شاید ایاد علاوی نخست وزیر شود!

این روزنامه نگار ایرانی معتقد است آمریکا و بر خی کشورهای عربی با کارشکنی در مقابل تشکیل کابینه نوری المالکی باعث خواهند شد تا وی نتواند در مدت مهلت یکماهه دولت خود را تشکیل دهد . بدین ترتیب ایاد علاوی شانس احراز پست نخست وزیری را خواهد داشت . گفتگوی خبر آنلاین با دکتر هانی زاده را در باره این فرضیه می خوانیم.

*****

بر اساس قانون عراق ، نخست وزیر پیشنهادی تنها به کسب نصف به اضافه یک آرای نمایندگان نیاز دارد که این رای نیز با ائتلاف دو مجموعه دولت قانون و ائتلاف ملی عراق فراهم می شود ،بدین ترتیب بنظر می رسد نوری المالکی در صورت تفاهم با ائتلاف ملی عراق اصلی ترین گام را در جهت تشکیل دولت بر داشته است . نظر شما در این باره چیست؟
فضای انتخابات در عراق دو بعد دارد . در حال حاضر آرای بیش از 70 درصد از حوزه های انتخابیه شمارش شده و در اغلب مناطق بخصوص مناطق نه گانه شیعه نشین، ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی از رقبا پیشی گرفته است . البته در برخی مناطق سنی نشین هم رای لیست العراقیه به رهبری ایاد علاوی بالاست. بطوریکه می توان گفت بیشترین آرا به ترتیب به لیست های ، دولت قانون ، العراقیه و ائتلاف ملی عراق ( به رهبری عمار حکیم ) تعلق دارد. از آنجا که کسب رای اعتماد مجلس برای نخست وزیر به آرای نصف به اضافه یک نمایندگان یعنی 163 رای از 325 کرسی نیازمند است ، بدیهی است که کرسی ها کسب شده از سوی ائتلاف دولت قانون کمتر از این تعداد است و این گروه ناچار به ائتلاف با دیگر جریانات است. در حال حاضر احتمال ائتلاف این جریان با ائتلاف ملی عراق بسیار جدی است. اگر این ائتلاف به تشکیل دولت بیانجامد ، ائتلاف العراقیه نقش اپوزیسیون دولت را ایفا خواهد کرد ولی تحلیل بنده این است که دیگر بازیگران عرصه عراق مانند آمریکا و برخی کشورهای عربی تمام سعی خود را بکار خواهند بست تا نوری المالکی نتواند در مقام نخست وزیر دولت تشکیل دهد . بر طبق قانون اساسی عراق نخست وزیر پیشنهادی چنانچه در مدت یکماه موفق به تشکیل کابینه نشود ، رقیب اصلی وی که در حال حاضر ایاد علاوی است مامور تشکیل کابینه می شود.

لیست العراقیه و دیگر مخالفین هیات حاکمه فعلی با چه روش یا روشهایی می توانند در تشکیل کابینه اخلال ایجاد کنند؟
قاعدتا آمریکا ،برخی کشورهای عربی و همچنین گروههایی مانند العراقیه باید از راههای مختلف جهت به بن بست کشاندن مذاکرات تشکیل کابینه از سوی نوری المالکی ، بهره بگیرند . یکی از این راهها از اکثریت انداختن مجلس به هنگام رای گیری برای وزراست که ممکن است مورد استفاده مخالفان قرار گیرد.

در صورت عدم موفقیت نوری المالکی در تشکیل کابینه ،لیست العراقیه با چه گروههایی می تواند ائتلاف کند تا ایاد علاوی موفق به رای اعتماد از پارلمان شود؟
مثلا کردها . شما نباید نقش کردها را نادیده بگیرید.

ولی همانطور که شما می دانید ، رای اعتماد برای رئیس جمهوری عراق ، نیازمند کسب بیش از دو سوم آرای نمایندگان پارلمان است. بدین ترتیب کردها نا گزیر از ائتلاف با حداقل یکی از دو ائتلاف بزرگ شیعه هستند؟
بله درست است. ولی اخبار منتشره حکایت از آن دارد که مذاکراتی بین کردها و لیست العراقیه در جریان است.

بنظر می رسد ، تحقق این فرضیه کمی بعید بنظر می رسد؟ اینطور نیست؟
نتایج اعلامی برای انتخابات تا کنون نشان می دهد که اتفاقا احتمال اجرای چنین سناریویی جدی است . بر اساس نتایج بدست آمده لیست العراقیه پابه پای دولت قانون در رتبه دوم قرار گرفته است . یعنی پیروزی نوری المالکی شکننده است و از آنجا که ایاد علاوی دیدگاههای سکولار دارد و نیروی مناسبی برای آمریکایی ها بشمار می رود ، طبیعی است که مورد حمایت آمریکایی ها برای کسب قدرت قرار بگیرد . نکته دیگر اینکه جناح العراقیه حتی اگر موفق به ناکام گذاشتن نوری المالکی در تشکیل دولت نشود از طریق سنگ اندازی بدنبال باج خواهی بیشتر از نخست وزیر آینده خواهد بود.

لیست العراقیه به موفقیت قابل توجهی در این انتخابات دست یافت . شما این نتیجه را نتیجه چه فرایندی می دانید؟
طی 4 سال گذشته آمریکایی ها و رسانه های عربی منطقه نوری المالکی را آماج تندترین انتقادها قرار داده و افکار عمومی عراق را در بمباران اخبار و گزارش های تخریبی قرار دادند در نتیجه الغای نا کارآمدی دولت نوری المالکی تا حدودی جواب داد و رای برخی از مردم بسوی جریان العراقیه چرخش یافت.

اختلاف در جریان شیعه و شرکت در انتخابات با دو ائتلاف را چقدر در این موضوع موثر می دانید؟
متاسفانه یکی از نقاط ضعف شیعیان اختلافات بین آنها است که حتی در عرصه رسانه ها بروز کرد و چهره هایی مثل ابراهیم جعفری و یا احمد چلبی را از محبوبیت انداخت . در هر صورت 65 درصد جمعیت عراق شیعه است و اگر این جریان اتحاد و همبستگی خود را حفظ می کرد با قاطعیت می توانست پیروز این انتخابات باشد.