طهورا شهبازی: منتقدان دولت تدبیر و امید با دلایل و محورهای خاص خود توانستند وزیر علوم را برای استیضاح به مجلس بکشانند.
گروهی از نمایندگان مجلس روز چهارشنبه هفته جاری میزبان رضا فرجیدانا هستند؛ میزبانان جلسه استیضاح تا به حال ایراداتی را به عملکرد رضا فرجی دانا وارد کرده اند، محورهای مطرح شده از سوی نمایندگان استیضاح کننده در حالی مطرح می شود که اغلب کلی هستند و مصادیقی برای آنها بیان نمی کنند.
این در حالی است که تمام تلاش نمایندگان در بیان ایراد از وزیر علوم با ناکامی 9 ماهه آنها در اثبات ایرادات علمی و آموزشی در عملکرد رضا فرجیدانا همراه شده است.
در حدول زیر دلایل استیضاح کننده ها برای بازخواست فرجیدانا را می بینید؛
| ردیف | دلیل استیضاح | توضیح دلیل | رد دلیل استیضاح |
| 1 | انتصاب سیاسی در سمت های آموزش | بر اساس بند 3محوراستیضاح «منصوب کردن عناصر دارای سابقه مشخص فتنه ۸۸ در مسوولیت های مهم ستادی وزارتخانه و عزل اشخاص عالم، متعهد و مدیر از برخی دانشگاه ها و منصوب کردن برخی افراد افراطی و تند به ویژه در مسوولیت های میانی دانشگاه ها» نمایندگان از حضور «جعفر توفیقی» و «جعفر میلیمنفرد» در وزارتخانه گله دارند و میخواهند هرطور شده وزیر علوم را بهدلیل انتصاب ایندو، توبیخ کنند. همچنین قاسم جعفری، نماینده بجنورد یکی از نمایندههای منتقدی است که تاکید دارد فرجیدانا برای میلیمنفرد و توفیقی از وزارت اطلاعات استعلام نکرده است. | مجید انصاری، معاون پارلمانی رییسجمهوری در خصوص ایراد گرفته شده به انتصابات از طرف نمایندگان گفته بود: «فرجی دانا و توفیقی نامزدهای وزارت علوم بودهاند و بالطبع، همان ابتدا برای برعهدهگرفتن پست وزارت از دستگاههای مربوطه استعلام موردنیاز انجام شده و نیازی به استعلام مجدد نیست.» به گفته انصاری «اتفاقا شخص رییسمجلس و هیاترییسه در پایان هر رایگیری تاکید دارند که اگر نمایندگان به فردی رای اعتماد ندادند، در دیگر بخشها میشود از توان مدیریتی و علمی آنها بهرهمند شد.» |
| 2 | توقف رشد علمی | به گفته دکتر محمدرضا مرندی عضو شورای مرکزی کانون دانشگاهیان کشوردر سالهای پس از اصلاحات، رشد علمی کشور شتاب قابل توجهی گرفت و دستاوردهای گوناگون علمی توسط دانشجویان ایرانی پی در پی خبرساز میشد. یک پای ثابت همه پیشرفتهای چشمگیر کشور در صنایع فضایی و ماهوارهها، فناوری هسته ای، علوم نانو، رباتیک و... دانشجویان دانشگاههای کشور بودند. این دستاوردها در سال های پایانی دولت گذشته، در رتبه بندیهای علمی جهانی نیز خود را نشان داد و کشورمان رتبه نخست جهان در سرعت رشد علمی را کسب کرد.اما این رشد شتابان علمی طی یک سال اخیر و پس از روی کارآمدن تیم جدید مدیریتی نه تنها افزایش نیافت، بلکه با رشد منفی نیز همراه شد.در سال 2012 کشورمان 40 هزار و 104 مقاله در اسکوپوس نمایه کرده و 1.6 درصد تولید علم دنیا را به خود اختصاص داد. اما دقت در نمودار نخست نشان می دهد که در سال 2013 که نیمی از آن تحت مدیریت تیم کنونی بوده، ایران با کاهش بیش از 1000 مقاله نسبت به سال 2012، 39 هزار و 99 مقاله نمایه کرد و سهمش از تولید علم دنیا نیز به 1.5 درصد کاهش یافت. | براساس آمارهای رسمی، میزان تولید علم کشور بر اساس تعداد مقالات پایگاه «آی اس اس»، «اسکوپوس» و «آی اس سی» که هرسه این پایگاه ها مورد تایید مراکز علمی کشور هستند نشان از تسریع روند تولید علم کشور در دولت یازدهم دارد. به طوری که ایران در آخرین ماه از سال 2012 همزمان با آخرین روزهای فعالیت دولت دهم بیش از 24هزار مقاله علمی در پایگاه های علمی را نمایه کرده که این رقم در شش ماه نخست فعالیت دولت یازدهم مصادف با آخرین ماه سال 2013 به 25هزارو 96 مقاله علمی رسیده که نشان از رشد قابل توجهی در تعداد مقالات علمی است. همچنین بررسی کارنامه دولت نهم در زمینه مقالات علمی طی شش ماه اخیر نشان می دهد، تعداد مقالات «اسکوپوس» در بهمن ماه 1392 حدود هشت هزارو700 مقاله علمی بوده که این رقم در خردادماه سال جاری به بیش از 14هزارو600 مقاله علمی رسیده است. همچنین پایگاه علمی «آی اس آی» کشور ایران در بهمن ماه سال 1392 بیش از چهارهزارو800 مقاله علمی را نمایه کرده، که این رقم در خردادماه سال جاری به بیش از 9هزارو900 مقاله افزایش یافته است. آماری که نشان می دهد روند رشد علمی کشور نه تنها کاهش نیافته است، بلکه همزمان با آغاز به کار دولت یازدهم دانشگاه های کشور شاهد تسریع روند رشد علمی کشور و افزایش میزان مقالات علمی معتبر بوده اند. |
| 3 | تعداد بالای انتصابات | نمایندگان استیضاح کننده اعلام کردند تغییرات روسای دانشگاهها با رویکرد سیاسی، مانع رشد علمی کشور و ضربهزدن به روحیه دانشجویان میشود. پس از آن نیز حجم انتقادات اینچنینی بالا گرفت و تعداد زیادی از نمایندگان مجلس سعی کردند با پرداختن به این موضوع انتقادهایی را متوجه فعالیت فرجیدانا کنند. اما چیزی نگذشت که این ایراد آموزشی از سوی مخالفان با آمارهای مستند ارایهشده از سوی رسانهها رنگ باخت | در زمان وزارت محمدمهدی زاهدی، وزیر علوم در دولت نهم، 64 دانشگاه تحت مدیریت وزارت علوم بود. با این حال محمدمهدی زاهدی که امروز در راس منتقدان رضا فرجیدانا قرار دارد، بیش از 60 رییس دانشگاه را تغییر داد. به عبارت دیگر او در وزارت علوم دولت نهم 94 درصد روسای دانشگاهها را تغییر داد. اما اکنون و در زمان وزارت رضا فرجیدانا در وزارت علوم، 106 دانشگاه تحت مدیریت وزارت علوم است و فرجیدانا تاکنون 65 رییس دانشگاه و به عبارت دیگر فقط 62 درصد روسای دانشگاهها را تغییر داده است. مسالهای که نشان میدهد باوجود انتقاداتی که در مجلس نسبت به فرجیدانا وجود دارد، اما عملکرد منطقیتری نسبت به زاهدی داشته است. |
| 4 | مرتبه علمی پایین روسای منصوب شده دانشگاه ها | «حذف نیروهای دلسوز و متعهد، عدمتوجه به صلاحیتها و توانمندیهای علمی افراد در انتصابشان، از جمله ایراداتی است که ما به وزیر علوم داریم» این بخشی از صحبتهای مسعود میرکاظمی، وزیر سابق بازرگانی در دولت احمدینژاد و از اعضای کنونی جبهه پایداری در مجلس است. او به همراه دیگر همتایان خود در جبهه پایداری بخشی از انتقادات خود نسبت به عملکرد فرجیدانا را متوجه درجه علمی پایین روسای منصوبشده از سوی وزیر علوم میدانند | که بررسی ها نشان می دهد، مرتبه علمی روسای دانشگاه هایی که فرجی دانا منصوب کرده است بسیار بالاتر از مرتبه علمی روسای منصوب شده از سوی زاهدی در چهار سال فعالیت اش در دولت نهم است.براساس بررسی های صورت گرفته، از مجموع 60 رئیس دانشگاه منصوب شده در دوره زاهدی تنها 13.3 درصد از کل آنان دارای مرتبه علمی "استاد تمام " بودند. این در حالی است که 36.6 درصد از روسای دانشگاه های منصوب شده از سوی فرجی دانا، دارای مرتبه علمی استاد تمامی هستند. همچنین 51 درصد روسای منصوب شده دانشگاه در دوره زاهدی دانشیار بودند که این رقم در میان روسای دانشگاه های فرجی دانا 36.6 درصد است. از سوی دیگر 33.3 درصد روسای منصوب شده دانشگاه در دوره زاهدی استادیار بودند که این رقم در میان روسای دانشگاه های فرجی دانا 26.6 درصد است.نکته حایز اهمیت دیگر این است که در میان روسای منصوب شده در دوره زاهدی یک نفر نیز دارای مرتبه علمی "مربی" بوده است که پایین ترین مرتبه علمی در دانشگاه های ایران است. |
| 5 | بورسیه های غیر قانونی | بر اساس بند 3 استیضاح «عدم پذیرش و سرگردانی پذیرفته شدگان قانونی بورسیه های تحصیلات تكمیلی و متاسفانه ارائه مجوز پذیرش افراد رد صلاحیت شده در این دوره ها علی رغم تاكید مراجع ذی صلاح و قانونی در كشور و بازگرداندن برخی از اساتید اخراج شده توسط هیات های رسیدگی به تخلفات یا مراجع ذیربط دانشگاهی »یکی از ایرادات گرفته شده به فرجی داناست | بر اساس آمار رسمی رئیس سازمان دانشجویان از سال ۱۳۸۵ تا سال۱۳۹۲(دوران وزارت محمد مهدی زاهدی و کامران دانشجو)، ۷۳دانشجو با معدل کارشناسی زیر ۱۴و ۷۰ نفر با معدل کارشناسی ارشد زیر ۱۶ به دانشگاه های خارج از کشور اعزام شده اند. ۲۲۸ نفر بورسیه خارج به داخل کشور با معدل کارشناسی زیر ۱۴ و ۳۰۵دانشجو بورسیه خارج به داخل با معدل کارشناسی ارشد زیر ۱۶جذب دانشگاه های داخل کشور شده اند. همچنین ۲۳۵ نفر دانشجوی بورسیه خارج از کشور به داخل کشور دارای معدل نامعلوم بوده اند و ۳۲۵ نفر دیگر نیز فاقد شرایط سنی برای بورس بودند. (سن آنها بالای ۳۳ سال بوده است) معاون وزیر علوم همچنین اعلام کرد سه هزارودو دانشجو بدون شرکت در آزمون ورودی بورسیه دوره دکترا شده اند. |
| 6 | دانشجویان ستاره دار | قاسم جعفری عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات گفته بود: بازگشت دانشجویان ستارهدار این سوال را در ذهنها تداعی کرد که چه تغییری در عملکرد این دانشجویان ایجاد شده که زمینه بازگشت آنان به دانشگاه فراهم شده؟ آیا نسبت به مواضع خود تجدید نظر کردهاند یا دادگاه آنان برگزار شده و مجرم شناخته نشدهاند؟ به هر حال بازگشت این دانشجویان نگرانیهای شروع فضای ملتهب در دانشگاه را تشدید کرد که نهایتا سخنگوی کمیسیون آموزش علنا اقدام وزارت علوم در بازگشت این دانشجویان را "غیرقانونی" خطاب کرد. | کامران دانشجو وزیر پیشین علوم 25 آبان 1392 اعلام کرد: «ما هیچوقت دانشجو اخراج نکردیم، اصلا وزارت علوم نمیتواند دانشجو اخراج کند. اگر کسی بهعنوان مساله سیاسی از دانشگاه اخراج شده است، باید مصداقی بیان کند والا این میشود شعار.» محمدمهدی زاهدی، وزیر سابق علوم در دولت احمدینژاد و رییس کنونی کمیسیون آموزش مجلس اول تیرماه 1392 گفت: «بحث دانشجوی ستارهدار، ساختهوپرداخته ذهن روزنامهای است که در زمان اصلاحات منتشر شد و آن را وارد جریان پرحاشیهای کرد.» به همین دلیل حالا این سوال پیش میآید که چطور تکذیبکنندگان دیروز دانشجویان ستارهدار که از اساس وجود این دانشجویان را تکذیب میکردند، امروز منتقد رضا فرجیدانا شدهاند که «چرا دانشجویان ستارهدار را به دانشگاه بازگرداندهاید؟» |
| 7 | شیوه انتخاب روسای دانشگاه ها | اعزام گروههای سیاسی بعضا دارای سوابق تندروی در قالب كارشناسان، ارزیابی عملكرد روسای دانشگاهها كه زمینه ایجاد تنش را در دانشگاهها فراهم نموده و تغییر شیوه انتخاب روسای دانشگاهها برخلاف رویه های جاری شورای عالی انقلاب فرهنگی برخلاف دستور صریح ریاست محترم جمهوری | که تعدادی از چهره های ماندگار و دارای بالاترین درجه های علمی این ایراد را در کرده و نحوه انتخاب روسای دانشگاه ها توسط دکتر فرجی دانا بهترین شیوه انتخاب می دانند و آن را تقریبا بی سابقه می دانند.صحتی بر این ادعا سخنان پروفسور ثبوتی عضو پیوسته فرهنگستان علوم است که درباره نحوه انتصابات فرجی دانا به خبرآنلاین گفته بود: «کار مهمی که آقای فرجی دانا در خصوص انتصابات دانشگاهی انجام داده است این بوده که در اکثر این دانشگاهها هیاتی فرستادهاند تا از اعضای دانشگاه استنتاج کنند که چه کسی برای ریاست دانشگاه مناسب تر است و این بهترین روش مدیریت است. رییس دانشگاه باید بین همکاران خود واعضای هیات علمی محبوبیت داشته باشد. این روش انتصاب مخصوص خود فرجیداناست و در گذشته سابقه نداشته است و اکثرا این سیاست پیاده نمیشود.»همچنین در کشورهاي اروپايي روال انتخاب رئيس دانشگاه، رفراندم در ميان اعضاي هيئت علمي است، وزير براي انتصاب يک سرپرست دانشگاه قائل به قانون بوده و همچنين براي کارآمدي مدير دانشگاه اقدام به سنجش جو عمومي دانشگاه مي کند تا بهترين انتخاب را انجام دهد. |
| 8 | سیاسی کردن فضای دانشگاه | عضو کمیسون امنیت ملی مهمترین دلیل استیضاح وزیر علوم را ناامن کردن فضای دانشگاهها دانسته و گفته بود: مهمترین موضوع که باعث شد نمایندگان طرح استیضاح وزیر علوم را مطرح کنند ایجاد اختلاف و اغتشاش در دانشگاه ها است چرا که با رفتار هایی که در این مدت یکساله صورت گرفته دانشگاه از مسیر علمی خارج شده و دنبال اغتشاش و اختلاف هستند | رحمانی فضلی روز سه شنبه در مجلس شورای اسلامی درباره انتقادات به عملکرد «رضا فرجی دانا» وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در یک سال گذشته اظهار کرد: «دانشگاه های ما فعال، بانشاط و پویا است و من به عنوان وزیر کشور از بعد امنیتی و سیاسی مطرح می کنم که در یکسال گذشته ما در دانشگاه ها، هیچ مساله سیاسی تنش زا و موضوع امنیتی نداشتیم که این نشان از مدیریت مطلوب دانشگاه در حوزه سیاسی و امنیتی است.» |
۴۷۴۷
نظر شما