امروزه فیلمهای معروف و خوب تاریخ سینما با فاصله کمی پس از اکران عمومی، به صورت DVD در اختیار علاقمندان سینما قرار میگیرند. حتی DVD فیلمهای قدیمی که تبدیل به آثار کلاسیک تاریخ شدند، در بازار راحت پیدا میشود. فیلم حمام خون در خانه مرگ، شاید ارزشی مانند «همشهری کین» نداشته باشد، اما مستحق سرنوشتی که در انتظارش نشسته هم نیست. این فیلم در سال 1983 تولید و پخش شد و امسال پس از گذشت 25 سال از زمان تولید، DVD آن وارد بازار شد. «فیلم اونیل» درباره این فیلم و هزاران فیلم انگلیسی دیگر که رو به زوالند در گاردین مقالهای نوشته که خلاصهای از آن در ذیل میآید:
اخیرا نسخه کاملتری از فیلم متروپولیس در آرژانتین پیدا شده است. این خبر ظاهرا خبر خوشحالکنندهای است اما با کمی دقت متوجه میشویم که چگونه یک فیلم گم میشود. برای حدود 81 سال از زمان پخش شاهکار فرتیز لانگ، متروپولیس، جستوجو برای پیدا کردن نسخه بلندتر این فیلم ادامه داشت تا اینکه اخیرا و کامل تصادفی، این نسخه را در گوشه فراموش شده موزه سینما بوینسآیرس یافتند. سوال اینجاست که اگر فیلمی به این عظمت و مشهور اینقدر راحت از صحنه روزگار محو میشود، چطور میتوان از فیلمهایی که حتی به گرد پای متروپولیس هم نمیرسند، انتظار بقا داشت؟ در سال 1983 فیلم «حمام خون در خانه مرگ» با بازی کنی اورت در ژانر کمدی وحشت ساخته شد و هرگز موفقیت چشمگیری نداشت. قصد ما مقایسه این فیلم با متروپولیس نیست. اما نباید فراموش کرد این فیلم همانقدر شایسته دیده شدن است که متروپولیس، هر فیلمی طرفداران خود را دارد و نباید امکان دیدن درباره آن فیلم را از طرفدارانش گرفت. حمام خون فیلم تکراری، احمقانه و لوسی است و از ترکیب فیلمهایی از جمله بیگانه، هستی و افسانه خانه جهنمی ساخته شده است. این فیلم نمونهای از خروار فیلمهای ترسناک آن زمان و نشاندهنده الگوی ساختن این ژانر در سینمای آن دوران است.
نکته قابل توجه دیگری در مورد این فیلم، حضور سلطان فیلمهای وحشت انگلستان وینسنت پردیس وست از طرف دیگر کنی اورت هم در این فیلم نقشآفرینی کرده؛ اورتی که سابقه و محبوبیت او در تلاقی تلویزیون و رادیو هنوز بینظیر است. برنامههای اورت هنوز در تلویزیون و رادیوهای انگلستان پخش میشوند و هوادارانش به او وفادار ماندهاند. دوباره میپرسم: چرا فروش DVDهای فیلم «حمام خون در خانه مرگ» تا قبل از امسال محقق نشده بود؟
لاورنس میرز که در زمان بروز مشکلات مالی در پروژه این فیلم به عنوان تولیدکننده انتخاب شده بود در جواب به این سوال نظریه جالب و البته منطقی دارد. او میگوید: «این فیلم، واقعا ضعیف است». میزر ادامه میدهد: «زمانی که جیمز فرمن اولین بار این فیلم را دید خوب به خاطر دارم. فرمن معتقد بود که فیلم تا حد قابل قبولی خندهدار و جذاب است و از من خواست تا نسخه تدوین شده فیلم را در اختیارش بگذارم. او فکر کرده بود که حلقههای فیلم را بدون نظم خاصی برایش نمایش داده بودیم. ما این کار را نکرده بودیم. مشکل، غیرمنطقی بودن فیلم بود». همچنین طبیعت سیستم توزیع فیلم در آن زمان کاملا متفاوت از آنچه امروز میبینیم، بود. در انگلستان با صفحات تکپردهای سروکار داشتند و همیشه یک فیلم پرزرق و برق امریکایی گوی تعقیب را از آنها میربود. اگر یک فیلم انگلیسی خوب نمیفروخت، سریعا با یک فیلم امریکایی جایگزین میشد؛ فیلمی که سود مالی بیشتری برای سالنهای سینما و سرمایهداران این حوزه به همراه داشت. میرز که امروزه یکی از نامآوران عرصه تولید محصولات سینما و تئاتر است، از بازگشت فیلم حمام خون روی DVD، تعجب نمیکند. او میگوید: «فیلمی نیست که به آن افتخار کنم، اما نباید فراموش کرد که این فیلم طرفداران خودش را دارد. اینکه ما از فیلمی به عنوان میراث فرهنگی ملیمان یاد کنیم، اصلا مهم نیست. مخاطب اهمیتی به این موضوع نمیدهد که ارزش معنوی فیلم چقدر است، مخاطبان یا فیلم را میپسندند، یا از آن استقبال نمیکنند، به همین راحتی»
حمام خون تنها فیلمی نیست که در طول زمان گمشده؛ فیلم ترسناک انگلیسی به نام «میشمارم» تولید سال 1969 نیز سرنوشتی این چنین دارد، با این تفاوت که تولیدکنندگان این فیلم به خاطر حضور نداشتن بازیکنان ستاره، هرگز زحمت تولید DVD آن را به خود ندادند.
فرآیند تولید DVD فیلمهای قدیمی، فرآیندی طاقتفرسا است. اولین مرحله، درخواست طرفداران فیلم است. اگر هیچ تقاضایی از طرف مخاطبان فیلم به دفتر شرکت تولید و توزیعکننده نرسد، هیچ DVDای در کار نخواهد بود. مرحله بعدی پیدا کردن نسخه باکیفیت از فیلم است که قابلیت تبدیل به DVD را داشته باشد. مرحله بعدی اعلام آمادگی تولیدکنندههای فیلم برای پرداخت هزینه تبدیل VHS به DVD به تعداد زیاد است. مارک موریس مدیر شرکت نوکلئوس که یکی از پیشگامان تولید DVD از فیلمهای قدیمی است در اینباره میگوید: «هر روز در دفترم فیلمهای VHS زیادی را علیرغم میل باطنیام دور میریزم. در میان این فیلمها، همیشه امیدوار بودم حمام خون سرنوشت متفاوتی داشته باشد. جالب اینجاست که هیچ نسخه دیجیتالی از این فیلم وجود نداشت هیچ نسخهای از این فیلم به تلویزیون فروخته نشده بود، باید حتما میگشتیم و نگاتیو فیلم را پیدا میکردیم». در این حالت، تمام توزیعکنندهها دست به دامن آزمایشگاههای تخصصی دیجیتالی میشوند. این متخصصان با تکنیکهای خاصی رنگ، صدا و نور فیلم را تنظیم و آن را برای تبدیل به DVD آماده میکنند.
در سال 1983، فیلم حمام خون در خانه مرگ به خاطر دلایلی به جز فیلمنامه یا خوب بودن فیلم معروف شد. بعد از فیلم ناموفق و ضعیف اورت به نام «بیایید روسیه را بمباران کنیم» مطبوعات بارها نام حمام خون را میآورند و به آن توجه میکردند و این فیلم را با «بیایید روسیه را...» مقایسه میکردند. بعد از اکران عمومی کنی اورت در یک مصاحبه مطبوعاتی از حمام خون دفاع کرد و با وجود شکست تجاری، آن را فیلم موفقی خواند. از آن زمان این فیلم به دست فراموشی سپرده شد. این اتفاق برای فیلمهای دیگری هم افتاده است. هزاران فیلم بلند و کوتاه وجود دارندکه در لابراتوارهای سراسر انگلستان فراموش شدند و به زودی توسط سازندگانشان، قبل از اینکه نسل جدید امکان دیدن آنها را پیدا کنند، ترک خواهند شد. شاید فیلمهای کلاسیک خوب در میانشان پیدا شود، با وجود اینکه کیفیت خوبی ندارند. تمام فیلمها، حتی فیلمهای ضعیف، در صورت درخواست مردم، باید شانس دیدهشدن داشته باشند. در غیر این صورت، هدف ساخت آنها چه بوده است؟
گاردین
نظر شما