آیین کلنگ زنی احداث خط آهن آستارا - رشت روز چهارشنبه اول اردیبهشت با حضور آقایان محمود واعظی و شاهین مصطفی اف وزرای مسئول کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و جمهوری آذربایجان در آستارا، نقطه صفر مرزی دو کشور برگزار شد.این اقدام، تحولی مهم در عرصه حمل و نقل منطقه ای و بین المللی محسوب شده و نشان از اراده بلند دو کشور برای مقاوم سازی اقتصاد و اعتماد و اتکا به ظرفیت های داخلی خود می باشد.در این ارتباط توجه به نکات زیر حائز اهمیت است.
1- امروز کشورهای تولید کنندۀ نفت و گاز به دنبال متنوع سازی اقتصاد و کاهش وابستگی خود به درآمدهای نفتی هستند وایران و جمهوری آذربایجان نیز با این هدف و نظر ،سرمایه گذاری در عرصه حمل و نقل منطقه را هدف قرار داده اند. اراده سیاسی دو کشور برای توسعه روابط و روند مثبتی که مناسبات فیمابین طی می کند، مزیت مهمی است که امکانات زیادی را برای ایران و جمهوری آذربایجان ایجاد می کند تا اهداف مشترک اقتصادی خود در حوزه تزانزیت را دنبال نمایند. جمهوری آذربایجان به عنوان دروازه قفقاز، مبتکر و شریک در ایجاد راه آهن باکو- تفلیس - قارص بوده، در مراحل پایانی ساخت بندر تجاری بین المللی در بخش Alat می باشد، برای تبدیل کشور به قطب کلیدی حمل و نقل منطقه ای، بیش از 20 میلیارد دلار سرمایۀ اختصاص داده است.ایران نیز پل اتصال روسیه و قفقاز به آب های آزاد در خلیج فارس و دریای عمان است و مسیر ایران،امن ترین،نزدیک ترین و اقتصادی ترین مسیر حمل و نقل برای کشورهای پیرامونی می باشد.
2- خط آهن رشت ـ آستارا از مهم‌ترین پروژه‌های ریلی کشور در جهت
استفاده از کریدورهای بین‌المللی است چرا که با اتصال خط آهن ایران به جمهوری
آذربایجان، کریدور شمال-جنوب کشور معنای واقعی پیدا کرده و ترانزیت ریلی کشور دست
خوش تحول بزرگی خواهد شد. طرح اجرايي راه‌آهن رشت-
آستارا به طول 164 كيلومتر مي‌باشد با ساخت این خط آهن و اتصال رشت به آستارا ، تسهيل
مبادلات بين بنادر شمالي و جنوبي كشور از طريق حمل و نقل ريلي میسر خواهد شد.در
واقع ايجاد يك مسير تمام ريلي در كريدور ترانزيتي شمال- جنوب ، ارتباط مستقيم ريلي
خليج فارس و شبه قاره هند با كشورهاي روسيه و آسياي ميانه و قفقاز و كشورهاي اروپائي ایجاد و امكان گسترش مبادلات تجاري و بازرگاني با
كشورهاي حاشيه درياي خزر، بنادر باتومي و پوتي در گرجستان در کنار دریای سیاه و
كشورهاي اروپايي از جمله اهداف اصلي در احداث اين محور مي باشد. در عین حال می
توان گفت مقدمات اتصال کشورهای مختلف و ارتباط مردم مختلف از هندوستان تا هلسینکی
به طول دو هزار و 500 کیلومتر فراهم شده است.
3- ميزان ترافيك پيش بيني شده در سال اول بهره برداري از محور رشت-
آستارا حدود سه ميليون تن بار و 200هزار
نفر مسافرمي باشد كه در سال های بعد به 4 ميليون تن بار و 500 هزار نفر مسافر
افزايش خواهد يافت.از آن پس شرکت‌های بین المللی، حمل بار از مسیر ایران را ترجیح می دهند، چراکه از نظر
زمان ، هزینه و امنیت ،این مسیر گزینه بهتری خواهد بود.
4- مسیر ریلی رشت-آستارا حتی به کریدور "شرق-غرب" نیز معنا می‌بخشد و برای مثال قطار کانتینری شانگهای- تهران را می‌توان از مسیر رشت - آستارا - تفلیس، راهی اروپا نمود.در حال حاضر محموله های چین با خط آهن تا بندر اوکتائو و از مسیر دریا به بندر باکو منتقل می شود و از باکو نیز مجددا با خط آهن تا تفلیس و دریای سیاه جابه‌جا می‌شود.
5- احداث خط آهن رشت - آستارا نقش زیادی در افزایش تجارت بین المللی، منطقه ای و ترانزیت کالا و مسافر میان ایران و کشورهای منطقه و حتی فرامنطقه خواهد داشت و کشورهائی مثل آذربایجان و روسیه می توانند از کوتاهترین مسیر به خلیج فارس و آب های آزاد متصل شده و در هزینه های خود نیز صرفه جوئی کنند. در حال حاضر از هندوستان و کشورهای اروپایی میلیونها تن کالا در مدت 60 روز به حوزه قفقاز ترانزیت می شود که با تکمیل کریدور شمال - جنوب این مدت به 10 تا 14 روز کاهش می یابد.
6- قرار است جمهوری آذربایجان هشت کیلومتر از خط آهن را تا رودخانه مرزی آستاراچای و تا پایان سال جاری تکمیل کند و سپس پل ریلی به طول 80 متر و با سه دهنه به طور مشترک توسط ایران و جمهوری آذربایجان بر روی رودخانه آستاراچای ساخته شود. احداث دو کیلومتر خط ریلی و ساخت پایانه بار در فاز اول پروژه به عهده جمهوری اسلامی ایران است.برای ساخت مسیر 165 کیلومتری رشت - آستارا، بودجه لازم از طرف ایران و جمهوری آذربایجان در نظر گرفته شده و در عین حال از مشارکت مالی کشورهای ثالث نیز استقبال می شود.
7- احداث خط آهن رشت - آستارا به عنوان خط دوستی تهران و باکو نشاندهنده میزان اعتماد بالای طرفین به یکدیگر است که ورود در اجرای پروژه های مهم و کلیدی را ممکن ساخته است.راه اندازی راه آهن آستارا - رشت و حمل کالا از خلیج فارس و دریای عمان با ایجاد تعرفه های مناسب ، آسان سازی رویه برای اخذ روادید ترانزیت ، و سرعت بخشیدن به انتقال بار، به ایران و آذربایجان کمک خواهد نمود تا بطور واقعی به بازیگران فعال اقتصادی در منطقه تبدیل شوند.اقدامی که موجب تامین منافع دو کشور شده و در چارچوب دیپلماسی برد - برد معنا پیدا می نماید.
خط آهن رشت - آستارا، محور دوستی ایران و جمهوری آذربایجان است.طبعا اهتمام تهران و باکو در تامین و تزریق مالی پروژه و تسریع در اجرای آن، نه تنها اتصال این حلقه مهم به کریدور شمال - جنوب را ممکن ساخته بلکه موجب مقاوم سازی اقتصاد طرفین نیز خواهد گردید.
نظر شما