به گزارش ایسنا، دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان این مطلب که طرح پیشنهادی نحوه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی، تلاش کرده است انجمن‌های صنفی و مسائل مربوط به اقلیت‌های دینی شناخته شده را که به انحای مختلفی ماهیتا متفاوت از فعالیت احزاب سیاسی است، جدا کند، نکات قوت طرح مزبوط را برشمرد و افزود: با توسعه فعالیت احزاب پس از گذشت 30 سال از انقلاب اسلامی باید قانون جدیدی جایگزین شده و به شکل تخصصی به فعالیت این گروه‌های سیاسی بپردازد. لذا با توجه به وجود قوانین متعدد صنفی نیازی به تحت الشمول قراردادن آنها در قانون احزاب نبوده و لذا در طرح مذکور جهت جداسازی آنها اقدام شده است.
هم‌چنین طرح مذکور تلاش کرده است تعریف کامل‌تری نسبت به قانون مصوب شده 1360 از احزاب سیاسی ارائه دهد و مولفه‌های یک حزب سیاسی را به شکل جامع در طرح بگنجاند تا از تداخل مصادیق جلوگیری کند و از سوی دیگر چنان که ذکر شد اصناف از شمول قانون احزاب جدا شوند.
ویژگی سوم طرح مذکور، پیش‌بینی نحوه تاسیس حزب و گروه سیاسی است. قانون مصوب سال 1360 احزاب، هیچ اشاره‌ای به شرایط و نحوه تاسیس حزب نداشته است و طبیعتا همه موارد به آیین‌نامه‌های مربوط موکول شده است. در طرح فعلی تلاش شده است جهت جلوگیری از اعمال سلیقه‌های گوناگون، مسئله تشکیل و تاسیس حزب طی موادی مشخص در طرح پیش‌بینی شود.
از سوی دیگر در راستای تحقق و تشکیل احزاب واقعی، قدرتمند و تاثیرگذار و مرتبط با اقشار مردم، شرایطی در دو مرحله برای تاسیس حزب در نظر گرفته شده است تا در صورت تحقق شرایط حداقلی، در مرحله بعد مجوز نهایی فعالیت احزاب صادر شود. این امر سبب جلوگیری از فعالیت احزاب و گروه‌های فصلی که تنها در شرایط خاص اقدام به فعالیت می‌کنند شده و به تشکیل احزاب واقعی کمک شایانی خواهد کرد.
در همین حال به منظور تقویت احزاب فراگیر و ادغام گروه‌های همسو، طرح مذکور امتیازاتی برای احزاب و گروه‌هایی که قصد ادغام با یکدیگر را دارند در نظر گرفته است. ضمن این‌که نظارت‌ها بر تاسیس و شرایط آن تقویت شده است تا از این طریق فعالیت سازمان‌ها و گروه‌هایی که در واقع کارکرد حزب را نداشته و صرفا نام آن را یدک می‌کشند، محدود شود. هدف طرح مذکور، تقویت احزابی است که تلاش می‌کنند کارکردهای احزاب را به معنای واقعی اعمال کرده و رابطی میان اقشار مردم و حاکمیت باشند.
از سوی دیگر با هدف نظارت کامل‌تر بر فعالیت احزاب توسط کمیسیون ماده (10) احزاب، قانون مصوب سال 1360 ، دچار تغییراتی شده است تا اولا نمایندگان احزاب در کمیسیون سهیم شوند و از سوی دیگر مکانیسم‌های انتخاب و تعیین هر یک از اعضای کمیسیون ماده (10) در طرح جدید، مشخص شده است. به علاوه وظایف کمیسیون در ماده‌ای مستقل دقیقا احصا شده است تا مانع از برداشت‌های متفاوت در این زمینه شده و فعالیت کمیسیون نیز شفاف‌تر و قابل نظارت باشد. از سوی دیگر مرجع رسیدگی به شکایات از کمیسیون ماده (10) نیز از محاکم دادگستری (بر اساس قانون مصوب سال 1360) به دیوان عدالت اداری تغییر یافته است.
مرکز پژوهش‌ها در ادامه در اظهارنظر خود می‌افزاید: در خصوص برگزاری تجمعات و راهپیمایی‌ها، طرح نحوه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی تلاش کرده است مرجع دقیق‌تر و مشخص‌تری نسبت به قانون سال 1360 در نظر گرفته و آن را بر حسب محل برگزاری راهپیمایی تعیین کند.
نکته دیگر این‌که در طرح مذکور اهتمام ویژه‌ای به اصل هشتم قانون اساسی و احیای فرضیه امر به معروف و نهی از منکر نسبت به مسئولان صورت گرفته است.
در مورد تخلفات احتمالی احزاب که در قانون سال 1360 در ماده 16 ذکر شده بود نیز با توجه به مقتضیات زمانی فصلی و نیز تغییرات مربوط به قانون مجازات اسلامی این ماده مورد بازنگری، اصلاح و تکمیل قرار گرفته و مجازات‌های در نظر گرفته شده برای جرائم مذکور نیز نسبت به قانون قبلی دقیق‌تر و مناسب‌تر شده است.
مرکز پژوهش‌ها یکی از ویژگی‌های بارز طرح فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی را اهتمام ویژه به مسائل مالی احزاب اعم از پرداخت یارانه‌های مناسب و نیز نظارت و کنترل بر اقدامات مالی آنها دانست و افزود: بخش مسبوطی به قانون پیشین تحت عنوان «مسائل مالی» اضافه شده و علاوه بر الزام دولت به اختصاص ردیف بودجه مستقل برای احزاب، نحوه ثبت و گزارش نحوه هزینه این منابع نیز مشخص شده است. در این راستا جهت تقویت احزابی قدرتمند و واقعی و متمرکز، امتیازاتی نیز برای آنها در نظر گرفته شده است.
از دیگر ویژگی‌های مطلوب طرح مذکور، در نظر گرفتن امتیازات برای احزاب و گروه‌های سیاسی است که دارای شرایط ویژه هستند. این احزاب علاوه بر اولویت دریافت یارانه‌ها، می‌توانند از امکاناتی نظیر استفاده از شبکه‌های استانی جهت تبلیغات نامزدهای خود و عدم محدودیت در نصب پوستر تبلیغاتی و... بهره‌مند شوند.
در پایان این اظهارنظر آمده است: طرح پیشنهادی تلاش کرده است در مواردی ارتباط مشخصی بین قانون انتخابات و قانون احزاب جهت حضور واقعی احزاب در انتخابات و تقویت احزاب جهت ارتقای فرهنگ سیاسی مردم به وجود آورد.
نظر شما