حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی راد، محقق و پژوهشگر دینی در گفت و گو با شفقنا اظهار کرد: زنده یاد محقق عالیقدر، مورخ گرانقدر و مصحح امین متون دینی آیت الله حاج شیخ عزیز الله عطاردی از چهره های خدوم، سخت کوش و بزرگ روزگار معاصر است. آن بزرگوار در میدان های مختلفی از جمله تاریخ، تفسیر، حدیث، تحقیق و تصحیح متون اسلامی تلاش کردند. چندین کار ایشان برجستگی خاصی دارد که از جمله آن "مسانید الائمه" است که برای اولین بار تمام روایات اهل بیت را جدا جدا جمع کرد و بر اساس ابواب مشهور در میان علمای اسلام تنظیم کرد که حدودا در 80 جلد منتشر شده است.
او در ادامه افزود: کار اساسی مرحوم علامه محقق عطاردی تاریخ خراسان بود که متجاوز از 40 سال درباره این تاریخ کوشید و ابعاد مختلف تاریخ خراسان، خراسان به تعبیر قدیمی را در نوردیدند و مواد اولیه آن را جمع کرد اما متاسفانه به تنظیم نهایی نرسید. از این مجموعه تاریخ خراسان تاریخ آستان قدس در 2 جلد، تاریخ مشهد در 8 جلد و تاریخ خبوشان "قوچان" فعلی که زادگاه او بود در 3 جلد منتشر شده بود ولی بعد تاریخ نیشابور است که خود ایشان گفته بود اگر منتشر شود مواد آن به بیش از 10 جلد می رسد.
این استاد دانشگاه و حوزه تصریح کرد: مرحوم عطاردی برای نوشتن تاریخ خراسان سبک عجیبی را به کار گرفت او در کتابخانه ها ننشست که بر اساس منابع مکتوب تاریخی، تاریخ خراسان را بنویسد که البته آنها را مد نظر داشت اما او در این 40 الی 50 سال تمام تاریخ خراسان بزرگ را چه آن قسمتی که الان در افغانستان است و چه آن قسمتی که در کشورهای تازه استقلال یافته و چه قسمتی که الان در ایران است را سفر کرد هر جا ممکن بوده با ماشین هر جا ممکن نبوده با مرکب هایی مانند اسب و شتر و حتی پیاده و با چشم این مناطق را یکی بعد از دیگری بررسی کرد. آنچه در متون مکتوب تاریخی بوده اینها را مستقیم سنجیده و مواد تاریخ خراسان را شکل داد او برای تدوین تاریخ خراسان سفرهای عجیبی را انجام داد و حتی سال ها در هند ماند. این مرد اعجوبه ای بود که در کنار این کار سترگ تاریخ خراسان ده ها کار حاشیه ای انجام داد مثلا در همان ایامی که در هندوستان بود درباره برخی از شروح نهج البلاغه که به گونه ای نسخه خطی بود تحقیق کرد و آن شرح های نهج الابلاغه را چاپ کرد درباره تاج العروس کار بزرگ زبیدی تلاش کرد و قواعد مهم آن را استخراج کرد.
مهدوی راد ادامه داد: متن نهج البلاغه را با 14 نسخه تصحیح کرد که یکی از بهترین تصحیح ها و تحقیق های نهج الابلاغه است در ضمن این کارهایی که انجام می داد در ساعت ها و روزهای تفریحی شان هم کتاب ترجمه می کردند چندین متن حدیثی مهم متون اخلاقی را ترجمه کردند این بزرگوار گوشه و شمه ای از زندگانی و تلاش خود را با عنوان "روایت عشق" نوشته است که در بیش از 700 صفحه منتشر شده است و اندکی از جست و جوها و گشت و گذار و رنج کشیدن های خود را در کتابخانه های هند و پاکستان با عنوان آشنایی با کتابخانه های هند و پاکستان در 400 الی 500 صفحه تدوین کرد.
او در پایان خاطرنشان کرد: همه اینها نشان می دهد که کاری که مرحوم عطاردی انجام داد کار یک سازمانی بود اما تاریخ خراسان با انبوهی از یادداشت ها برجای مانده که امیدواریم انشالله مراکز فرهنگی تحقیقاتی و جریان های فرهنگی همت بورزند و با توجه زیاد به این کار بزرگ که فراتر از کار ملی و بین المللی است برای نشان دادن خراسان بزرگی که روزگارانی در دل ایران بوده است با تخصیص امکانات و محققان و دانشجویان آن را به پایان برسانند.
/6262
نظر شما