سعید جعفری پویا - احتمال جدایی اسکاتلند از بریتانیای کبیر که سال‌هاست نه شورش و نه جنگ داخلی مهمی را تجربه کرده سران کاخ باکینگهام را نگران کرده است. این روزها اسکاتلندی‌ها با چالشی اساسی مواجه هستند. آن‌ها طبق قانون اساسی بریتانیایی که دیگر کبیر هم نیست، می‌توانند رفراندوم استقلال برگزار کنند و در صورت رأی آوردن این همه‌پرسی از لندن جدا شوند. دکتر عزیز الله حاتم زاده معتقد است هرچند سران سه حزب اصلی بریتانیا برای عدم استقلال اسکاتلند متحد شده‌اند، اما این استقلال به سود حزب محافظه‌کار و دیوید کامرون خواهد شد. در ادامه مشروح گفتگوی خبر آنلاین با کارشناس مسائل اروپا را می‌خوانید:
مانوئل باروسو و همچنین ماریانو راخوی در اظهاراتی اعلام کرده‌اند که اسکاتلند پس از استقلال احتمالی چند سالی بیرون از اتحادیه خواهد بود و روند حضور در اتحادیه اروپا برای کشور جدید با دشواری‌هایی اساسی مواجه خواهد بود. این مسئله ناشی از چیست؟ ناشی از مقابله با گرایش‌های استقلال‌طلبانه در سرزمین‌های اروپایی؟
مسئله گرایش‌های جدایی‌طلبانه در تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا وجود دارد و محدود به بریتانیا نمی‌شود. اسپانیا، ایتالیا، صربستان، دانمارک و برخی کشورهای دیگر عضو نیز با این مسئله درگیر هستند. در تمام این موارد نیز اتحادیه اروپا در تنگنا قرار دارد. این اتحادیه از یک سو تعهداتی به دمکراسی و حقوق شهروندان خود و همچنین مسئله حق تعیین سرنوشت دارد و از سوی دیگر ناگزیر به حمایت از دولت‌های عضو خود است. بنابراین، تلاش می‌کند تا موضع میانه و بی‌طرفی خود را حفظ کند. البته طبیعی است که این اتحادیه از منافع و اهداف دولت‌های عضو خود جانب‌داری کند.
بیان اینکه اسکاتلند باید در صورت استقلال برای عضویت در اتحادیه درخواست مجدد بدهد، از یک سو می‌تواند به عنوان تلاشی زیرکانه برای اثرگذاری بر رأی مردم اسکاتلند در همه‌پرسی تلقی شود اما از سوی دیگر در راستای قوانین و سازوکارهای اتحادیه اروپا صورت گرفته است و طبیعتاً اسکاتلند به عنوان یک کشور جدید و مستقل باید روند معین‌شده برای عضویت را طی کند.
اسکاتلند به عنوان کشور مستقل می‌تواند از نظر اقتصادی امورات خود را بگذراند؟ درآمدهای نفتی این کشور کفاف این امر را می‌دهد؟
واقعیت این است که انگیزه و امید اصلی اسکاتلندی‌ها برای استقلال، بهبود اوضاع اقتصادی خودشان است. طرفداران استقلال ادعا می‌کنند که اسکاتلند با ذخایر عظیم نفت و گاز می‌تواند به یک کشور پیشرفته و توسعه‌یافته تبدیل شود. اما دراین‌باره اجماع نظر وجود ندارد. مخالفان استقلال نیز معتقدند که یک اسکاتلند مستقل از عهده هزینه‌ها و بار مالی ناشی از به عهده گرفتن مسئولیت‌هایی که هم اکنون بر دوش دولت لندن است، ناتوان است. بنابراین، گمانه‌زنی‌ها دراین‌باره متفاوت است. دلیل اینکه بخشی از مردم این منطقه نیز هنوز تصمیم نگرفته‌اند که با استقلال موافقت کنند یا خیر همین عدم اطمینان از آینده است. آن‌ها مطمئن نیستند که استقلال شرایط بهتری را برایشان فراهم می‌سازد یا خیر.
اگر این استقلال محقق شود واکنش‌های داخلی در حزب کارگر و محافظه‌کار انگلستان چگونه خواهد بود؟ آیا موضع کامرون ضعیف تر از قبل نخواهد شد؟
در شرایط کنونی تنها نقطه اشتراک بین سه حزب اصلی بریتانیا، مخالفت با استقلال اسکاتلند است. در همین راستا رهبران سه حزب اصلی به طور هماهنگ و برنامه‌ریزی‌شده قصد دارند در روزهای آینده به این منطقه سفرکرده و مردم را مجاب سازند که با همه‌پرسی استقلال مخالفت کنند.
اگرچه بسیاری از کامرون انتقاد کرده و تقویت موضع طرفداران جدایی‌طلبی را در اسکاتلند ناشی از سیاست‌های دولت وی می‌دانند، اما به طور کلی استقلال اسکاتلند می‌تواند به سود حزب محافظه‌کار باشد. کرسی‌های این منطقه بیشتر متعلق به حزب کارگر یعنی رقیب اصلی حزب محافظه‌کار هستند. به عنوان مثال، در انتخابات 2010 از 59 کرسی اسکاتلند 41 کرسی به حزب کارگر و بقیه نیز به حزب لیبرال دموکرات تعلق گرفت. طبیعتاً حذف این کرسی‌ها در آینده می‌تواند به سود حزب محافظه‌کار باشد.
اساساً استقلال‌طلبان در ایده استقلال اسکاتلند جدی هستند ؟ برخی از تحلیلگران این موضوع را بهانه‌ای برای کسب اختیارات بیشتر از دولت مرکزی لندن می‌دانند
درباره جدیت طرفداران استقلال تردیدی وجود ندارد. زیرا اعتقاد آن‌ها اساساً این است که در صورت استقلال اوضاع آن‌ها بهبود خواهد یافت. آن‌ها در طی دهه‌های گذشته اختیارات زیادی مانند پارلمان مستقل کسب کرده‌اند اما به این امتیازات قانع نیستند و معتقدند در صورت استقلال اوضاع بهتری نسبت به شرایط کنونی خواهند داشت. با این حال، مزیت این اقدام برای طرفداران استقلال این است که حتی در صورت عدم موفقیت همه‌پرسی استقلال، دولت مرکزی را ناچار به اعطای برخی امتیازات خواهند کرد. به عنوان مثال، در روزهای گذشته وزیر امور مالی بریتانیا از ارائه طرحی برای افزایش اختیارات پارلمان اسکاتلند سخن گفت. به این امید که شهروندان این منطقه را متقاعد کند به همه‌پرسی استقلال رأی منفی بدهند.
استقلال احتمالی اسکاتلند دیگر جنبش‌های استقلال‌خواه در اروپا و به ویژه کاتالونیا در اسپانیا را تحریک نخواهد کرد؟
بدون تردید این مسئله باعث امیدواری و تشدید فعالیت سایر جنبش‌های جدایی‌طلبی در اروپا به ویژه در منطقه باسک و کاتالونیا اسپانیا خواهد شد. اسکاتلند می‌تواند تبدیل به الگویی برای این جنبش‌ها شود. اما نباید فراموش کرد که ویژگی‌های موضوع اسکاتلند با سایر جنبش‌های جدایی‌طلبی در اروپا متفاوت است. قوانین بریتانیا این همه‌پرسی را پذیرفته است و در صورت موافقت مردم با آن دولت بریتانیا نیز به ناچار آن را خواهد پذیرفت. اما در موارد دیگر مانند اسپانیا موضوع به این آسانی‌ها نیست.
اصولاً شما تا چه اندازه استقلال اسکاتلند را محتمل می‌دانید؟
اگرچه نظرسنجی‌ها از رقابت نزدیک دو طرف حکایت دارد و نمی‌توان با قطعیت نتیجه را پیش‌بینی کرد، اما به نظر می‌رسد با تلاش‌های صورت گرفته توسط دولت و رهبران سایر احزاب در راستای متقاعد کردن مردم اسکاتلند به ماندن در قالب بریتانیا و همچنین با توجه به تردیدها و نگرانی‌های فراوان مردم این ناحیه درباره اوضاع و شرایط اسکاتلند در صورت استقلال، در نهایت مخالفان استقلال پیروز شوند و اسکاتلند همچنان در قالب بریتانیا بماند. اما نکته حائز اهمیت این است که حتی در صورت شکست همه‌پرسی، مسئله اسکاتلند و تمایلات جدایی‌خواهی آن پایان نخواهد یافت و در آینده نیز بریتانیا با این چالش روبرو خواهد بود.
52308
نظر شما