به گزارش خبرآنلاین، پانزدهمین ضمیمه از ضمایم آینه میراث با عنوان «متون طبری»، به همت حبیب برجیان منتشر شد. این مجموعه حاوی دوازده مقاله از کهن‌ترین آثار زبان طبری تا گویشهای زنده زبان مازندرانی است که می‌توان آنها را به چهار گروه تقسیم کرد.
گفتارهای اول و آخر از مقوله کلیات است. در «میراث مکتوب زبان طبری» کلیه آثار شناخته شده این زبان و مطالعات انجام شده به اجمال معرفی می‌شود. جستار «مازندرانی زبان است یا گویش؟» مباحثی از جامعه‌شناسی زبان و گویش‌شناسی تاریخی را به میان می‌آورد.
در بخش دوم کتاب هم مقالات ناظر بر آثار کهن طبری‌ست. این آثار به گویشهای گوناگون نوشته شده و شناخت درست از هویت هر یک زمانی به دست می‌آید که همه آنها مطالعه شده باشد. و آثار کهن را به دو دسته تقسیم می کند: اشعار و عبارات و الفاظ طبری پراکنده در آثار فارسی، از سده‌های چهارم تا نهم هجری. تمامی آثار شناخته شده در مقاله «بازیابی زبان طبری از ادبیات کهن» نقد و بررسی و لغات آنها استخراج شده است. دسته دوم چند ترجمه و تفسیر قرآن و ترجمه کتابی عربی است به زبان طبری. به نظر مولف از اینها جز اندکی مطالعه نشده و حاصل مطالعه‌ای اجمالی از آن را در اختیار متخصصان زبانهای ایرانی گزارده است.
بنابر این گزارش، چهار مقاله بعدی کتاب حاصل مطالعه در متونی‌ست که در سده سیزدهم هجری یا نوزدهم میلادی توسط خاورشناسان گردآوری شده است. این مقالات کوتاه‌شده اصل انگلیسی آنها است که مولف در سالهای اخیر در مجلات اروپا منتشر کرده است. همچنین مقاله‌های نهم و دهم و یازدهم ناظر بر متون معاصر است. چند متن از گویش ولاترو که اَنّ لمبتون گردآورد و در مجموعه‌ای منتشر کرد، اکنون پس از هفتاد سال مورد بررسی روشمندانه قرار می‌گیرد.
در واقع نمونه‌هایی از همه دوره‌ها و نوعهای ادبی زبان طبری در مجموعه حاضر نقل شده است. لازم به ذکر است مقالات دوازده‌گانه در حکم فصول پیوسته یک کتاب نیست بلکه هر یک گفتاری است مستقل است.
«میراث مکتوب زبان طبری، شش دوبیتی نویافته طبری، بازیابی زبان طبری از ادبیات کهن، ترجمه زیدی قرآن به زبان طبری، کهن‌ترین آثار طبریِ نو: گردآوری آلکساندر خوجکو از ترانه‌های مازندرانی، ترجمه فصلی از طوفان‌البکا: کهن‌ترین نمونه نثر طبری نو، روایت طبری از واقعه شیخ طبرسی دو متن طبری از عهد ناصری، بررسی فعل در گویش ولاترو: از متون گردآورده انّ لمبتون، دستور گویش کومِشی اَفتَر: از روی گردآورده‌های صادق کیا و گئورگ مُرگِنشتِرنه، روسیهای روستایی در مازندران بروایت سیّد حسن ساداتی کردخیلی، مازندرانی زبان است یا گویش؟» به همراه چکیده مقالات به زبان انگلیسی، عناوین فصل‌های کتاب «متون طبری» را شامل می شود.
نظر شما