ابوالفضل کریمی: دانشمندان فرآیند جدیدی را کشف کرده‌اند که می‌تواند به سازگاری حتی قدیمی‌ترین خودروها با محیط زیست کمک کند. با استفاده از این فرآیند می‌توان گیاهان را به لاستیک‌های سنتزی تبدیل کرد و از آنها در ساخت تایرهایی که معمولا از نفت خام ساخته می‌شوند، بهره گرفت.
به گزارش نیوساینتیست، ایزوپرن (Isoprene) نمونه مصنوعی لاستیک‌های طبیعی است که در اصل برای ساخت تایرها به کار می‌رود. ایلانا آلدور، شیمی‌دان شرکت گننکور در سیلیکون‌ولی کالیفرنیا می‌گوید: «تقریبا 27 درصد از لاستیک‌های جدید با استفاده از این ماده ساخته می‌شوند».
به دلیل آن‌که منابع لاستیک طبیعی نمی‌تواند نیازهای ما را برای ساخت تایرها تامین کند، بیشتر ایزوپرن مورد نیاز به عنوان یک محصول فرعی درفرآیند پالایش نفت خام تهیه می‌شود؛ اما از آن‌جاکه فرآیند پالایش هر روز بهتر می‌شود ، این منابع در معرض خطر قرار گرفته‌اند و دانشمندان به فکر منابع جایگزین برای تولید این ماده افتاده‌اند. اکنون شرکت گننکور توانسته است با همکاری غول تایرسازی گودیر، یک منبع جایگزین پیدا کند.
آلدور که فرآیند تولید این ماده را هفته گذشته در کنفرانس جامعه شیمی آمریکا در سن‌فرانسیسکو، کالیفرنیا ارائه کرد، گفت: «ما با موفقیت در حال تولید مقادیر زیادی از بیو- ایزوپرن هستیم. حتی قسمتی از این ماده تولیدی را نیز در تولید تایرها به کار برده‌ایم تا کاربردی بودن آن را اثبات کنیم».
ارگانیسم‌های مهندسی شده
الدور و همکارانش از توالی ژنی یک آنزیم استفاده کرده‌اند که با کمک آن می‌توان گیاه مو و درختانی مانند کودزو و چنار را به ایزوپرن سنتز شده تبدیل کرد و آنها را وارد سویه‌های باکتری Escherichia coli و قارچ کنند.
این میکروارگانیسم‌های مهندسی شده می‌توانند از محصولات گیاهی مانند گلوکز ، ساکاروز ،گلیسیرین یا روغن‌های گیاهی تغذیه کرده و گاز ایزوپرن تولید کنند که پس از جمع‌آوری، فشرده‌سازی و خالص‌سازی، مورد استفاده قرار می‌گیرند. سپس ترکیبات مختلف از مواد خام و سویه‌های میکروارگانیسم مورد آزمایش قرار می‌گیرند تا بهترین محصول به دست آید.
به گفته آلدور، دانشمندان تاکنون توانسته‌اند با استفاده از این روش ازهر لیتر ماده خام 60 گرم ایزوپرن را در کمتر از 40 ساعت تولید کنند.
جوزف مک‌آلیف از همکاران آلدور به نیوساینتیست گفت: «اگرچه هنوز چند سال تا استفاده از این فناوری در جاده‌ها زمان باقی است، اما هیچ مانعی بر سر ساخت تایرهای جدید با این روش واستفاده تجاری از آنها وجود ندارد».
آدام میدوس، یکی از شیمی‌دانان شرکت شیمی سبز آمیریس در کالیفرنیا که در حال کار بر روی روش‌های مشابهی برای ساخت دیزل از مواد خام گیاهی است، در این باره گفت: «من فکر می‌کنم این کار کاملا امکان‌پذیر است. دانشمندان توانسته‌اند این ایده را اثبات کرده و از آن استفاده کنند».
اگرچه بیو-ایزوپرن‌های تولیدی ممکن است از دیگر نسخه‌هایی که بر پایه نفت خام تولید می‌شوند، پایدارتر باشند؛ اما این محصول چندان هم برای محیط زیست بی‌خطر نیست، زیرا هیچ‌کدام از این دو ماده در طبیعت تجزیه نمی‌شوند.
نظر شما