت قصد اصلاح فرمول را دارد. چون فرمول فعلی شورای رقابت چند ایراد دارد. اول اینکه قیمت مبنای آن قیمت فروردین 1391 است که این قیمت 14 درصد زیر قیمت واقعی است. همین قیمت فروردین سال 1391 باعث شد تا ما در این سال، چهار هزار میلیارد تومان ضرر کنیم. بارها هم اعلام کرده‌ایم که در این فرمول بایستی قیمت پایه اصلاح شود. دوم اینکه ارز محاسبه‌شده در این فرمول ارز 2500 تومان است. در صورتی که ما از ارز آزاد استفاده میکنیم. البته خوشبختانه در چند وقت اخیر قیمت ارز آزاد کم شده و زیان خودروسازان کمتر شده است. به عنوان مثال ایران‌خودرو در شش‌ماهه اول سال 450 میلیارد تومان زیان کرد و یا شرکت سایپا در همین مدت، 273 میلیارد تومان ضرر کرد. در ادامه و طی 9ماهه سال 1392 زیان شرکت ایران‌خودرو 475 میلیارد تومان شد.
دلیل آن هم کاهش قیمت ارز و رفع اندکی از تحریم‌ها بود. نیاز نبود اقلامی که از خارج وارد میشد چند کشور را دور بزند؛ لذا بخشی از هزینه‌های خودروسازان کاسته و زیان کم شد. البته ما همچنان در زیان هستیم. آقای نعمت‌زاده وزیر صنعت نیز دستور دادند قیمتها تا پایان سال افزایش پیدا نکند. ولی به هر ترتیب ما مجبوریم در سال آتی افزایش قیمت داشته باشیم. ضمن اینکه خودروسازان برای کسب رضایت مردم در تلاشند تا توسعه محصولات را در برنامه خود داشته باشند. چرا که در استراتژی صنعت خودرو پیش‌بینی شده که در افق 1404، پنج پلت‌فورم داشته باشیم و از هر پلت‌فورم هم پنج خودرو بگیریم. پس در افق 1404 باید 25 خودرو روز داشته باشیم و بر اساس پیش‌بینی از سه میلیون خودرو تولیدی، یک میلیون را صادر کنیم. تحریمهای سال‌های اخیر باعث شد تا توسعه محصول خودروسازان به موقع انجام نشود و امیدواریم با رفع تحریم‌ها از جمله حمل و نقل پول این امر به موقع صورت گیرد و هرچه سریع‌تر خودروهای قدیمی 20 تا 30 سال گذشته را از گردونه تولید خارج کنیم تا رضایت مردم حاصل شود. ایران‌خودرو نیز از تیر سال 1393 خودرو دنا را تولید خواهد کرد و سایپا هم مدل‌های متنوعی را تولید میکند.
برای خودروهای قدیمی مانند پژو 405 و پراید در حال ارتقای کیفی هستیم، منتها خودروهای قدیمی تا حدی قابل اصلاح است. البته در سال 1394 تولید این دو خودرو متوقف خواهد شد. چرا که با افزایش تیراژ خودروهای جدید از تیراژ قدیمی‌ها کاسته می‌شود و به صفر می‌رسد. شرکتهای خودروسازی بین‌المللی اظهار تمایل کردهاند که همکاری‌شان را با ما ادامه دهند، منتها ما قطعاً برای محصول جدید خود مناقصه بین‌المللی خواهیم داشت. یعنی اینکه برای محصول جدید هیات مدیره تشکیل می‌شود و شرایط مناقصه را اعلام میکنند. مثلاً یک خودرو باید رقابتی باشد و قیمت و کیفیت مناسب داشته باشد تا بتوانیم در بازار هدف کمپانی مادر خودرو جدید را صادر کنیم و این که انتقال دانش فنی صورت بگیرد تا ما بتوانیم قطعات را در داخل تولید کنیم و از توان قطعه‌سازی خودمان استفاده کنیم. مجموعه شرایطی به مناقصه گذاشته می‌شود و هر کمپانی اعم از آمریکایی، فرانسوی، کره‌ای و... شرکت میکنند و هرکدام برنده شوند با آن قرارداد می‌بندیم.
البته این امر مشروط به رفع تمامی تحریم‌هاست. در خصوص تعرفه خودروهای وارداتی ما نظر خود را به دولت داده‌ایم و حساسیت زیادی در این بخش نداریم. اگر دولت تعرفه خودروهای خارجی را زیاد هم بکند، به خاطر حمایت از صنعت خودرو نیست، بلکه به خاطر این است که درآمدی داشته باشد. همچنین اگر گاهی مشکلاتی را برای واردات خودرو ایجاد میکنند، باز هم به دلیل حمایت از صنعت خودروسازی داخلی نیست، بلکه به این دلیل است که خودروهای وارداتی ارزبری بالایی دارد و فشار زیادی به ارز وارد می‌شود؛ لذا اگر دولت بخواهد تسهیلات ارزی برای واردات خودرو فراهم کند، ارز زیادی می‌طلبد و قیمت آن نیز در بازار آزاد افزایش خواهد یافت؛ لذا ما در این حوزه اظهارنظر زیادی نمی‌کنیم و در اختیار دولت است. ما از دولت می‌خواهیم کاری را که در تمام دنیا می‌شود انجام دهند. در تمامی کشورها دولت‌ها در قیمت‌گذاری خودرو وارد نمی‌شوند. اجازه بدهند ما خودمان قیمت‌گذاری کنیم. برای واردات هم که تعرفه 40 درصد است و تعرفه بالایی نیست. این حرف ما نیست بلکه حرف اقتصاددانان است. چرا که وقتی اختلاف بهره بانکی ایران با خارج بیش از 20 درصد است، وقتی که ایران‌خودرو و سایپا بین 30 تا 50 درصد نیروی مازاد دارند و نمی‌توان آنها را کنار گذاشت، فضای کسب و کار مناسبی نداریم. ما از دولت تدبیر و امید می‌خواهیم در سال 1393 قیمت‌گذاری را به ما بسپارد.
*دبیر انجمن خودروسازان ایران
3939
نظر شما