مریم سرلک: سقاخانههایی در کوچه پس کوچههای شهر با عطر سلام بر امام حسین (ع) و یاران با وفایش هر روز استرحتگاه مردمانی است که دست نیاز به روی بین الحرمین دارند و تقاضای اجابت از علمدار کربلا، دستانی که پنجه بر پنجه مظلومت تقاضای شفاعت دارند و برای جرعهای اجابت دست نیاز برمیدارند، سقاخانههایی از جنس خشکی لبان عباس(ع) و سیرابی شهدا با خون پاکشان، اینها شاید تنها امید فقیری است که توان رفتن به میعادگاه را ندارد و خستگی شب و روز رنجورش را پای همین سقاخانه‌ها و با ادعای احترام تمام قد به شهدای دشت کربلا ادا میکند.
مردم درکنار این سقاخانه‌ها آب مینوشند و شمعی برای حاجات خود روشن میکنند، سقاخانه‌ها سند بارزی بر مظلومیت و ایثار کربلا است، اهمیت سیراب کردن مردم به خصوص پس از واقعه جانسوز کربلا اهمیت ویژه ای یافت و نقوش اسلامی زیبا بر کاشی ها و حجاریهای داخل و نمای سقاخانه های ابتدایی، واقعه کربلا وظلمی که بر خاندان امام حسین (ع) رفت را با هنرمندی به رخ می کشاند.
گره چینی"،"کاشیکاری" و" آجر و کاشی " از معماریهایی است که در ساخت سقاخانه ها استفاده شده و ارزش معماری و میراثی فراوان دارد.
پنجرههای سقاخانه‌ها نمادی از هنر صنعت اصفهانیها است و آینه نیز از اجزاء دیگر سقاخانه است که ترکیب آن با نور شمع روشنایی گذر ها را دوچندان می کرده است.
در این پنجره های چوبی گره چینی، آلت هندسی گره دوازده، گره جعفری، مربع چهارگوش و گره چهارقل و تزئیناتی مثل" آدمک "یا "دست نقره ای" که نشان از شهدای کربلا بود در سقاخانه‌ها به وفور دیده می‌شود.
استفاده از چراغ های سبز و تزئینات که عمدتا به رنگ سبز است نشانی از اهل بیت ورنگ و نشان خاندان پیامبر (ص)وسادات است در ایران باستان هم رنگ سبز ،نشان از خرمی و سر زندگی بوده است.
اصفهان باستان دارای سقاخانه‌های بیشماری بود که اکنونتنها 54 سقاخانه از این تعداد باقی نمانده است،
سقاخانه ها اغلب در چهارسوق ها و اطراف مساجد و مدارس دینی و در کنار گذر های عمومی پر رفت و آمد ساخته میشدند، اکنون برخی از بین رفته وسنگاب باقی مانده از آنها نیز به موزه سنگها در باغ چهلستون برده شده که آنجا نیز به علت عدم سر پناه وزیر باران ماندن،این سنگاب ها حال و روز خوشی ندارند.
سقاخانه مسجد سید و و دردشت از نمونه های بدیع سقاخانه های اصفهان
سقاخانه "دردشت" اصفهان در بازار دردشت، سقاخانه"مسجد سید " و نیز سقاخانه "سر درب مقبره علامه مجلسی" نیز از نمونه های بدیع وبی نظیر سقاخانه های اصفهان هستند.
یکی از قدیمی ترین این آثار ،سقاخانه "عزیز الله"در میان چهارسوق بازار روبروی ورودی مسجد جامع اصفهان است.
سقاخانه "طوقچی" در جنوب شرقی محله طوقچی وسقاخانه "آقا میرزا روضاتی" در خیابان طالقانی امروزی اصفهان نیز از زیبا ترین سقاخانه ها هستند
سقاخانه های محله "جوباره" با وجود یهودی نشین بودن این منطقه در گذشته نشان دیگری از عشق سایر ادیان ساکن در اصفهان به اباعبدلله دارد.
سقاخانه "پنجشنبه دین "روبروی سردرب مسجد جورجیر در خیابان حکیم وسقاخانه مسجد حکیم و نیز سقاخانه " مدرسه چها ر باغ "و سقاخانه "مسجد عتیق "نمونه های دیگری نبوغ اصفهانیها در ساخت سقاخانه‌ها است.
سقاخانه های حاج آقا شجاع، درب کوشک ،بید آباد،حاج محمد جعفر و قصر دشت به همراه سقاخانه های گرگ یراق،حاج علی، آقا نور وسقاخانه ترک ها در کنار سقاخانه، تاج الدین و نیز مسجد ذکرالله، سقاخانه مسجد لنبان از دیگر سقاخانه های مهم وقدیمی شهر اصفهان هستند.
مرمت سقاخانه‌ها اصفهان که مقرر شده بود تا پایان سال جاری انجام شود، صورت نگرفت و به سالهای بعد موکول شده است.
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر اصفهان در خصوص تأمین اعتبار در جهت احیای سقاخانه‌های اصفهان، اظهار کرد: مرمت سقاخانه‌های اصفهان در جهت زیباسازی بافت شهری ضروری و مهم است و باید این سقاخانه‌ها در دست مرمت قرار بگیرند.
وی افزود: بحث احیای سقاخانه‌ها مدتی است که مطرح شده و در این راستا در حال تعامل با میراث‌فرهنگی هستیم و در سال آینده احیای سقاخانه‌های اصفهان اجرایی می‌شود.
مهدی بقایی ادامه داد: در بودجه 28 میلیاردی مصوبه شهرداری برای زیباسازی نیز همه مناطق در نظر گرفته شده‌اند که سهم مناطق محروم در برخی از پروژه‌ها بیشتر است.
به گزارش خبرآنلاین، عمده سقاخانه‌های اصفهان در منطقه یک و سه قراردارند، سقاخانه‌های که هر کدام به نوع حال و روز خوبی ندارند و مسئولان بارها وعدههایی را برای احیای آنها داده که عمدتا عملی نشده است.
سقاخانه ها ي بازار هارونيه، رتل عاشقان و مجلسي از جمله سقاخانه هايي است كه از ابتداي امسال تاكنون با بيش از 800 ميليون ريالي هزينه مرمت شد اما سایر سقاخانه‌ها همچنان در بیسرو سامانی به سر میبرند.
نظر شما