تکرار سریال آلودگی مواد غذایی/ از ناسالم بودن آب معدنی معروف تا پلمب رستوران های نامی

زهرا مهاجری: سال 94 هم مانند سنوات گذشته، از این دست اخبار که خیلی هایش درست بود و توسط مسئولان بهداشتی کشور تایید شد داشت. وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت مردم به برخی از این پرونده ها ورود کرد و تا جایی که توانست برای رساندن مواد غذایی سالم و غیرآلوده تلاش کرد. البته مسئولان و کارشناسان بهداشت و درمان کشور همیشه این مورد را تذکر داده اند که سلامت مواد غذایی با غیرآلوده بودن آن متفاوت است. مثلا از نظر چارچوب ها و استانداردهای بهداشتی ممکن است یک محصول به آن درجه از استاندارد برسد که مورد تایید باشد اما لزوما این مورد تایید بودنش دلیل بر آن نیست که مصرف بی رویه آن و یا مصرف برای گروه های خاص بی ضرر باشد.

روغن های آلوده، شایعه برای رقابت ناسالم یا واقعیت

گسترش فضای مجازی علاوه بر همه خوبی هایی که داشته بستر شایعه سازی و بزرگنمایی را هم فراهم کرده است. در این فضا خیلی اوقات با اسامی برندهای متخلفی مواجه می شویم که ادعا می شود محصولات غیراستاندارد و آلوده به خورد مردم می دهند. این شایعه ها گاه راه به پایگاه های خبری رسمی هم پیدا می کنند و باعث می شوند تا پرونده ای جدید در مورد آلودگی این ماده غذایی باز شود.

امسال در مورد روغن مایع این اتفاق افتاد. یکی از برندهای مطرح و محبوب که هر شب از تلویزیون تبلیغ می شد، ناسالم شناخته شد و این خبر دست به دست در بین مردم گشت. بلافاصله پس از انتشار این خبر در فضای مجازی، دبیر کمیته ایمنی زیستی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تائید ایمنی محصولات غذایی ترا ریخته دارای مجوز مصرف در کشور گفت: تخریب یکی از برندهای روغن‌های سرخ کردنی، رقابت ناسالمی است که جایگاه نظارتی سازمان غذا و دارو را زیر سوال می برد.

مهرناز خیراندیش در خصوص ایمنی محصولات غذایی تراریخته دارای مجوز مصرف در کشور گفت: افراد متقاضی دریافت هر نوع مجوزی برای فرآورده های غذایی تراریخته، قبل از هر اقدامی می بایست مدارک مورد نظر خود که صد البته مطابق با آخرین ضوابط و آیین نامه های تدوین شده در سازمان غذا و دارو می باشند را ارائه دهند.

او ضوابط را برگرفته از آخرین مقررات و دستورالعمل های مرتبط در اتحادیه اروپا، مالزی و پروتکل جهانی ایمنی زیستی کارتاهنا مصوب۱۳۸۲مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: پس از آنکه مدارک از نظر رخدادهای تراریختگی این نوع محصولات غذایی توسط کارشناسان سازمان، جزِء به جزء و مورد به مورد بررسی گردیده و از منظر ایمنی و سلامت انسانی و همچنین دارا بودن مجوز مصرف در سایر کشورها علی الخصوص اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی مورد تایید قرار گرفت از سوی سازمان غذا و دارو، نسبت به صدور مجوز های لازم آن محصول اقدامات لازم صورت می گیرد.

او این اطمینان را داد که در راستای رعایت حقوق مصرف کننده، همه این قبیل محصولات از روغن‌های خوراکی سویا و کلزا گرفته تا ذرت در اداره کل نظارت بر فرآورده‌های غذایی سازمان غذا و دارو مطابق با دستورالعمل برچسب گذاری محصولات تراریخته برچسب گذاری می شوند.

این در حالی بود که بنا به آمارهای ارائه ۶۰ تا ۷۰ درصد روغن های خوراکی مصرفی در کشور به دلیل بالا بودن اسیدچرب ترانس ناسالم اند.

طبق این آمار، سالانه ۲/۱ میلیون تن روغن جامد در کشور مصرف می شود که این امر می تواند آمار وحشتناک مرگ ومیرها را بر اثر بیماری های قلبی- عروقی توجیه کند. البته این گزارش و این گونه آمارها در تایید همان مقدمه است که ابتدا آمد و ناسالم بودن روغن های موجود و ایجاد مشکلات بزرگی مثل بیماری های قلبی در تضاد با غیرآلوده بودن این محصول نیست.

وارداتی های مشکوک

در سالی که گذشت، بیشتر از آن که نوک پیکان اتهامات آلودگی مواد غذایی به تولید داخلی ها باشد، به سمت وارداتی ها بود. در این زمینه هم نگرانی هایی به وجود آمد و برخی مواد غذایی که نه تاریخی برای مصرفشان مشخص بود و نه معلوم بود از کجا و کی آمده اند خبرساز شدند.

سازمان غذا و دارو به عنوان مسئول تایید این مواد غذایی به این اخبار واکنش نشان داد. مدیر کل نظارت بر فراورده‌های غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در واکنش به اخباری مربوط به "واردات مواد غذایی آلوده" گفت: با توجه به تدابیری که اندیشیده‌ایم هیچ محصول آسیب دیده‌ای از مبادی رسمی به دست مردم نمی‌رسد.

بهروز جنت گفت: نیاز به واردات برخی مواد غذایی به کشور امری بدیهی است، اما اینکه این واردات بصورت رسمی یا قاچاق صورت گیرد، حکایتی است دیگر. او واردات مواد آلوده و صحبت هایی که در این خصوص مطرح می شد را رد کرد و گفت که اگر این امر از مبادی رسمی صورت گیرد که همکاران ما در معاونت‌های غذا و دارو از طریق گمرکات مواد غذایی را در حین ورود به کشور کنترل و نظارت کرده و پس از اخذ تائیدات آزمایشگاهی اجازه ورود آنها را صادر می‌کنند. محصولات تقلبی و قاچاق این حوزه نیز در صورت رصد و کشف با مجوز مقامات قضایی امحاء می‌شوند.

او گفت: هر محصولی که وارد کشور می‌شود دارای صاحب کالا اعم از دولتی یا خصوصی است که طبق ضوابط این صاحبان محصول موظفند با محوریت مسئول فنی خود، بر محصولات نظارت ادواری داشته باشند.

این مقام مسئول در وزارت بهداشت این را توضیح نداد که با خاطیانی که مواد غذایی آلوده را که وارداتی هم هستند توزیع می کنند چه برخوردی صورت می گیرد تا دیگر از این سودجویی ها وجود نداشته باشد.

آب معدنی معروف هم تو زرد از آب درآمد!

شهریور سال گذشته، از طرف خود وزارت بهداشت اعلام شد که در برخی آب های معدنی نیترات وجود دارد. وزیر بهداشت ضرب الاجل یک ماه به سازمان غذا و دارو داد تا وضعیت آب های آشامیدنی بطری و بسته بندی شده را بررسی و اعلام کند.
سرانجام مهر ماه 94 این سازمان اعلام کرد از نیمه دوم سال 93 و بنا بر تاکید وزیربهداشت تمرکز روی کیفیت و شرایط آب های بسته بندی موجود در بازار برای بررسی وجود هرنوع آلودگی در دستور کار سازمان غذا و دارو قرار گرفت. این سازمان بیش از ۳۰۰ نمونه‌ را ارزیابی کرد که ۳۷ مورد مشکل داشتند و با تصویب کمیته فنی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در مورد ۱۲ کارخانه مقرر شد تولید و توزیعشان متوقف شود و پس از اصلاحاتی که انجام می‌دهند و نیز پس از بازرسی و نمونه برداری و تایید نمونه، مجددا بتوانند وارد بازار شوند.

پس از آن سازمان غذا و دارو اعلام کرد: از ۱۲ شرکتی که دستور توقف تولید به آن‌ها داده شد متاسفانه یک شرکت؛ شرکت آب معدنی دماوند با توجه به برداشت اشتباهی که داشت توزیع را متوقف نکرده بود که ما مجبور شدیم مجددا این شرکت را پلمب کنیم و اطلاع رسانی هم بکنیم.

وقتی غیراستاندارد بودن آب معدنی دماوند رسانه ای شد حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت اعلام کرد: وقتی نتایج را سازمان غذا و دارو اعلام کرد قرار شد تا 11 تولیدکننده آب معدنی و آشامیدنی تا سه ماه آینده مشکلات را اصلاح کنند، تا اسامی آنها اعلام نشود. وزیر بهداشت با بیان اینکه اغلب شرکت ها تذکرات ما را جدی گرفتند و با توقف روند تولید، اصلاح مشکلات را آغاز کردند، ادامه داد: فقط شرکت "دماوند" بر تخلف خود اصرار داشت و توزیع محصولات آلوده را متوقف نکرد که نام آن در رسانه‌ها اعلام شد.
مدیر کل بازرسی، ارزیابی عملکرد سازمان غذا و دارو هم گفت که مشکلات موجود در آب معدنی های دماوند مسبوق به سابقه بوده است و چشمه آب معدنی این شرکت نیز در گذشته، توقیف شده بود. 

سرانجام خط تولید آب معدنی " دماوند " به علت عدم تمکین به مقررات و ضوابط سازمان غذا و دارو با حضور بازرسان این سازمان متوقف شد

البته در واکنش به این اتفاقات، مدیرکل استاندارد تهران با بیان اینکه طبق تفاهمنامه با وزارت بهداشت قرار بود نتایج ارزیابی ها را جهت بررسی‌های بیشتر در اختیار یکدیگر قرار دهیم اما متاسفانه این اتفاق در این قضیه رخ نداده است،گفت:آب آشامیدنی دماوند تمامی فاکتورهای استاندارد را دارد.

مدیرعامل آب معدنی دماوند هم هر گونه آلودگی را تکذیب کرد. با اظهارات مدیرعامل آب معدنی دماوند، سرانجام سازمان غذا و دارو ناگفته‌های مهمی از این پرونده را افشا کرد و تیرخلاص را زد. او گفت: در آزمایش هایی که در شهریورماه بر روی آب های تولیدی این شرکت، مشخص شد که آب های این شرکت به میکروب» سودوموناس» آلوده است.

رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد: بعد از مدتی مسؤولان این شرکت به ما اعلام کردند که مشکلات مرتفع شده و آماده تولید هستیم که دوباره بازرسان ما با حضور در کارخانه اقدام به نمونه گیری از آب کردند که متاسفانه این بار وجود میکروب ایکولای در چاه منشاء تولید آب این کارخانه از سوی آزمایشگاه تشخیص داده شد.

مدتی بعد مشکل آب معدنی دماوند حل شد و این آب مانند گذشته تولید و توزیع شد.

تکرار ماجرای برنج آلوده

آلوده بودن برنج هم از آن دست اخباری است که هر سال چندین بار به گوش می رسد. سال گذشته هم برخی خبرگزاری ها اسنادی را رو کردند که نشان از توزیع و فروش چندین محموله برنج تاریخ مصرف گذشته و آلوده از انبارهای شرکت بازرگانی دولتی در سال جاری به‌ویژه در ایام محرم و صفر و عدم‌وصول بیش از ۱۰۸ میلیارد تومان چکهای فروش نسیه برنج داشت.

در واکنش به این خبر، دبیر انجمن برنج کشور گفت که برنج های ایرانی مطلقا آلوده نیست و هم اینک در حال گزارشی مستند هستیم تا ثابت شود برنج های ایرانی آلوده نیستند.

علیزاده با اعلام اینکه گزارش مکتوبی در خصوص عدم برنج های آلوده خارجی ارائه نشده است، گفت: ما اعلام کردیم که نباید روی این قضیه خیلی بحث کرد چون مردم را نگران می کند.

او همچنین گفت که بحث فاسد بودن این برنج ها هم غیرعلمی است. همچنین مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به مسئله امنیت غذایی بعنوان یک اولویت در کشور اظهار کرد: واردات اصلی باید قیمت تمام شده و تقاضای عمومی را پوشش دهد و کیفیت نیز دارای ویژگی های بهداشتی باشد و برای تولید داخل دغدغه ای ایجاد نکند.

او تاکید کرد که برنج وارداتی از مبادی رسمی و کاملا سالم وارد می شود.

اسیدسولفوریکی که جای آبلیمو را گرفت

در سال گذشته بحث غیراستاندارد بودن آب لیمو هم داغ شد. ماجرا از آن جا آغاز شد که رییس سازمان ملی استاندارد از توقیف 15 برند آبلیموی غیراستاندارد در مهر امسال خبر داد. او گفت که بر اساس مشاهده بازرسان استاندارد، آبلیموهای تولیدی با برندهای"هم‌نوش"، "رازقی"، "زیبنده"، "ترشمزه"، "سپنتا"، "بهینه‌نوش"، "هرمود"، "می‌گلی"، "خزر"، "ناجی"، "چینود"، "شط"، "حاسب"، "دست‌چین" و یک برند دیگر، غیراستاندارد شناسایی شده‌اند.

او با بیان این‌که تاکنون چهار بار استاندارد آبلیمو تغییر کرده و هربار سختگیرانه‌تر شده است، اظهار کرد: افرادی که می‌خواهند تخلف کنند پس از مدتی راه گریز از کنترل‌ها را پیدا می‌کنند و به همین دلیل ما مجبوریم که استاندارد‌ها را تغییر دهیم.

رییس سازمان ملی استاندارد با اشاره به طرح پژوهش اصالت‌سنجی مواد غذایی در این سازمان گفت: قصد داریم وارد روش‌های نوین اصالت‌سنجی شویم و دستگاه‌های مربوط به آن را پیدا کرده‌ایم که در این صورت دیگر امکان تخلف برای متخلفان ایجاد نمی‌شود.

این اظهارات حساسیت هایی را برانگیخت تا رسانه ها به مسئله ابلیمو توجه بیشتری نشان دهند. در ادامه این حساسیت ها، معاون طرح و برنامه سازمان تعزیرات حکومتی از برخورد با متخلفانی خبر داد که مخلوطی از آب، اسیدسولفوریک و گوگرد را به نام «آبلیمو» تحویل مردم می‌دادند.او گفت که در حوزه تخلفات بهداشتی اخیرا با متخلفانی برخورد کردیم که 10 تن آب را با 4 لیتر اسیدسولفریک و گوگرد مخلوط می کردند و به عنوان آبلیمو به فروش می رساندند و یکی از شرکت های تولیدکننده معروف را 900 میلیون تومان جریمه کردیم.

او اشاره گذرایی به تخلف در زمینه تولید عسل یا روغن زیتون هم داشت و گفت که حواسشان هست چطور برخی تولیدکنندگان در این زمینه تقلب می کنند.

پلمب رستوران های معروف

در سالی که گذشت، چند رستوران و اغذیه فروشی معروف و بزرگ هم پلمب شدند. برای مثال، 60 کیلو گوشت فاسد یک آش فروشی معروف در تجریش را به تعطیلی کشاند. در بازدید سرزده معاون داستان تهران و سرپرست دادسرای جرایم پزشکی و دارویی از اغذیه فروشی‌های میدان تجریش دستور پلمب سفره خانه‌ای در بازار ، دو کافه، یک بستنی فروشی و یک آش فروشی صادر شد. آش فروشی سیدمهدی یکی از این پلمپ شده ها بود که هر روز مشتری های زیادی داشت.

اردک آبی هم یکی دیگر از رستوران هایی بود که پلمپ شد. طبق گفته مدیریت اردک آبی چند وقت پیش مقامات غذایی همراه با ماموران وزارت بهداشت اقدام به آزمایش و نمونه گیری از مواد عرضه شده در این رستوران کردند. پس از انجام آزمایش، از نظر ماموران وزارت بهداشت مشکلی در مواد غذایی این رستوران وجود نداشت اما مقامات قضایی اعلام کردند که زعفران استفاده شده در این رستوران تقلبی بوده و دستور به پلمپ آن داده اند.»

رستوران دیگر پلمپ شده، «نایب» خیابان سهروردی بود که البته هم رئیس اتحادیه و هم خبرگزاری ها از دلایل آن ابراز بی اطلاعی کردند. بر روی سر در این رستوران نوشته شده بود: «به دلیل مسائل بهداشتی و استفاده از رنگ های غیرمجاز پلمپ شده است.»
این تخلفات بهداشتی در زمینه توزیع و عرضه مواد غذایی آلوده اولین و آخرین اتفاقات بد سلامت کشور نیست و کاهش آن عزم دستگاه های مرتبط را می خواهد.

47304