حسین صرافی: در حالی که هفته هوای پاک با شعار " مترو و هوای پاک " از 23 تا 29 دی ماه برگزار می شود، مرکز کنترل کیفیت هوا تهران اعلام کرده از ابتدای سال جاری تا شنبه 19 دی ماه هوای پایتخت دارای یک روز هوای خطرناک، یک روز هوای بسیار ناسالم، 35 روز هوای ناسالم، 237 روز هوای سالم و تنها 21 روز هوای پاک بوده است.
بر اساس این آمار تنها 7 درصد از هوای تهران پاک بوده است. بیشترین میزان هوای پاک مربوط به ماه آذر است که شامل 9 روز میشود و ماه فروردین که 4 روز هوای پاک داشته است. در دیماه امسال تهران تنها دو روز هوای پاک داشته است.
کارشناسان با ابراز نگرانی از میزان بالای آلودگی هوای پایتخت، علت این آلودگی را سرنوشت نا مشخص برنامه جامع کاهش آلودگی هوا، مافیای قدرتمند خودروسازان و کیفیت نازل سوخت می دانند و نسبت به خسارات جانی آن هشدار می دهند.
سرنوشت برنامه جامعه کاهش آلودگی هوا
از چند سال قبل یک برنامه ده ساله برای مبارزه با آلودگی هوای تهران آغاز شد و در این باره طرح جامعی از سوی محیط زیست برای کنترل آلودگی هوا بسیاری از کارشناسان امر و مردم نیز این موضوع را به خوبی حس کرده اند که هنوز نهاد مشخصی بعنوان متولی امر مبارزه با آلودگی هوا وجود ندارد و تقریبا همه این نهادها در اجرای این مهم از خود سلب مسئولیت می کنند.
تنها اقدام جدی آنها اعلام وضعیت هشدار و درخواست عدم حضور سالخوردگان، کودکان و بیماران در خیابانها یا تعطیلی مدارس به علت افزایش آلودگی است.
یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران میگوید:" شرایط هوای تهران روز به روز به مرحله بحرانی نزدیکتر میشود."
او با بیان این مطلب عنوان کرد:" کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران تنها در مواقعی که شرایط پایدار در آسمان تهران استقرار مییابد و یا آلودگی در شرایط خاصی باشد تشکیل جلسه میدهد."
او می افزاید:" مسئولان برای رفع آلودگی، جدی نیستند و عزم جدی برای مهار آلودگی ندارند. آلودگی هوا در اولویت کار مسئولان نیست. مسئولان دغدغههای دیگری مانند مشکلات اقتصادی دارند اما برای حل بحران آلودگی هوا، با وجود برنامه جامع کاهش آلودگی هوا هیچ عزمی برای اجرای آن ندارند."
دکتر ناصر کرمی، روزنامه نگار و اقلیم شناس طرح جامع کاهش آلودگی هوا، هفته هوای سالم را شوخی می داند و می گوید:" همه می دانند دلیل اصلی آلودگی هوای تهران مافیای قدرتمند خودروسازی است که خودروهایی پرمصرف، آلوده و ناایمن را به شهروندان تحمیل می کند."
این روزنامه نگارمحیط زیست می افزاید:" تا زمانی که درهای کارخانه این دو خودرو ساز که عده معدودی از ان منتفع می شوند بسته نشود آلودگی هوای پایتخت بیشتر و بیشتر خواهد شد."
مرگ 27 تهرانی بر اثر آلودگی هوا
آمارهای سال گذشته نشان میدهد روزانه 27 تهرانی بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست دادهاند. بر اساس اعلام مشاور شهردار تهران در امور محیط زیست هم تنها در آبانماه امسال 3600 نفر بر اثر آلودگی هوا در تهران جان باختهاند.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی بانک جهانی در مورد خسارات ناشی از آلودگی هوا در ایران، دولت ایران در سال 2006 متحمل پرداخت 8 میلیارد دلار خسارت بابت آلودگی هوا شده است. این رقم در سال 2004، 8/7 میلیارد و در سال 2001، 1/7 میلیارد دلار بوده است. طبق برآوردهای این بانک، خسارت سالانة آلودگی هوا در سال 2016 میلادی به 16 میلیارد دلار میرسد. مطالعات بانک جهانی نشان میدهد سالانه مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در ایران حدود پنج هزار و صد میلیارد ریال، شیوع امراض حدود چهار هزار و صد میلیارد ریال، هزینههای بیماری دو هزار و صد میلیارد ریال خسارات در پی داشته است.
بر پایه این گزارش بیماریهای ناشی از آلودگی هوای شهری نیز سالانه 260 میلیون دلار معادل دو هزار و یکصد میلیارد ریال و 023/0 درصد از تولید ناخالص ملی به اقتصاد ایران خسارت وارد میکند.
سوخت نازل منشا ناشناخته آلودگی هوای تهران
در حالی که تا به امروز تصور میشد آلودگیهایی مانند مونواکسیدکربن مهمترین آلاینده هوای تهران را تشکیل میدهد، اما یافتههای جدید نشان داده که بنزن خطرناکترین ترکیب آلاینده هوا بوده و موجب بروز سرطان خون و بیماریهای مرتبط با آن است.
بنزن، ترکیبی بسیار خطرناک بوده که به سرعت تبخیر میشود و مادهای خوشبو است که در بنزین تولید داخل به مقدار زیادی وجود دارد. مقدار موجود بنزن در هوای تهران5/2 برابر استانداردهای جهانی است.
عامل اصلی به وجود آمدن آلاینده بنزن، بخارات ناشی از مصرف بنزین است که متاسفانه در ایران کنترلی بر این بخارها که ناشی از فعالیت پمپ های بنزین و خودروها است وجود ندارد. او با بیان اینکه در زمان حاضر از 18 ایستگاه سنجش کنترل کیفیت هوای تهران 5 ایستگاه توان اندازه گیری بنزن موجود در هوا را دارند.
حمید میرزاده، روزنامه نویس محیط زیست می گوید:" کشور در زمینه قوانین مبارزه با آلودگی هوا و تخریب محیط زیست مشکل ندارد، ایراد کار تعهداتی است که دولت در قبال جامعه دارد اما اجرا نمی کند."
او کیفیت نازل سوخت در کشور را فاجعه بار می داند و می افزاید:" ماجرای گازوئیل در ایران بسیار دردناک تر از بنزین است. گازوئیل موجود در جایگاه های سوخت پنج هزار واحد گوگرد در هر لیتر دارد در حالی که استاندارد آن 50 واحد گوگرد در لیتر است. این در حالی است که بهترین گازوئیل ایران در اختیار شرکت واحد اتوبوسرانی قرار می گیرد که 500 واحد گوگرد در لیتر دارد، یعنی 10 برابر نامرغوب تر از حد استاندارد. این اعداد و ارقام نشان می دهد اراده لازم برای اجرای دقیق قوانین وجود ندارد. علتش مسائل سیاسی است."
نظر شما