در واقع از سال به سلطنت رسيدن مظفرالدين شاه در هزارو دويست و هفتادو پنج شمسي تا پايان كار احمد شاه؛ اسناد مكتوب نشان ميدهد كه كمابيش اين تعطيلات از حداقل تغيير برخوردار بودند.
از 1305 تا 1320 نيز به دليل تغيير پادشاهي؛ طبيعي بود كه تغييراتي مربوط به اعياد سلطنتي به وجود بيايد. پس از آن تا سال 1332 آنچنان تغييراتي در تعطيلات ملي و ديني و مذهبي ايجاد نگرديد.؛ اگرچه تعطيلات سلطنتي مربوط به رضا شاه بدليل جو شديد و مخالفي كه عليه وي وجود داشت تا سالها پس از مرگش عمدتا يا انجام نميشد يا در خفا برگزار ميگرديد.
از سال 1332 تا 1357 تعطيلات در كشورمان بسته به موقعيت دولت و نظر شاه بارها تغيير كرد. يكي از دم دستترين گزينهها براي حذف روز تعطيل همانا كشيدن قلم قرمز بر روي برخي از روزهاي ايام عزا و ماتم و در حقيقت تعطيلات مذهبي و ديني بود. شايد الان باور كردني نباشد ولي در سالهاي پاياني دهه 40 روز تاسوعا از بين روزهاي تعطيل حذف گرديد.
پس از روي كار آمدن دولت هويدا در سال 1344، زمرمههايي مبني بر كاهش تعطيلات مذهبي به گوش مردم ميرسيد. مدتي طول كشيد تا اينكه در زمستان سال 46 طرح دولت در اين باره تنظيم و مصوب گرديد. در واقع قرار شد از ابتداي سال آينده( 1347)، حذف اين تعطيلات مذهبي (برخي ايام سوگواري مثل روز تاسوعا و همچنين برخي اعياد مثل عيد مبعث؛ عيد قربان و عيد فطر) اجرايي گردد. در كنار اين اما تعطيلات مربوط به روزهاي خاص خاندان سلطنتي پابرجا مانده بود.
دكتر علينقي عاليخاني وزير اقتصاد كابينه هويدا و از نزديكان و محارم امير اسدالله علم دليل اين اقدام دولت را اينگونه توضيح داده است:
"علت تصميم دولت اين بود كه كمتر كشوري به اندازه ايران روزهاي تعطيل مذهبي دارد و اين امر بي گمان به زيان اقتصاد است."
اسدالله علم وزير دربار شاه در باره اين رويكرد دولت؛ در يادداشتهاي روزانهاش به موارد جالب توجهي از جمله نارضايتي عمومي مردم از اين طرح اشاره كرده است.
- شنبه 12 اسفند 1346
... راجع به حذف تعطيلات مذهبي در سال آينده نارضايي عمومي عجيبي درست شده است. من نميدانم اين پوست خربزه را ديگر چه كسي زيرپاي نخست وزير بدبخت گذاشته است. متهم به بهائيگري است، اين ممد بر علت ميشود. ولي از بس خودش كم كار ميكند و كمتوجه دارد، دچار اين بدبختيها ميشود.
- سه شنبه 15 اسفند 1346
امروز به كارهاي جاري رسيدم... صبح اربابم با تلفن با من صحبت فرمودند... راجع به عيد فطر و مبعث هم دستورات فرمودند كه حذف نشود (از ليست تعطيلات)...
- پنج شنبه 17 اسفند 1346
... امروز دولت تعطيلات رسمي سال آينده را اعلام كرد. يك بار اعلام كرده بود، چون عيد فطر و عيد مبعث و عيد قربان را كه از اعياد مهم اسلام است زده بود، سرو صداي مردم درآمده بود. من به شاهنشاه گزارش عرض كردم. فرمودند، اين سه عيد را بگذارند.
امروز باز ديدم ديوانگي ديگري به خرج دادهاند. بعضي روزها را مثل نوزدهم رمضان و نهم محرم(تاسوعا) و غيره را حذف كردهاند و تفاوت همه اين حرفها ده روز در سال است. نميدانم اين چه پافشاري احمقانهاي است... كه مردم را ناراحت ميكنند... هويدا مرد كوچكي است و اهل پيش بيني نيست. خدا عاقبت را حفظ كند...
نظر شما