دکتر «سعید صفاتیان» بیش از دو دهه در حوزه مواد مخدر کار کرده‌است. او امروز در کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر در مجمع تشخیص مصلحت نظام ریاست کارگروه کاهش تقاضای مواد مخدر را بر عهده دارد.
- ما در عسلویه یک تجربه داشتیم. آنجا محیط کارگری بود و مسئله‌های خودش را داشت و ما می‌خواستیم مسئله پیشگیری را جدی در آنجا دنبال کنیم. آقای مدیرعامل همه حرف‌های ما را قبول کرد. با قسمت خاصی در وزارت نفت نامه نگاری کردیم، جلسه گذاشتیم به مدیر آن قسمت گفتم، باید در عسلویه برای درمان و پیشگیری در اعتیاد کار کنیم؛ از بغل دستی‌اش پرسید مگر ما در عسلویه معتاد داریم، کسی هم چند نفر آن طرفتر گفت من پارسال یک نفر معتاد دیدم. من هم گفتم شما ما را مسخره کرده‌اید و جلسه را ترک کردم. چرا ؟ چون آن رئیس مرکز بهداشت یا گروه فرهنگی می‌ترسید از اینکه به مدیر ارشدش بگوید اینجا معضل اعتیاد است و مدیر عامل بپرسد چرا تا حالا کاری نکردید.
- من شهرداری و شورای شهر را در کشورهای دیگر از نزدیک تجربه کردم. آنها خیلی در این حوزه (مواد مخدر و پیشگیری) کار می‌کنند و شاید فعالترین نهاد در شهر باشند. حالا شهرداری تهران چه می‌کند. شهرداری تهران می گوید می‌خواهم اردوگاه بزنم. آخر بین این همه کار در حوزه مواد مخدر شهرداری باید اردوگاه بزند. این همه خانه فرهنگی، این همه ساختمان، حوزه اجتماعی،... اردوگاه می‌زند. ماشالله این همه متخصص و کارشناس حوزه موادمخدر در شهرداری هست و وقتی از آنها می‌پرسید برنامه‌تان چیست، برنامه ندارند. من می‌گویم برنامه دارم میگویند حالا برای ما بفرست، ببینیم.
- شهرداری باید در حوزه پیشگیری کار کند، وظیفه‌اش این است. اما شاید چون این حوزه دیر به جواب می‌رسد این کار را نمی‌کند. با توجه به ارتباط تنگاتنگش با مردم و نفوذی که در مردم و جامعه دارد در این حوزه خیلی کارها می‌تواند بکند. اما برنامه‌های خانه‌های فرهنگی شهرداری را از ابتدای سال تا حالا ببینید چقدر برنامه در حوزه پیشگیری داشتند. یک کارگاه 500 نفری می‌گذارند، بدون برنامه، برای سرگرمی، کاری هم انجام نمی‌شود و کسی هم استفاده نمی‌کند. کارشناسان شهرداری اصلا نمی‌خواهند به این حوزه وارد شوند، میگویند چرا برای خودمان دردرسر درست کنیم. چون باید بر طرح نظارت کنند برایش بودجه وقت بگذارند و الی آخر. شاید چون پیشگیری نمایش و تبلیغات ندارد، و کسانی که در این حوزه کار می‌کنند دیر و بی سرو صدا به نتیجه می‌رسند.
- ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال هزینه‌ای مثلا معادل 15 تا 20 میلیارد تومان به وزارت بهداشت می‌دهد تا در حوزه درمان کار کند. سئوال این است آیا 20 میلیارد تومانی که ستاد به وزارت بهداشت می‌دهد کفاف برنامه وزارت بهداشت را می‌کند، نه. به نظر من وزارت بهداشت باید خودش هم بودجه‌ای برای این کار بگذارد. چرخش مالی موادمخدر در کشور ما 3 میلیارد دلار است. هزینه‌ای که به کشور وارد می‌کند، چیزی در حدود 12 میلیارد دلار است، یعنی به دولت، مردم و معتادین وارد می‌کند. ما داریم با بودجه میلیارد تومانی با هزینه های میلیارد دلاری مقابله می کنیم. بودجه‌ای که مجلس می‌دهد خیلی کم است و بودجه‌ای هم که ستاد به دستگاه‌های می‌دهد بودجه کمکی است. به نظر من دستگاه‌ها متولی امر مثل وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی یا وزارت ارشاد و صدا و سیما باید خودشان بودجه متمرکز برای این کار بگذارند. وزارت بهداشت در این حوزه کارش خیلی حساس‌تر است چون اگر الان هزینه و کنترل نکند، بعدها مثلا برای اچ.آی.وی چندین برابر هزینه را متحمل خواهد شد. در این حوزه پیشگیری هم ستاد درحدود 30 تا 35 میلیارد تومان به دستگاه‌ها پول می‌دهد، اما کفاف نمی‌دهد خب وقتی ستاد 6 میلیارد تومان به آموزش و پرروش می‌دهد، 6 میلیارد تومان برای 15 میلیون دانش آموز عددی نیست.
- من 8 سال به عنوان مدیر کل درمان ستاد برای گرفتن بودجه به مجلس می‌رفتم. وقتی در جلسات از مشکلات اعتیاد می‌گفتم، ماشالله نماینده‌ها چشم‌هایشان اشک می‌افتاد، اما موقع بودجه که می‌شد هیچ خبری نبود. خب اگر موادمخدر مهم است باید برای نماینده مجلس هم مهم باشد. در تقسیم‌بندی بودجه به مواد مخدر نگاه نمی‌شود. حجم تهدید در سال 1381، 12 میلیارد دلار بود، که الان با تغییر الگو و افزایش تعداد مصرف کنندگان بیشتر شده است، در حالی که در حال حاضر برای مبارزه 140 میلیارد تومان بودجه می‌دهند که اصلا عددی نیست. تقریبا تا سال 1388 مسئولان به حجم معضل توجهی نداشتند از آن زمان هم که پذیرفتند، تازه تضاد نگاه‌ها مشخص شد. نیروی انتظامی نسبت به روانگردان‌ها یک دیدگاه داشت، قوه قضاییه نگاهی دیگر، مجلس یک نگاه و دستگاه‌های دیگر هم یک نگاه، آنها نتوانستند نگاهشان را جمع کنند.
- استراتژی وزیر کشور اجتماعی‌کردن این پدیده (اعتیاد) بود. ایشان با این کار استاندارها را درگیر کرد با این حرکت تمامی مدیران ارشد هم درگیر می شوند. الان ستاد باید نظارتش را بیشتر و سریعتر کند. استاندار باید برنامه عملیاتی داشته باشد. در دولت قبل بحث هزینه کرد 5 درصد از بودجه‌های فرهنگی در حوزه پیشگیری مطرح شد. آیا این اتفاق افتاد، نه نشد. وزارت کشور باید از استاندارها بخواهد آیا این 5 درصد را در حوزه مواد مخدر هزینه می‌کنند. خب حالا شاید در طول سال مثلا 300 میلیارد تومان برنامه عملیاتی آمد، بودجه پیشگیری چقدر است 30 میلیارد تومان اینجا چه کسی باید کمک کند. استاندار می‌گوید من کارم را انجام دادم، آقای وزیر می‌گوید من کارم را انجام دادم، ستاد هم کارش را انجام داده است. برنامه روی زمین است، چه کسی باید کار را عملیاتی کند، اینجا مجلس باید کار کند. چون بودجه‌های کلان را مجلس تصویب می‌کند. کمیسیون آموزش، فرهنگی، کمیسیون بهداشت و ... باید جلو بیایند وتقاضا‌ی بودجه کنند. بودجه فرهنگی کشور برای مواد مخدر نمی‌تواند برای 32 استان، 20 میلیارد تومان باشد. این پول اگر مثلا به آموزش پرورش استان مازندران برسد این استان به هر مدرسه 100هزار تومان هم نمی‌تواند بدهد.
- از سال 86 بود که الگوی مصرف تغییر کرد و کم‌کم مواد روانگردان در جامعه ما رشد پیدا کرد، چندین عامل در این جریان تاثیر گذار بودند که به نظرمن یکی از آنها و شاید مهم ترینش نقص قانون بود. یعنی ما در کشور قوانینی برای مبارزه با موادروانگردان نداشتیم. مثلا کسی را با شیشه می گرفتند درقانون چیزی به نام آمفتامین نیامده بود و قاضی هم نمی توانست حکمی برای آن صادر کند. قاچاقچی‌ها می‌دانستند و وکلایی هم که وکالت قاچاقچیان را داشتند، از این مسئله آگاه بودند. مسئله دیگر عدم آگاهی نسبت به این مواد بود. من در سال 1384 درباره مواد روانگردان اولین مصاحبه را با روزنامه ایران داشتم که این روزنامه موضوع را تیتر یک کرد، جنجال به پا شد، چند دستگاه از من که مدیر کل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر بودم، شکایت کردند و کار به‌جایی رسید که من کوتاه آمدم. هر چه گزارش آوردم و حرف زدم که بیماران و مصرف کنندگان به پزشکان ما میگویند که این مواد را مصرف می‌کنند و صحبت از مواد جدیدی است، قبول نمی‌کردند.
۴۷۴۷
نظر شما